Η Προληπτική Ιατρική αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο μαχόμενα και πολλά υποσχόμενα πεδία της Ιατρικής Επιστήμης. Πρόληψη σημαίνει προάσπιση της υγείας με την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών κατά την καθημερινότητα, εξατομικευμένα check up με τα οποία εντοπίζονται πρώιμα παθολογικές καταστάσεις που οδηγούν σε σοβαρά νοσήματα και προγράμματα παρέμβασης και τόνωσης του ατόμου σε περιόδους κατά τις οποίες ο οργανισμός ‘δοκιμάζεται’ ή απαιτείται μεγιστοποίηση των φυσικών ικανοτήτων.

Μία τέτοια περίοδος είναι και η περίοδος των εξετάσεων. Κατά τη δοκιμασία των εξετάσεων αξιολόγησης είναι βασικό ο οργανισμός να βρίσκεται σε άριστη κατάσταση ούτως ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη απόδοση.

Είναι σημαντικό όλα τα όργανα του σώματος να συνεργάζονται με άριστο δυνατό τρόπο ώστε η συνολική υγεία και ευεξία του οργανισμού να είναι σε υψηλότατο επίπεδο. Ο εγκέφαλος πρέπει να είναι ξεκούραστος και να είναι σε θέση να συγκεντρώνεται και να κινητοποιεί απερίσπαστος την κρίση, τη μνήμη, τη φαντασία.

Έτσι κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου, ο οργανισμός πρέπει να κοιμάται επαρκώς, να αποφεύγει τν χρήση τοξικών ουσιών όπως το αλκοόλ και το κάπνισμα, να μη λαμβάνει άσκοπα φάρμακα, να μην υποβάλλεται σε δίαιτες με δραστική περικοπή θερμίδων, να αποφεύγει τα νυχτερινά γεύματα, να καταναλώνει με σύνεση τον καφέ και να αποφεύγει τα ποτά τύπου cola, να μην έρχεται σε επαφή με άτομα που πάσχουν από λοιμώδη νοσήματα, να αποφεύγει τα κρύα ρεύματα και τις ακραίες θερμοκρασίες, να απέχει από συναισθηματικές εντάσεις.

Η επίπονη άσκηση καλό είναι να αποφεύγεται κατά τις ημέρες των εξετάσεων. Αντιθέτως επιστημονικές μελέτες έχουν αναδείξει την αξία της ήπιας κίνησης στη βελτιστοποίηση της απόδοσης (π.χ. γρήγορος περίπατος).

Συχνά στην κλινική πρακτική ο εξεταζόμενος και οι γονείς του ρωτούν τον ιατρό για τα τρόφιμα εκείνα που προάγουν την απόδοση κατά τη διάρκεια των εξετάσεων. Ιατρικές έρευνες έχουν αποδείξει τον σημαντικό ρόλο που έχουν για την άριστη λειτουργία του οργανισμού κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου, ορισμένα θρεπτικά στοιχεία και τρόφιμα που αναφέρονται παρακάτω:

Η υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη: Κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού των πρωτεϊνών, κάθε ημέρα, βασικά αμινοξέα χάνονται και πρέπει οπωσδήποτε να αναπληρώνονται με τη διατροφή. Τα βασικά αμινοξέα είναι η λευκίνη, η ισολευκίνη, η λυσίνη, η μεθειονίνη, η φαινυλαλανίνη, η θρεονίνη, η τρυπτοφάνη, η βαλίνη, η ιστιδίνη.

Η βιολογική αξία είναι υψηλότερη στις ζωικές πρωτεΐνες και ακολουθούν οι πρωτεΐνες των οσπρίων (π.χ. φασόλια), των δημητριακών (ρύζι σιτάρι καλαμπόκι) και των ριζών. Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας είναι το κρέας, το ψάρι, τα τυριά, το γάλα, το γιαούρτι.

Συνδυασμοί πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης αυξάνουν τη βιολογική αξία των επιμέρους φυτικών τροφίμων. Προσθέστε τρία κεσεδάκια αποβουτυρωμένο γιαούρτι καθημερινώς στη συνήθη διατροφή σας κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιόδου.

