Η απουσία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα, αποτρέπει τους επενδυτές στον τομέα της έρευνας.

Η αλλαγή της εικόνας αυτής, μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες ασφάλειας και κινήτρων για τους επενδυτές, αλλά και τους επιστήμονες. Η χώρας μας, εξάλλου, διαθέτει επιστημονικό δυναμικό ανωτάτου επιπέδου και μπορεί να πρωταγωνιστήσει.

Τα παραπάνω επισημαίνει με συνέντευξή του στο ΙΑΤΡΟΝΕΤ ο γενικός διευθυντής της εταιρείας Genzyme Ελλάς και αντιπρόεδρος της Ένωσης Βιοτεχνολογίας Ελλάδας (ΕΒΙΕ) κ. Άρης Κυπραίος. Η συνέντευξή του έχει ως εξής:

Ποιοι είναι οι σκοποί της Ένωσης Βιοτεχνολογίας Ελλάδας;

Η ΕΒΙΕ έχει ως κύριο στόχο την επιστημονική, κοινωνική, θεσμική και πολιτική προώθηση της Βιοτεχνολογίας και των Βιοεπιστημών στους τομείς της γεωργίας, του περιβάλλοντος, της Υγείας και της βιο - οικονομίας. Η ΕΒΙΕ φιλοδοξεί να αποτελεί το σημείο αναφοράς για τις εταιρείες βιοτεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με δραστηριότητες που δεν θα περιορίζονται στον ελληνικό χώρο, αλλά θα επεκτείνονται και διεθνώς.

Στους στόχους της Ένωσης μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται:

  • Η προώθηση των θέσεων των επιχειρήσεων και φορέων που δραστηριοποιούνται στο χώρο της Βιοτεχνολογίας και των Βιοεπιστημών.
  • H εκπροσώπηση των ελληνικών επιχειρήσεων και φορέων βιοτεχνολογίας και βιοεπιστημών ενώπιον διεθνών και ευρωπαϊκών οργανισμών.
  • H αρωγή και συνεισφορά τεχνογνωσίας στη νοτιοανατολική Ευρώπη και τρίτες χώρες.
  • Η συγκέντρωση, κωδικοποίηση και προώθηση των θέσεων των επιχειρήσεων προς εθνικούς και ευρωπαϊκούς φορείς.
  • Η προβολή των θέσεων του ελληνικού κλάδου βιοτεχνολογίας και βιοεπιστημών με έμφαση στα θετικά αποτελέσματα των εφαρμογών αυτών στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου αλλά και στις σημαντικές προοπτικές που προσφέρει η βιο-οικονομία στην οικονομική ανάπτυξη.

Τέλος, η προώθηση της γνώσης που αφορά στις νέες τεχνικές και μεθόδους

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΒΙΕ είναι πενταμελές και εκπροσωπείται από τον κ. Ι. Βλόντζο, πρόεδρο, τον κ. Π. Παπαγιαννακόπουλο, A' αντιπρόεδρο, τον υποφαινόμενο B' αντιπρόεδρο, τον κ. Γ. Χρούσο, μέλος, καθώς και την κ. Μ.

Τσαμπούλα, γενική γραμματέα. Κύριος σκοπός του είναι να προάγει την Βιοτεχνολογία και τα επιστημονικά οφέλη που μπορεί να παρέχει στην επιστημονική κοινότητα καθώς και την συνεισφορά της σε καινοτόμες επιστημονικές εξελίξεις.

Υπάρχει πεδίο για εφαρμογή τεχνολογικών μεθόδων στη χώρα μας;

Δεδομένου ότι το επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό της χώρας είναι ανωτάτου επιπέδου και το παγκόσμιο ενδιαφέρον δεν εξαιρεί χώρες του μεγέθους της Ελλάδας, με το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο και επενδυτικό ενδιαφέρον οι προοπτικές είναι ευοίωνες.

Η χώρα μας έχει πολλές δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη της ερευνητικής αλλά και της εφαρμοσμένης βιοτεχνολογίας. Στο χώρο της υγείας, τομείς όπως η γονιδιακή θεραπεία, αναπτύσσονται ταχύτατα.

Σήμερα, υπάρχουν πλέον στη διάθεσή μας οι κατάλληλες τεχνολογικές πλατφόρμες, οι οποίες επιτρέπουν την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζεται ένα νόσημα. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι σήμερα, στην Ελλάδα, χρησιμοποιούνται σε τομείς, όπως αυτός της διαγνωστικής (π.χ.

