Αγγλικός όρος

encephalitis

Ορισμός

Φλεγμονή της λευκής και της φαιάς ουσίας του εγκεφάλου. Συνδυάζεται σχεδόν πάντα με φλεγμονή και των μηνίγγων (μηνιγγοεγκεφαλίτιδα) και μπορεί να εξαπλωθεί και στο νωτιαίο μυελό (εγκεφαλομυελίτιδα). Στις ΗΠΑ αναφέρονται περίπου 20.000 περιπτώσεις ετησίως.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Οι ιοί (αρμποϊοί, ερπητοϊοί) αποτελούν τη συνηθέστερη αιτία της εγκεφαλίτιδας. Η εγκεφαλίτιδα εμφανίζεται επίσης στα πλαίσια της λύσσας και του συνδρόμου επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS), και ως επιπλοκή μιας συστηματικής ιογενούς λοίμωξης όπως η γρίπη, η ιλαρά, η ερυθρά και η ανεμοβλογιά. Η συμμετοχή του ΚΝΣ εμφανίζεται στο 15-20% των ασθενών με AIDS που αναπτύσσουν λοίμωξη με μεγαλοκυτταροϊό. Άλλοι μικροοργανισμοί που προκαλούν εγκεφαλίτιδα σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς περιλαμβάνουν μύκητες (π.χ. Candida, Aspergillus, και Cryptococcus) και πρωτόζωα (π.χ. Toxoplasma gondii).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Οι ασθενείς παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα νευρολογικών σημείων και συμπτωμάτων, ανάλογα με την προσβεβλημένη περιοχή του εγκεφάλου και τον τύπο και την έκταση της βλάβης που προκάλεσε ο μικροοργανισμός. Συνήθη συμπτώματα είναι οι σπασμοί, ο πυρετός, παράλυση των κρανιακών νεύρων, παθολογικά αντανακλαστικά και μυϊκή αδυναμία και παράλυση. Μεταβολές στη συμπεριφορά και σύγχυση εμφανίζονται συνήθως πριν ο ασθενής πέσει σε λήθαργο η κώμα.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα, στην εξέταση και καλλιέργεια του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και στα αποτελέσματα της αξονικής (CT) η της μαγνητικής τομογραφίας (MRI).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Η ακυκλοβίρη χορηγείται σε περίπτωση λοίμωξης από τον ιό του απλού έρπητα, τον μόνο παθογόνο ιό για τον οποίο υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία. Η επιβίωση και τα υπολειμματικά νευρολογικά ελλείμματα φαίνεται ότι συνδέονται με τις μεταβολές της διανοητικής κατάστασης πριν από την έναρξη της θεραπείας με ακυκλοβίρη. Η λύσσα αντιμετωπίζεται με ειδική ανοσοσφαιρίνη και εμβόλιο κατά της λύσσας. Σε περιπτώσεις λοίμωξης με άλλους ιούς, η θεραπεία εστιάζεται στην υποστηρικτική φροντίδα και στον έλεγχο της αύξησης της ενδοκράνιας πίεσης (ICP) με τη χρήση ωσμωτικών διουρητικών (π.χ. μαννιτόλη), κορτικοστεροειδών και παροχέτευσης.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Η διανοητική κατάσταση, το επίπεδο συνείδησης, ο προσανατολισμός και η κινητική λειτουργία του οξέως πάσχοντος ασθενούς εκτιμώνται και καταγράφονται ώστε να διαπιστωθούν τυχόν μεταβολές. Η κεφαλή του κρεβατιού ανυψώνεται ελαφρά ώστε να διευκολύνεται η επαναφορά του αίματος με τις φλέβες, ενώ αντενδείκνυται η κάμψη της κεφαλής. Εφαρμόζονται μέτρα για την πρόληψη αύξησης της ενδοκράνιας πίεσης (π.χ. προοξυγόνωση με 100% οξυγόνο πριν την αναρρόφηση, πρόληψη της ισομετρικης μυϊκής συστολής, ειδική δίαιτα και μαλακτικά των κοπράνων για να ελαχιστοποιηθεί η πίεση κατά την αφόδευση, χρήση ειδικών σεντονιών και υποστήριξης της κεφαλής όταν μετακινείται πλάγια ο ασθενής). Παθητικές ή/και ενεργητικές ασκήσεις καθώς και ασκήσεις υπό αντίσταση για την αποφυγή της συνολκής των μυών και για διατήρηση της κινητικότητας των αρθρώσεων μπορούν να γίνονται αρκεί να μην επηρεάζουν την ICP.

Παρέχεται η κατάλληλη υποστηρικτική φροντίδα σε ένα ήσυχο περιβάλλον, με τα φώτα χαμηλωμένα χωρίς να σχηματίζονται σκιές, που αυξάνουν την πιθανότητα για εκδήλωση ψευδαισθήσεων. Τα προγράμματα αποκατάστασης είναι συνήθως απαραίτητα για την αντιμετώπιση των υπολειμματικών νευρολογικών ελλειμμάτων.

Ετυμολογία

[" + itis, φλεγμονή]

Υπώνυμος όρος

acute disseminated encephalitis
Australian encephalitis
California (La Crosse) virus encephalitis
cortical encephalitis
eastern equine encephalitis
epidemic encephalitis
equine encephalitis
hemorrhagic encephalitis
herpetic encephalitis
encephalitis hyperplastica
infantile encephalitis
Japanese (type B) encephalitis
lead encephalitis
encephalitis lethargica
Murray Valley encephalitis
encephalitis neonatorum
encephalitis periaxialis
postinfectious encephalitis
postvaccinal encephalitis
purulent encephalitis
raccoon roundworm encephalitis
Rasmussen encephalitis
Russian spring- summer encephalitis
St. Louis encephalitis
tick- borne encephalitis
western equine encephalitis