Η γλυκόζη και γενικότερα οι υδατάνθρακες: Στην περίπτωση που αποσυρθούν οι υδατάνθρακες από τη διατροφή προκαλείται μία σοβαρή κατάσταση, η κέτωση, κατά την οποία διαταράσσεται σημαντικά η λειτουργία του εγκεφάλου.

Τρόφιμα με υψηλό ποσοστό υδατανθράκων είναι η ζάχαρη, το μέλι, τα φρούτα, τα αμυλούχα, τα δημητριακά, το καλαμπόκι, το ψωμί, τα όσπρια. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες όπως αυτοί που περιέχονται στα δημητριακά, στο ψωμί ολικής άλεσης, στα όσπρια, καθώς και οι άπεπτοι υδατάνθρακες (διατροφικές ίνες), βοηθούν τον μεταβολισμό του ζαχάρου και της χοληστερόλης και έχουν συνδεθεί με μειωμένη συχνότητα σοβαρών παθήσεων του πεπτικού και καρδιαγγειακού συστήματος.

Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί καθημερινώς γλυκόζη για τη λειτουργία του. Η ζάχαρη που συχνά χρησιμοποιεί ο εξεταζόμενος ως άμεση πηγή γλυκόζης και οι κατεργασμένοι υδατάνθρακες παρέχουν ‘κενές θερμίδες’. Καλό είναι ο εξεταζόμενος να αντικαταστήσει τη ζάχαρη με το μέλι, να τρώει τουλάχιστον τέσσερα φρούτα και να πίνει ένα ποτήρι φρέσκο χυμό φρούτων καθημερινώς κατά την περίοδο των εξετάσεων.

Τα σακχαρούχα αναψυκτικά δεν συνιστώνται.

Τα λίπη: Η σύγχρονη διατροφή περιέχει μεγάλη ποσότητα λιπών, κυρίως με τη μορφή βλαπτικού κορεσμένου λίπους (ζωϊκά λίπη – βούτυρο). Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν γίνει επαρκείς έρευνες που να αξιολογούν τη σχέση λίπους και πνευματικής απόδοσης κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, η υπερβολική κατανάλωση λίπους καλό είναι να αποφεύγεται λόγω των στομαχικών διαταραχών που προκαλούν συχνά τα λιπαρά γεύματα.

Ζωτικές βιταμίνες και άλατα: Οι ζωτικές βιταμίνες και τα άλατα είναι πολύ σημαντικά για την ομαλή λειτουργία όλου του σώματος. Οι βιταμίνες είναι μία ετερογενής ομάδα οργανικών μορίων που χρησιμοποιούνται σε μία πλειάδα ζωτικών οργανικών λειτουργιών.

Περιλαμβάνουν τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες θειαμίνη ή βιταμίνηΒ1, ριβοφλαβίνη ή βιταμίνη Β2, νιασίνη ή βιταμίνη Β3, πυριδοξίνη ή βιταμίνη Β6, βιταμίνη Β12, φυλλικό οξύ, παντοθενικό οξύ, βιοτίνη, βιταμίνη c και τις λιποδιαλυτές βιταμίνες Α,D,E,K.

Τα άλατα περιλαμβάνουν το ασβέστιο, το μαγνήσιο, τον φώσφορο, τους ηλεκτρολύτες κάλιο, νάτριο, χλώριο και τα ιχνοστοιχεία σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό, μαγγάνιο, μολυβδένιο, φθόριο, ιώδιο, κοβάλτιο, χρώμιο, σελήνιο. Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά περιέχουν βιταμίνες και άλατα σε αφθονία.

Τρώτε καθημερινώς φρέσκα φρούτα και λαχανικά κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.

