Αγγλικός όρος

sleep

Ορισμός

Περιοδική κατάσταση ανάπαυσης, η οποία συνοδεύεται από ποικίλους βαθμούς απώλειας, έλλειψης αισθήσεων και σχετικής αδράνειας. Παρότι θεωρείται ότι ο ύπνος επέρχεται μια φορά κάθε 24ωρο, τουλάχιστον το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού κοιμούνται για λίγο το μεσημέρι ή το απόγευμα, ως τμήμα του ισόβιου κύκλου μεταξύ ύπνου-εγρήγορσης. Η ανάγκη και η αξία του ύπνου είναι προφανής, αλλά η εξήγηση γιατί είναι τόσο αποτελεσματικός στο να παρέχει καθημερινή ανανέωση και αισθήματα ευεξίας ακόμα λείπει.

Έχει βρεθεί ότι ο ύπνος περιλαμβάνει δύο καταστάσεις: μία χωρίς ταχείες οφθαλμικές κινήσεις (NREM, ή συγχρονισμένος ύπνος, που περιλαμβάνει τέσσερα στάδια) και μία με ταχείες οφθαλμικές κινήσεις (REM ή ονειρικός ύπνος).

Ο NREM και ο REM ύπνος εναλλάσσονται κατά τη νύχτα. Κάθε κύκλος απαιτεί 90 ως 100 λεπτά για την ολοκλήρωσή του. Ο NREM καταλαμβάνει το 75% του κύκλου του ύπνου ενώ ο REM το υπόλοιπο 25%, με διακυμάνσεις μεταξύ διαφορετικών ατόμων.

Άτομα τα οποία στερούνται τον ύπνο για αρκετές ημέρες ή περισσότερο, γίνονται ευερέθιστα, εμφανίζουν κόπωση, αδυναμία συγκέντρωσης και αποπροσανατολισμό. Οι επιδόσεις σε πνευματικές και φυσικές εργασίες επιδεινώνονται. Ορισμένα άτομα βιώνουν παρανοϊκές σκέψεις καθώς και ακουστικές, οπτικές και απτικές παραισθήσεις. H στέρηση του ύπνου REM ενδέχεται να προκαλέσει άγχος, βουλιμία και υπερσεξουαλικότητα. Οι επιδράσεις της στέρησης του ύπνου αντιστρέφονται όταν αποκατασταθεί ο φυσιολογικός κύκλος ύπνου-εγρήγορσης.

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ TH ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΥΠΝΟΥ: Κατά τη διάρκεια του ύπνου παρατηρούνται οι ακόλουθες φυσιολογικές μεταβολές: ελάττωση της θερμοκρασίας του σώματος ελάττωση της έκκρισης ούρων· επιβράδυνση και εξομάλυνση του καρδιακού και αναπνευστικού ρυθμού κατά τον ύπνο NREM, που επιταχύνονται και γίνονται πιο ακανόνιστοι κατά τον ύπνο REM. Κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, αυξάνει η ροή αίματος στον εγκέφαλο· η αναπνοή είναι περισσότερο ακανόνιστη· ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση ποικίλουν· η εγκεφαλική ροή του αίματος και ο μεταβολικός ρυθμός αυξάνουν, ενώ ενδέχεται να προκύψει στύση του πέους. έπάρχει αυξημένη έκκριση αυξητικής ορμόνης κατά τις πρώτες 2 ώρες του ύπνου· κατά το τελευταίο ήμισυ της περιόδου ύπνου, παρατηρούνται κύματα έκκρισης φλοιοεπινεφριδιοιρόπου ορμόνης (ACTH) και κορτιζόλης. Στους εφήβους, αγόρια και κορίτσια, αυξάνει η έκκριση ωχρινοτρόπου ορμόνης, ενώ στους άνδρες και στις γυναίκες αυξάνει η έκκριση προλακτίνης, ιδιαίτερα αμέσως μετά την έναρξη του ύπνου. Κατά την αξιολόγηση του ύπνου, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι νεύματα και ταλαντεύσεις του χεριού, γέλιο και αέρια παρατηρούνται στον φυσιολογικό ύπνο. Το ροχαλητό μπορεί να μην έχει κλινική σημασία αλλά εάν συνοδεύεται από άπνοια μπορεί να είναι επιζήμιο.

Ετυμολογία

[Αγγλ. Σαξ. slaep]

Υπώνυμος όρος

sleep debt
sleep deprivation
sleep disorder
sleep drunkenness
sleep hygiene
hypnotic sleep
sleep latency
non-rapid eye movement sleep
pathological sleep
rapid eye movement sleep