προγεννητικός έλεγχος) και της θεραπευτικής (π.χ. θεραπείες ενζυμικής υποκατάστασης) εξελιγμένα βιοτεχνολογικά προϊόντα. Στο άμεσο μέλλον, με την ανάπτυξη της φαρμακογενομικής αναμένεται να αλλάξει πλήρως ο χάρτης της προληπτικής και θεραπευτικής ιατρικής.

Το πρόβλημα στην Ελλάδα εστιάζεται στην έλλειψη του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου, το οποίο θα δημιουργήσει συνθήκες ασφάλειας και κινήτρων για τους επενδυτές, αλλά και τους επιστήμονες. Η δημιουργία ενός τέτοιου πλαισίου αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει το ελληνικό κράτος.

Πόσο σπάνια είναι τα 'σπάνια νοσήματα' για τα οποία γίνεται πολύς λόγος;

Τα σπάνια νοσήματα ονομάζονται σπάνια γιατί προσβάλλουν λιγότερα από 5 στα 10.000 άτομα. Σύμφωνα με τις υφιστάμενες επιδημιολογικές μελέτες, από ένα σύνολο 8000 διαφορετικών σπάνιων παθήσεων πάσχει ποσοστό έως και 6% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.

Ο αριθμός αυτός είναι συγκλονιστικός, εάν αναλογισθεί κανείς ότι σε κάποια στιγμή της ζωής τους, 15 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και 880.000 Έλληνες πρόκειται να εμφανίσουν κάποιο σπάνιο νόσημα.

Το 80% από αυτά τα νοσήματα είναι κληρονομικά.

Εκδηλώνονται συνήθως κατά τη διάρκεια της παιδικής ή εφηβικής ηλικίας και χαρακτηρίζονται από την πολυπλοκότητα των εκδηλώσεών τους και την ισόβια διαδρομή τους. Ασθένειες όπως η νόσος Gaucher, η νόσος Fabry, η μεσογειακή αναιμία, η κυστική ίνωση, η αιμορροφιλία κτλ.

συνιστούν πλέον ένα σοβαρό πρόβλημα της Δημόσιας Υγείας λόγω της δυσκολίας στη διάγνωση και την αντιμετώπιση τους.

Όμως, σήμερα οι εξελίξεις τα τελευταία χρόνια στην ηλεκτρονική τεχνολογία και τη βιοτεχνολογία έδωσαν τη δυνατότητα στην φαρμακοβιομηχανία να παρασκευάζουν φάρμακα για σπάνια νοσήματα. Η φαρμακευτική θεραπεία όχι μόνο αυξάνει την επιβίωση αλλά βελτιώνει σημαντικά και την ποιότητα ζωής των ασθενών επιδρώντας θετικά στο συνολικό κοινωνικό κόστος.

Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει κάποιος Έλληνας που πάσχει από σπάνιο νόσημα;

Από τη φύση τους, τα νοσήματα αυτά έχουν χρόνια διαδρομή, η οποία, ανεξάρτητα της μειονεξίας που μπορεί να επιφέρει το ίδιο το νόσημα στον ασθενή, οδηγεί στην εξάντληση, φυσική, οικονομική και συναισθηματική ολόκληρων οικογενειών.

Ουσιαστικά, τα σπάνια νοσήματα οδηγούν στην απομόνωση όχι μόνον των ασθενών, αλλά και των οικογενειών τους. Η έγκαιρη διάγνωση είναι υψίστης σημασίας και δίνει τη δυνατότητα έγκαιρης έναρξης της θεραπείας καιαποφυγής εμφάνισης επιπλοκών της νόσου.

Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα των σπάνιων νόσων που μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά είναι πλέον η νόσος Gaucher η οποία ανήκει στην ομάδα των λυσοσωμικών νοσημάτων. Οφείλεται στη διαταραγμένη λειτουργία ενός ενζύμου που ονομάζεται β - γλυκοσιδάση (β -γλυκοσερεβροσιδάση) και η συχνότητα της στην Ελλάδα υπολογίζεται σε μια περίπτωση ανά 50.000 Έλληνες.

Οι ασθενείς κινδυνεύουν από αιμορραγίες και λοιμώξεις, εμφανίζουν σε σημαντική διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα, βλάβες στα οστά κτλ.

