Erich Fromm: Η τέχνη της αγάπης

H αγάπη μας καθορίζει, λέει ο Erich Fromm. Είναι αυτό για το οποίο είμαστε όλοι διψασμένοι. Είναι η μοναδική απάντηση στο ζήτημα της ύπαρξης. Το βιβλίο του «Τέχνη της Αγάπης», που έχει μεταφραστεί συνολικά σε 34 γλώσσες, στην 50η επετειακή έκδοσή του από τις εκδόσεις «Διόπτρα», φιλοδοξεί να μας υπενθυμίσει ότι χωρίς την αγάπη η ανθρωπότητα δεν θα μπορούσε να αντέξει ούτε μια μέρα.

Ο διορατικός Fromm τονίζει ότι όλα γίνονται από την επανένωση μέσα από την αγάπη, που απαιτεί θάρρος και μία ικανότητα που μπορούμε να αναπτύξουμε μέσα μας. Το εν λόγω βιβλίο δεν μιλά αόριστα για την αγάπη αλλά την αναλύει, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι για να αλλάξουμε τον τρόπο που μας αγαπούν οι άλλοι, πρέπει να αναβαθμίσουμε την δική μας ικανότητα να αγαπάμε.

Αδελφική, μητρική, ερωτική αγάπη όπως και αγάπη για τον εαυτό και τον Θεό παρουσιάζονται ξεχωριστά, συμπεριλαμβανομένης της αποσύνθεσής της στην Δυτική κοινωνία, το πρώτο και τελευταίο αγκάθι που διαπερνά τον αυθορμητισμό δια των κατεστημένων κομφορμιστικών αντιλήψεων .

Η αγάπη στην πράξη είναι μία πρόκληση που δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να αγνοηθεί. Πέρα από το στοιχείο της προσφοράς, ο ενεργητικός χαρακτήρας της αγάπης γίνεται ολοφάνερος και από το γεγονός ότι συνεπάγεται πάντοτε κάποια βασικά στοιχεία κοινά σε όλες τις μορφές της: πρόκειται για την φροντίδα, την υπευθυνότητα, τον σεβασμό και την γνώση.

Η αγάπη είναι ενεργητική διείσδυση σε μια άλλη ύπαρξη, μέσα από την οποία ο πόθος μου να γνωρίσω, καταπραΰνεται από την συνένωση, επισημαίνει ο συγγραφέας, που προειδοποιεί ότι ο σύγχρονος άνθρωπος έχει μετατρέψει τον εαυτό του σε εμπόρευμα. Η τέχνη της αγάπης, σύμφωνα με τον ψυχαναλυτή, απαιτεί συνεχή άσκηση και συγκέντρωση, αυθεντική διορατικότητα και κατανόηση.

Πόσο σημαντικός είναι λοιπόν ο ρόλος της αγάπης στην σημερινή εποχή? Τεράστιος. Αρκεί να μάθουμε να αγαπάμε χωρίς να περιμένουμε απαραίτητα αλλά να επιθυμούμε ανταπόκριση. Είναι αυτό το συναίσθημα που μας γεμίζει ζωή, που μας μεταπλάθει τον χαρακτήρα. Υπό αυτήν την έννοια, το βιβλίο του Erich Fromm παραμένει επίκαιρο, όχι μόνο για τους λόγους που πρέπει να αγαπάμε αλλά και την αδιαφορία μας απέναντι σε αυτό που αποκαλείται αγάπη.

Μία ξεχασμένη τέχνη που θα έπρεπε και πάλι να κάτσουμε να την μάθουμε. Που άλλοι την έχουν εφαρμόσει από νωρίς στην επικοινωνία και άλλοι δεν ξέρουν πως να την εκδηλώσουν. Γιατί η τέχνη της αγάπης προϋποθέτει αποδοχή αλλά πάνω απ΄όλα αυτοκριτική που προηγείται της προσφοράς του συναισθήματος.


Εκδόσεις «Διόπτρα»