Ιδιαίτερα σημαντικές για την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και γενικότερα του νευρικού συστήματος είναι:

  • Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β: Αυξημένες συγκεντρώσεις υπάρχουν στο σταρένιο ψωμί ολικής άλεσης, στα πλήρη δημητριακά πρωινού, στο αυγό, στο κρέας, στη μαγιά μπύρας, στη ζύμη, στους ξηρούς καρπούς, στα λαχανικά, στα όσπρια. Η Β12 υπάρχει μόνο σε τρόφιμα ζωϊκής προέλευσης.
  • Η βιοτίνη: Εξαιρετικές διαιτητικές πηγές βιοτίνης είναι το συκώτι, η σόγια, η μαγιά, ο κρόκος αυγού.
  • Το παντοθενικό οξύ: Το συκώτι, η μαγιά μπύρας, ο κρόκος αυγού είναι αρκετά καλές πηγές.
  • Το φυλλικό οξύ: Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι βασικές διαιτητικές πηγές της βιταμίνης.
  • Η βιταμίνη C: Αυξημένες συγκεντρώσεις υπάρχουν στα εσπεριδοειδή (π.χ. λεμόνια πορτοκάλια), στις ντομάτες, στα πράσινα λαχανικά, στις φράουλες, στις φρέσκες πατάτες.
  • Η βιταμίνη Ε: Αυξημένες συγκεντρώσεις βρίσκονται στο ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, σιτέλαιο, στα πλήρη δημητριακά πρωινού, στο φύτρο σταριού, στους ξηρούς καρπούς.
  • Ο φώσφορος: Αυξημένες συγκεντρώσεις περιέχονται στα γαλακτοκομικά προϊόντα, στα πλήρη δημητριακά, στα αυγά, στο κρέας, στα ψάρια, στους ξηρούς καρπούς.
  • Το ασβέστιο: Αυξημένες συγκεντρώσεις υπάρχουν στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
  • Το μαγνήσιο: Αυξημένες συγκεντρώσεις περιέχονται στις μπανάνες, στα πλήρη δημητριακά, στα όσπρια, στα γαλακτοκομικά, στους ξηρούς καρπούς, στα πράσινα λαχανικά.
  • Ο ψευδάργυρος: Το κρέας, τα οστρακόδερμα, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια είναι καλές πηγές βιοδιαθέσιμου ψευδαργύρου.
  • Το σελήνιο: Αυξημένες συγκεντρώσεις στα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, στα πλήρη δημητριακά, στα φρούτα, στα όσπρια, στα κρέατα, στα ψάρια και θαλασσινά.

Είναι σημαντικό ο εξεταζόμενος να εμπλουτίσει τα καθημερινά του γεύματα με τα τρόφιμα που προαναφέρονται.

Το νερό: Έχει πολύ σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία των ζωτικών οργάνων. Ο εξεταζόμενος πρέπει να μεριμνά για την ομαλή πρόσληψη υγρών με τη μορφή φρέσκων χυμών ή νερού καθημερινά, κυρίως ενδιαμέσως των γευμάτων για να μη ‘φορτώνεται’ το στομάχι με υπερβολικά υγρά κατά τη διάρκεια του φαγητού.

Το πρωί της εξέτασης αλλά και σε όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας, καλό είναι να αρχίσετε την ημέρα σας με καλό πρωινό, αποφεύγοντας όμως το βαρύ πρωινό γεύμα.

Οι παραπάνω κατευθυντήριες οδηγίες αφορούν τα απολύτως υγιή άτομα και διαφοροποιούνται ανάλογα με τις παθήσεις ή τα παθολογικά προβλήματα του κάθε οργανισμού. Για παράδειγμα, ορισμένα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δεν μπορούν να καταναλώσουν ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ ορισμένα άλλα με σπαστική κολίτιδα δεν μπορούν να καταναλώσουν ελεύθερα τα όσπρια και τα λαχανικά.

Ορισμένα άτομα ενδέχεται να χρειαστούν φαρμακευτική χορήγηση βιταμινών και συμπληρωμάτων.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πόσα κιλά μπορούμε να χάσουμε σε έναν μήνα με ασφάλεια
Θανατηφόρα βακτήρια διψούν για ανθρώπινο αίμα
Οι επιπλοκές στην εγκυμοσύνη είναι πιθανόν να αυξάνουν τους κινδύνους υγείας για δεκαετίες [μελέτη]