Γράφει ο Σταύρος Α. Δημητράκος, Καθηγητής, Διευθυντής Β΄ Οφθαλμολογικής Κλινικής Α.Π.Θ., Νοσοκομείο Παπαγεωργίου

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας του οφθαλμού (ΗΕΩ), είναι πάθηση που προσβάλλει άτομα άνω των 60 ετών και αποτελεί τη συχνότερη αιτία τυφλότητας της τρίτης ηλικίας στις κοινωνίες του δυτικού κόσμου. Στην Ελλάδα, με πληθυσμό 2,5 εκατομμυρίων ατόμων άνω των 60 ετών, ζουν 35.000 άτομα με προσβολή στο ένα και 7.500 άτομα με προσβολή και στα δυο μάτια, από τα οποία, περισσότερα από τα μισά δεν γνωρίζουν την αιτία της τυφλότητάς τους.

Τα άτομα που προσβάλλονται, χωρίς να είναι τυφλά, στερούνται σε σχετικά νέα ηλικία και για το υπόλοιπο της ζωής τους απολαύσεις, όπως το διάβασμα και η τηλεθέαση, δεν αναγνωρίζουν τα πρόσωπα φίλων και συγγενών και τέλος δεν ανταποκρίνονται αξιοπρεπώς σε ζωτικές τους ανάγκες.

Τι είναι η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς;

Η ‘ωχρά κηλίδα’ δεν είναι πάθηση, όπως πολλοί πιστεύουν, είναι περιοχή που μπορεί να προσβληθεί από πολλές και διάφορες παθήσεις.

Μία από αυτές είναι και η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς. Είναι μια αλλαγή που οφείλεται στην ηλικία. Είναι η ατροφία των χιτώνων του βυθού του οφθαλμού και η παύση της λειτουργίας για την οποία προορίζονταν. Αυτή η μορφή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς, ονομάζεται ξηρή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς και μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί θεραπεία για την αντιμετώπισή της.

Κάποιες φορές η ξηρή μορφή της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς μπορεί να μεταπέσει σιγά - σιγά, ή εντελώς ξαφνικά σε υγρή μορφή και αυτό γιατί παθολογικά αγγεία αναπτύσσονται στην εκφυλισμένη περιοχή της ωχράς.

Με ποια μέσα αντιμετωπίζουμε την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς;

Μόνον η υγρή μορφή, και αυτή υπό προϋποθέσεις, είναι δυνατόν να αναχαιτιστεί και καμιά φορά να γιατρευτεί ολοσχερώς. Δύο είναι σήμερα τα εγκεκριμένα από τον Ε.Ο.Φ. φάρμακα για ενδοφθάλμια χρήση, που παρ’ όλο το υψηλό κόστος τους, διατίθενται δωρεάν στους ασφαλισμένους ασθενείς.

Το ποια θεραπεία θα εφαρμοστεί εναποτίθεται στη διακριτική ευχέρεια του οφθαλμιάτρου σας.

Το θεραπευτικό πρωτόκολλο που εφαρμόζεται σήμερα διεθνώς και στην Ελλάδα περιλαμβάνει 3 ενέσεις του φαρμάκου στην υαλοειδική κοιλότητα του οφθαλμού, μία κάθε μήνα. Στη συνέχεια ο ασθενής παρακολουθείται κάθε μήνα και όποτε κριθεί σκόπιμο η θεραπεία επαναλαμβάνεται.

Ο κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος της πάθησης

Η αναπηρία που προκαλεί η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κάνει τα άτομα αντικοινωνικά, εξαρτημένα από συγγενείς, γείτονες ή κοινωνικούς λειτουργούς, με αποτέλεσμα μια βαριά μελαγχολία, που μόνον με εκείνη των καρκινοπαθών μπορεί να συγκριθεί.

Η ελληνική οικογένεια και κοινωνία αντιμετωπίζει ακόμη με αλληλεγγύη τους πάσχοντες, ενώ στις δυτικές κοινωνίες οι πάσχοντες από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς υποστηρίζονται από στρατιές κοινωνικών λειτουργών και οικιακών βοηθών, που επιβαρύνουν σημαντικά το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Αν αυτό συνέβαινε στην Ελλάδα, τουλάχιστον για τους 7.500 ασθενείς με προσβολή των 2 οφθαλμών, που στην Ευρώπη θεωρούνται ‘κατά νόμον τυφλοί’, το κόστος για την απασχόληση οικιακής βοηθού για την υποστήριξη των ζωτικών τους αναγκών θα ξεπερνούσε τα 500 εκατομμύρια €.

Όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία, το πρόβλημα είναι μεγάλο, αφορά όλους μας και όσο επιμηκύνεται η αναμενόμενη επιβίωση των συνανθρώπων μας, θα γίνεται μεγαλύτερο. Η πρόληψή του και ο περιορισμός της ζημίας εξαρτώνται από τον οφθαλμίατρό σας.

Περισσότερο όμως εξαρτώνται από εσάς: που θα πρέπει συχνά να ελέγχετε την οξύτητα της όρασης και τυχόν αλλαγές της και έγκαιρα να προστρέχετε στη βοήθεια του οφθαλμιάτρου σας.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Τα φάρμακα παρασκευάζονται για ασθενείς, όχι για αποθέματα
Θέλουμε να μας πει το DNA μας από τι μπορούμε να αρρωστήσουμε;
Πώς το ήπαρ βοηθά ορισμένους καρκινικούς όγκους να αντιστέκονται [μελέτη]