Το ανθρώπινο μάτι λειτουργεί όπως μια φωτογραφική μηχανή. Εστιάζει την εικόνα στον αμφιβληστροειδή στον οποίο είναι συγκεντρωμένοι οι φωτοϋποδοχείς, όπως ο φακός της φωτογραφικής μηχανής στο φιλμ. Αυτό το καταφέρνει κυρίως μέσω του κερατοειδούς και του φακού του ματιού.

Η εστίαση των ακτίνων του φωτός στον αμφιβληστροειδή, καλείται διάθλαση. Τις περισσότερες φορές το σχήμα του κερατοειδούς και του ματιού δεν είναι τέλειο, με συνέπεια να μην εστιάζεται η εικόνα στον αμφιβληστροειδή και συνεπώς να έχουμε θολή όραση.

Οι διαθλαστικές ανωμαλίες διακρίνονται στη μυωπία, στην υπερμετρωπία και στον αστιγματισμό.

Η μυωπία, είναι η κατάσταση που οι ασθενείς βλέπουν καλά κοντά, αλλά θολά μακριά. Αντίθετα, στην υπερμετρωπία, οι ασθενείς χρειάζονται γυαλιά οράσεως τόσο για κοντά όσο για μακριά.

Τέλος, ο αστιγματισμός, είναι η παραμόρφωση της εικόνας λόγω ύπαρξης ανωμαλιών στον κερατοειδή ή στο φακό. Συνήθως, συνυπάρχει μυωπία με αστιγματισμό ή υπερμετρωπία με αστιγματισμό.

Τα γυαλιά όρασης και οι φακοί επαφής αντιμετωπίζουν τις ως άνω διαθλαστικές ανωμαλίες, αποκαθιστώντας την όραση. Το laser τροποποιεί το σχήμα του κερατοειδούς αντικαθιστώντας τα γυαλιά όρασης και τους φακούς επαφής.

Η ιστορία της διαθλαστικής χειρουργικής ξεκίνησε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι Ιάπωνες ιατροί έκαναν κερατικές τομές για να αντιμετωπίσουν την μυωπία. Η μέθοδος είχε φτωχά αποτελέσματα με σοβαρότατες επιπλοκές και εγκαταλείφθηκε.

Πριν 50 χρόνια ο JI Barraquer στην Κολομβία έκανε το πρώτο μεγάλο άλμα. Κατά αυτή τη τεχνική, αφαιρούσε με ένα ειδικό μηχάνημα το μικροκερατόμο, ένα λεπτό επιφανειακό κομμάτι σα καπάκι από τον κερατοειδή. Το καπάκι αυτό τροποποιούνταν όπως ένας φακός επαφής και επανατοποθετούνταν στο μάτι.

Στα τέλη της δεκαετίας του 70, ανακαλύφθηκε το Excimer Laser το οποίο έφερε επανάσταση στη διαθλαστική χειρουργική. Είναι ικανό να πραγματοποιεί ακριβές κόψιμο χωρίς να προκαλεί θερμική βλάβη στους παράπλευρους ιστούς. Έτσι γεννήθηκε η Φώτο – Διαθλαστική Κερατεκτομή (Photo Refractive Keratectomy) – PRK.

Ο χειρουργός αφαιρεί το επιφανειακό στρώμα του κερατοειδούς που καλείται επιθήλιο και ακολούθως το laser τροποποιεί τον υποκείμενο κερατοειδή εξαχνώνοντας συγκεκριμένο τμήμα ιστού χωρίς να καταστρέφει άλλα τμήματά του. Το επιφανειακό τμήμα που αφαιρέθηκε αναγεννάτε μόνο του, όχι όμως τον ιστό που αφαίρεσε το laser.

Το 1990 οι L. Burrato και Ι Παλλίκαρης, συνδύασαν τις δύο προαναφερθείσες σε μία, στο LASIK (Laser Assisted in Situ Keratosmileusis). Σε αυτή τη τεχνική, ο χειρουργός χρησιμοποιεί τον μικροκερατόμο πολύ πιο εξελιγμένο πια, για να κόψει ένα λεπτό κρημνό κερατικού ιστού ο οποίος συνδέεται με τον κερατοειδή.

Στη συνέχεια, ο κρημνός ανασηκώνεται και το laser εφαρμόζεται στο υποκείμενο στρώμα του κερατοειδούς σύμφωνα με τις διαθλαστικές ανάγκες του ασθενούς. Τέλος, ο κρημνός επανατοποθετείτε στη θέση του όπου μένει εκεί από τοπικές φυσικές δυνάμεις.

Σε λίγες ώρες το επιθήλιο θα αναπτυχθεί και θα καλύψει τις άκρες του κρημνού τον οποίο και θα σφραγίσει.

Το PRK και το LASIK αντιμετωπίζουν άριστα τη μυωπία, την υπερμετρωπία και τον αστιγματισμό. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί νέες τεχνικές όπως το LASEK και το epi – LASIK, που ακόμα δεν έχουν βρει ευρεία αποδοχή την οποία στο μέλλον μπορεί να αποκτήσουν.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που φορούν γυαλιά όρασης είναι πιθανοί υποψήφιοι για laser. Υπάρχουν όμως καταστάσεις που αποτελούν συνθήκες υψηλού κινδύνου, κάποιες από αυτές είναι οι εξής:

  • Η ανάγκη αλλαγής γυαλιών σε διάστημα μικρότερο του έτους
  • Σοβαρή φλεγμονή ή λοίμωξη των ματιών
  • Ξηροφθαλμία 
  • Ρευματικές νόσοι όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα 
  • Δυστροφίες και εκφυλίσεις του κερατοειδούς 
  • Σ. Διαβήτης
  • Κερατόκωνος 
  • Ανεπαρκές πάχος κερατοειδή

Η διαθλαστική χειρουργική δεν είναι άμοιρη επιπλοκών που μπορεί να είναι σοβαρές. Η αντιμετώπισή τους στηρίζεται κυρίως στην πρόληψη και στην αποφυγή παραγόντων - καταστάσεων που μπορούν να προκαλέσουν επιπλοκές ικανές να βλάψουν την όραση.

Η διαθλαστική χειρουργική σήμερα, είναι μια ώριμη τεχνική, ενώ το επίπεδο του τεχνικού εξοπλισμού είναι καλύτερο από ποτέ. Αυτό δεν πρέπει να είναι ο μόνος λόγος για να λάβει κάποιος την απόφαση να χειρουργηθεί χωρίς πρώτα να γνωρίζει και να σταθμίσει τα θετικά και τα αρνητικά, τα οφέλη και τους κινδύνους.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Να δοκιμάσω να παίρνω μικροδόσεις καφέ;
Κάνε το όπως το "Γ. Παπανικολάου": Δεκάδες πρώιμες διαγνώσεις καρκίνου του πνεύμονα
ΠΟΥ: Εντοπίστηκε ιός γρίπης των πτηνών σε αγελαδινό γάλα