Παλαιότερα η νόσος ήταν ανίατη και η ποιότητα ζωής των ασθενών συνήθως κακή με κινητικές και νευρολογικές αναπηρίες. Η ανακάλυψη από τη βιοτεχνολογία αιτιολογικής θεραπείας έχει οδηγήσει σήμερα την πλειοψηφία των ασθενών να ζει μια σχεδόν φυσιολογική ζωή, με πλήρη επανένταξη στο κοινωνικό σύνολο και οι γυναίκες μπορούν να γεννούν υγιή παιδιά.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η νόσος Fabry, μια σπάνια νόσος, που προκαλείται από ανεπάρκεια ενός ενζύμου της α - γαλακτοσιδάσης Α. Η έλλειψη ή ανεπάρκεια του ενζύμου αυτού οδηγεί σε πλημμελή λειτουργία σημαντικών οργάνων (όπως οι νεφροί και η καρδιά) και το θάνατο να επέρχεται συνήθως στην 4η ή 5η δεκαετία της ζωής από καρδιαγγειακή νόσο.

Οι περισσότεροι ασθενείς με νόσο Fabry οδηγούνται στον τεχνητό νεφρό.

Το πρόβλημα με το συγκεκριμένο νόσημα είναι ότι παρά το γεγονός ότι αυτό είναι εμφανές από την παιδική ηλικία, η διάγνωση καθυστερεί συνήθως για 15 - 20 χρόνια. Η ύπαρξη κατάλληλης αιτιολογικής αγωγής και η έγκαιρη έναρξή της ελαττώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών και βελτιώνει τη ζωή των ασθενών.

Αξίζει να τονίσουμε ότι από τις 8.000 περίπου νόσους που αναφέρθηκαν, μόλις οι περίπου 50 έχουν θεραπεία σήμερα.

Οι πρόσφατες κυβερνητικές εξαγγελίες για το φάρμακο, θα έχουν επίπτωση στον κλάδο σας;

Το φάρμακο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό αγαθό και όχι ως ένα απλό, καταναλωτικό προϊόν.

Επιπλέον, λόγω της εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης που προσφέρουν οι εταιρίες βιοτεχνολογίας, όπως η Genzyme, σε συνδυασμό με την κοινωνική ευαισθησία, αλλά και τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που προάγει και υποστηρίζει τα ορφανά φάρμακα για τις σπάνιες παθήσεις, είμαι αισιόδοξος ότι θα επιτευχθεί η χρυσή ισορροπία κόστους – οφέλους.

Ποιες είναι οι προτάσεις σας για εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα

Ένα θεσμικό πλαίσιο για τον εξορθολογισμό των δαπανών είναι πλέον απαραίτητο. Η ιδέα ενός ηλεκτρονικού ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος, που θα διασυνδέεται με τη βάση δεδομένων του ΕΟΦ, θεωρώ ότι θα βοηθήσει στη λήψη νέων μέτρων κατά της σπατάλης, χωρίς να περιορίζει την πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες.

Η εφαρμογή της 'Κάρτας Υγείας' που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες θα βελτίωνε όχι μόνο το κόστος, αλλά και την περίθαλψη των πολιτών στο σύνολό της.

Σημαντική παράμετρος για τον εξορθολογισμό των δαπανών αποτελεί και η κατάρτιση ενός σύγχρονου υγειονομικού χάρτη το οποίο θα μας βοηθήσει να διαπιστώνουμε τις πραγματικές ανάγκες τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε εξειδικευμένο προσωπικό (πληθυσμός, επιδημιολογικές μελέτες κτλ) επιπλέον η συνεχής πρόοδος της τεχνολογίας, η καθιέρωση των διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, έτσι ώστε να είναι κατά το δυνατόν προκαθορισμένες όλες οι ιατρικές ενέργειες.

Τέλος, θα ήθελα να τονίσω ότι ο 'εξορθολογισμός' θα πρέπει να γίνει προς όλες τις διαστάσεις που καθορίζουν το κόστος της Υγείας και όχι μόνο με παρεμβάσεις στο χώρο του φαρμάκου, που δεν ξεπερνά το 10% της συνολικής δαπάνης.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
ΥΓΕΙΑ: Επιτυχημένη και σχεδόν αναίμακτη αρθροπλαστική ισχίου σε ασθενή με σοβαρή οικογενή αιμορραγική διάθεση
Συστάσεις του υπουργείου Υγείας για προστασία από τη σκόνη
Τα ακάλυπτα κόστη στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού