Αλκιβιάδης Ι. Κωστάκης, Καθηγητής Χειρουργικής και Μεταμοσχεύσεων, Πρόεδρος Δ.Σ. του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων

Οι μεταμοσχεύσεις αποτελούν μια κατ’ εξοχήν σύνθετη κοινωνική διαδικασία που λαμβάνει χώρα κυρίως εντός του δημοσίου συστήματος υγείας αλλά αφορά χώρους που εκτείνονται από την ιατρική επιστήμη (Μονάδες Μεταμοσχεύσεων, Μονάδες Εντατικής Θεραπείας) μέχρι την προσωπική ηθική και βιοθεωρία και την κοινωνική συνοχή. Ως εκ τούτου, η πορεία τους πάντοτε θα είναι συνδεδεμένη με τη γενική πορεία της κοινωνίας μιας χώρας, ανοδική στις καλές εποχές και στάσιμη στις δύσκολες.

Ασφαλώς υπάρχουν πάντα οι αφοσιωμένοι στο σκοπό αυτό γιατροί και συντονιστές μεταμοσχεύσεων, οι οποίοι αντιμαχόμενοι τις δυσκολίες της καθημερινότητας και της δυσλειτουργίες του συστήματος, ενταθείσες μέσα στην οικονομική κρίση, συνεχίζουν την προσπάθεια να προσφέρουν το δώρο ζωής στους συνανθρώπους μας.

Και τα καταφέρουν αρκετά καλά, ως φαίνεται από τα στατιστικά στοιχεία που παρατίθενται κατωτέρω:



Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων από την ίδρυσή του το 2001 έως σήμερα έχει προσφέρει σε πάνω από 3.000 ασθενείς μας μια νέα ζωή. Με τις κορυφαίες επιδόσεις του κατά τα έτη της πρώτης προεδρίας μου (2004- 2010) όπου το 2008 άγγιξε τα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου 8,9 ανά εκατομμύριο πληθυσμού,: Είχαμε 318 μεταμοσχεύσεις, ποσοστό ικανοποιητικότατο για το μέγεθος του πληθυσμού μας. Και δεν ήταν ένα τυχαίο αποτέλεσμα αλλά η επιτυχής κατάληξη μιας συντονισμένης προσπάθειας : Της γνώσης μας ως μεταμοσχευτών ιατρών όλων των σταδίων της διαδικασίας, που βοήθησε στην καλύτερη συνεργασία με τους συναδέλφους, της τότε πλήρους στήριξης από το Υπουργείο Υγείας, της καλής επικοινωνίας με την κοινωνία όπου με συνεχείς εκδηλώσεις μεταφέραμε το μήνυμα της ιδέας της δωρεάς οργάνων αλλά κυρίως της έμπρακτης στήριξής μας στους Συντονιστές Μεταμοσχεύσεων που είναι η ραχοκοκαλιά της διαδικασίας.

Οι Συντονιστές είναι: Κεντρικοί του ΕΟΜ στον οποίο προβλέπεται η ύπαρξη 8 θέσεων οι οποίοι βρίσκονται σε ετοιμότητα επί 24ώρου και 365 ημέρες το χρόνο. Δυστυχώς πλέον υπηρετούν μόνον δύο, οι οποίες είναι σε ετοιμότητα επί 15 ημέρες κάθε μία, χωρίς καν να αμείβονται πλήρως προς τούτο. Παρά ταύτα, ήδη μέσα στο 2014 έχουν γίνει 136 μεταμοσχεύσεις. Τοπικοί Συντονιστές είναι αυτοί που υπηρετούν στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, δηλαδή ιατροί ή νοσηλευτές που έχουν ορισθεί με απόφαση του Διοικητή του κάθε νοσοκομείου, 2 με 3 ανά ΜΕΘ. Συνολικά αυτή τη στιγμή υπηρετούν 118 Τοπικοί Συντονιστές. Κλινικοί Συντονιστές είναι ιατροί ή νοσηλευτές στις Μονάδες Μεταμόσχευσης συμπαγών οργάνων (νεφρού, ήπατος, παγκρέατος, καρδιάς), 13 για 10 συνολικά Μονάδες που λειτουργούν στη χώρα μας. Ένα περιστατικό δωρεάς οργάνων μπορεί να απασχολήσει τους Συντονιστές 12 και 24 ώρες πέραν της κανονικής τους εργασίας και εφημερίας, για τις οποίες ώρες δεν αποζημιώνονται πλήρως.

Εδώ φαίνεται λοιπόν ότι παρόλο που πλέον δεν αμείβονται για όλες τις ώρες απασχόλησης η μεταμόσχευση είναι για αυτούς πέραν της εργασίας και ένας σκοπός ιατρικός και κοινωνικός στον οποίο πιστεύουν, αλλά έτσι δεν εργάζεται όλο το διαθέσιμο σύστημα αλλά μόνον οι «ιδεολόγοι».

Πέραν του προφανούς γεγονότος ότι τα προβλήματα στο σύστημα υγείας πλέον αντανακλούν άμεσα στις μεταμοσχεύσεις. Συνεπώς είναι εύκολο να εξηγήσουμε την πτώση των μεταμοσχεύσεων τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης που ζούμε από το 2009.
Με στοιχεία του του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών λειτουργούν μόνον 540 κλίνες ΜΕΘ, ενώ 154 είναι πλέον κλειστές λόγω μη στελέχωσης προσωπικού. Οι ιατροί των Μονάδων δεν έχουν, κατά τις δικές τους δηλώσεις, ευχέρεια κλινών να νοσηλεύσουν τους έχοντες άμεση ανάγκη και δεν έχουν και επάρκεια προσωπικού ασχοληθούν με τη δωρεά οργάνων όταν αποβιώσει ο ασθενής στη ΜΕΘ. Έχει λοιπόν μειωθεί πολύ η δυνατότητα λήψης οργάνων επί εγκεφαλικών θανάτων, διότι έχουν ελαττωθεί δριμύτατα οι θέσεις στις ΜΕΘ που διασφαλίζουν την αρτιότητα στη νοσηλεία για τη διατήρηση των οργάνων που δυνητικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά τον εγκεφαλικό θάνατο. Δεν είναι μόνον και αυτό, το αντικειμενικό υπόβαθρο.

Πιθανότατα οι συγγενείς κουρασμένοι και γενικά από τις δύσκολες στιγμές που περνάμε ως χώρα και από τις δυσκολίες της νοσηλείας του ασθενούς τους στο νοσοκομείο, δεν έχουν διάθεση να προσφέρει τα όργανα του μετά θάνατον. Αυτά τα δύο ίσως είναι η εξήγηση για το γεγονός ότι στα στοιχεία του 2013 στους 146 αναφερθέντες θανάτους στις ΜΕΘ αξιοποιήθηκαν όργανα μόνον από 62 αποβιώσαντες, που ωστόσο έδωσαν ζωή σε 191 ασθενείς.

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
1.026 πάσχοντες από αιμορροφιλία στην Ελλάδα - Εκστρατεία ευαισθητοποίησης #WearYourEverydayGenes
Νέα εξέταση ούρων θα μπορούσε να βοηθά άντρες να αποφύγουν τη βιοψία στον καρκίνο προστάτη
Γιατί είναι ξηρά τα χέρια μου;