Αγγλικός όρος

lipoprotein

Ορισμός

Συνεζευγμένες χημικές ενώσεις στην κυκλοφορία του αίματος, που αποτελούνται από απλές πρωτεΐνες προσδεδεμένες σε λίπος. Η χοληστερόλη, τα φωσφολιπίδια και τα τριγλυκερίδια αποτελούν όλα λιπώδη συστατικά των λιποπρωτεϊνών. Η ανάλυση των συγκεντρώσεων και των αναλογιών των λιποπρωτεϊνών στο αίμα παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τον κίνδυνο που διατρέχει ο ασθενής για αθηροσκλήρωση, στεφανιαία αρτηριακή νόσο και θάνατο.
Οι λιποπρωτεΐνες ταξινομούνται ως πολύ χαμηλής πυκνότητας (very low-density, VLDL), χαμηλής πυκνότητας (low-density, LDL), ενδιάμεσης πυκνότητας (intermediate-density, IDL) και υψηλής πυκνότητας (high-density, HDL). Τα αυξημένα επίπεδα των LDL και της ολικής χοληστερόλης αυξάνουν άμεσα τις πιθανότητες που διατρέχει κάποιος για στεφανιαία νόσο (ΣΝ). Για το λόγο αυτό, οι LDL αναφέρονται κοινώς ως «κακή» χοληστερόλη. Αντίθετα, τα αυξημένα επίπεδα των HDL («καλή» χοληστερόλη) συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο για ΣΝ. Το Εθνικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για τη Χοληστερόλη (National Education Cholesterol Program) έχει ορίσει ότι το επιθυμητό επίπεδο της LDL για άτομα που έχουν ΣΝ είναι τα 70-100 mg/dl· για άτομα χωρίς ΣΝ, το επιθυμητό επίπεδο είναι τα 130 mg/dl ή λιγότερο.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Τα αυξημένα επίπεδα των λιποπρωτεϊνών συνήθως είναι το αποτέλεσμα μιας δίαιτας ιδιαίτερα πλούσιας σε λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλες. Σε έναν μικρό αριθμό ασθενών με υπερβολικά υψηλά επίπεδα λιποπρωτεϊνών, κάποιο ρόλο διαδραματίζουν οι γενετικές νόσοι.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Τα υψηλά επίπεδα των λιποπρωτεϊνών μπορεί να μην προκαλούν συμπτώματα αυτά καθ' αυτά, μέχρι την ανάπτυξη αρτηριακών αποφράξεων. Εάν οι αρτηρίες αποφραχθούν από λιποπρωτεΐνες, ενδέχεται να αναπτυχθούν ισχαιμικά συμπτώματα.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Τα παθολογικά επίπεδα των λιποπρωτεϊνών επανέρχονται στα φυσιολογικά όρια σε πολλούς ασθενείς που καταναλώνουν λιγότερα διαιτητικά λιπαρά και αυξάνουν το επίπεδο άσκησής τους.
Όταν οι λιποπρωτεΐνες δεν προσεγγίζουν τα αναμενόμενα επίπεδα παρά τη δίαιτα και την άσκηση, χορηγούνται φάρμακα για την βελτίωση του λιποπρωτεϊνικού προφίλ. Σε αυτά περιλαμβάνονται φάρμακα όπως η νιασίνη, οι ρητίνες ανταλλαγής ιόντων και οι στατίνες.

Υπώνυμος όρος

lipoprotein (a)
alpha lipoprotein
high-density lipoprotein
intermediate-density lipoprotein
lipoprotein lipase
low-density lipoprotein
oxidized low-density cholesterol lipoprotein
very low-density lipoprotein