Αγγλικός όρος

migraine

Ορισμός

Μια οικογενής διαταραχή που χαρακτηρίζεται από περιοδικές, συνήθως ετερόπλευρες, σφύζουσες κεφαλαλγίες, οι οποίες ξεκινούν στην παιδική ηλικία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή και τείνουν να υποτροπιάζουν με μειούμενη συχνότητα στην μετέπειτα ζωή. Υπάρχουν δύο στενά σχετιζόμενα σύνδρομα, που συνιστούν αυτό που είναι γνωστό σαν ημικρανία. Είναι η κλασσική ημικρανία (ημικρανία με αύρα) και η κοινή ημικρανία (ημικρανία χωρίς αύρα). Ο κλασσικός τύπος μπορεί να ξεκινήσει με αύρα, που συνίσταται σε επεισόδια σαφώς καθορισμένης, παροδικής, εστιακής νευρολογικής δυσλειτουργίας, η οποία αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια λεπτών και μπορεί να διαρκέσει μια ώρα. Τα οπτικά συμπτώματα περιλαμβάνουν την όραση λωρίδων, κηλίδων ή γραμμών και σκοτώματα. Στους περισσότερους ανθρώπους, η αύρα προηγείται της κεφαλαλγίας· ωστόσο, περιστασιακά η αύρα θα εμφανιστεί ή θα υποτροπιάσει στην ακμή της κεφαλαλγίας. Πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων κάποια άτομα βιώνουν αλλαγές της διάθεσης, κόπωση, δυσκολία στην σκέψη, κατάθλιψη, υπνηλία, πείνα, δίψα, συχνουρία ή μεταβολές της γενετήσιας ορμής. Άλλοι αναφέρουν ένα αίσθημα ευεξίας, αυξημένη ενέργεια, διαύγεια σκέψης και αυξημένη όρεξη, ειδ. για γλυκά. Η κεφαλαλγία ακολουθεί. Ο πόνος είναι συνήθως περιορισμένος στη μία πλευρά, αλλά περιστασιακά είναι αμφοτεράπλευρος. Ναυτία και έμετος μπορεί να παρουσιαστούν και να διαρκέσουν λίγες ώρες ή μία ή δύο μέρες. Η κοινή ημικρανία έχει παρόμοια έναρξη με ή χωρίς ναυτία. Ευαισθησία στο φως και τον ήχο είναι παρούσα και στους δύο τύπους. Στο γενικό πληθυσμό, η ημικρανία υπολογίζεται πως είναι παρούσα σε ένα 3,5% των αρρένων και 7,4% των θηλέων. Κατά την διάρκεια των αναπαραγωγικών τους ετών, οι γυναίκες βιώνουν πολύ μεγαλύτερο ρυθμό ημικρανίας και οι κεφαλαλγίες τους τείνουν να συμβαίνουν σε περιόδους προεμμηνορροϊκής πίεσης και κατακράτησης υγρών. Πολλοί ασθενείς συνδέουν τα επεισόδιά τους με την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών, με έκθεση σε έντονο φως ή σε αιφνίδιες αλλαγές της βαρομετρικής πίεσης.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Ένα οικογενειακό ιστορικό ημικρανίας θα βρεθεί σε περισσότερους από τους μισούς ασθενείς. Η ημικρανία μπορεί να επισπευσθεί από αλλεργική υπερευαισθησία ή συναισθηματικές διαταραχές. Σε περιπτώσεις ημικρανίας με αύρα, υπάρχει μειωμένη τοπική αιματική ροή στο οπίσθιο τμήμα του εγκεφαλικού ημισφαιρίου, συνήθως στην ίδια πλευρά με το άλγος.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η Διεθνής Εταιρία Κεφαλαλγίας (IHS) καθορίζει την ημικρανία χωρίς αύρα ως τουλάχιστον πέντε επεισόδια, μη σχετιζόμενα με οργανική ασθένεια, με διάρκεια 4 ως 72 ωρών και με πόνο που χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον δυο από τα παρακάτω: μονόπλευρη εντόπιση, σφύζοντα χαρακτήρα, μέση ως βαριά ένταση ή επιδείνωση από την καθημερινή σωματική δραστηριότητα· και τουλάχιστον ένα σχετιζόμενο σύμπτωμα: ναυτία και έμετος ή φωτοφοβία και φωνοφοβία (ευαισθησία στον ήχο). Το IHS καθορίζει την ημικρανία με αύρα σαν τουλάχιστον δύο επεισόδια, μη σχετιζόμενα με οργανική ασθένεια, με τουλάχιστον ένα αναστρέψιμο σύμπτωμα αύρας, που υποδεικνύει εστιακή εγκεφαλική φλοιική ή στελεχιαία δυσλειτουργία· τουλάχιστον ένα σύμπτωμα που αναπτύσσεται σε περισσότερο από 4 λεπτά ή δύο ή περισσότερα διαδοχικά συμπτώματα· και κανένα μεμονωμένο σύμπτωμα αύρας, που να διαρκεί περισσότερο από 60 λεπτά. Η κεφαλαλγία μπορεί να προηγείται, να είναι ταυτόχρονη ή να ακολουθεί (εντός 60 λεπτών) την αύρα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Πολλά φάρμακα βοηθούν όσους υποφέρουν από ημικρανία. Γιατους περισσότερους ήπιους ως μέτριους πονοκεφάλους, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ., ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη ή φάρμακα που συνδυάζουν ακεταμινοφαίνη, ασπιρίνη και καφεΐνη) ανακουφίζουν τον πόνο και αποκαθιστούν την ικανότητα να λειτουργεί κάποιος φυσιολογικά εντός μερικών ωρών. Αυτοί οι παράγοντες λειτουργούν καλύτερα, όταν συνδυάζονται με αντιεμετικά φάρμακα, όπως η μετοκλοπραμίδη ή η προμεθαζίνη, όπως και με ανάπαυση ή χαλάρωση. Οι τρυπτάνες (σουματριπτάνη ή ναρατριπτάνη μεταξύ άλλων), τα παράγωγα της εργοταμίνης (όπως η διϋδροεργοταμίνη), η πρεδνιζόνη και πολλοί άλλοι παράγοντες είναι επίσης βοηθητικοί, παρόλο που ο καθένας έχει το δικό του προφίλ παρενεργειών και τις δικές του προφυλάξεις κατά τη χρήση. Οι ασθενείς που βιώνουν πολλαπλές ημικρανίες κάθε μήνα, μπορεί να ωφεληθούν, λαμβάνοντας προφυλακτικά φάρμακα, όπως οι βήτα αποκλειστές (π.χ., προπρανολόλη), οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου (π.χ., βεραπαμίλη) ή τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, λαμβανόμενα σε τακτική βάση. Ναρκωτικά (μορφίνη, φεντανύλη και άλλα) χορηγούνται για να αναστείλουν κάποια βαριά επεισόδια ημικρανίας· ωστόσο, η συνήθης χρήση ναρκωτικών μπορεί να οδηγήσει σε ανοχή στις επιδράσεις τους και φαρμακευτική εξάρτηση.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Η νοσηλεύτρια παρακολουθεί τη φύση και τον χαρακτήρα του άλγους του ασθενή, βοηθά τον ασθενή να χαλαρώσει, δημιουργώντας ένα καθαρό και ήσυχο περιβάλλον και διδάσκει στον ασθενή μεθόδους για να αντιμετωπίζει τη δυσφορία, όπως τεχνικές χαλάρωσης. Τα φάρμακα χορηγούνται και αξιολογούνται τα επιθυμητά αποτελέσματά τους και οι οποιεσδήποτε ανεπιθύμητες ενέργειες. Για να βελτιωθούν τα αποτελέσματα των φαρμάκων και της αναλγησίας, μη επεμβατικά μέτρα ανακούφισης του πόνου θα πρέπει να εφαρμοστούν, πριν ο πόνος να γίνει βαρύς. Πολλοί ειδικοί στην κεφαλαλγία συστήνουν οι ασθενείς με ημικρανίες να μάθουν να κρατούν λεπτομερές ημερολόγιο της νόσου τους. Η ανάλυση του ημερολογίου μπορεί να βοηθήσει όσους υποφέρουν από κεφαλαλγίες να αναγνωρίσουν παράγοντες όπως η έλλειψη ύπνου· τα ακανόνιστα γεύματα και συγκεκριμένες τροφές, οσμές ή στρεσογόνα ερεθίσματα, που είναι πιθανό να πυροδοτούν μία ημικρανία (και γι' αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται). Τα ημερολόγια κεφαλαλγιών χρησιμοποιούνται επίσης για τη διάκριση των ημικρανιών από άλλους τύπους κεφαλαλγίας.

Συνώνυμο

migraine headache

Ετυμολογία

[Γαλλ. από Ελλ. hemikrania, μισό κρανίο]