Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Ορισμός

Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από συχνό, διαρκές άγχος και ανησυχία για πολλές δραστηριότητες και γεγονότα.

Αιτίες

Η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή (ΓΑΔ) είναι κοινή πάθηση. Τα γονίδια ίσως διαδραματίζουν κάποιο ρόλο για την εμφάνισή της. Κάποιες καταστάσεις που προκαλούν άγχος ή κάποιες επίκτητες συμπεριφορές επίσης ενδέχεται να συμβάλλουν στην εμφάνιση της ΓΑΔ.

Η διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ακόμη και κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Οι περισσότεροι ασθενείς με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή αναφέρουν πως διακατέχονταν πάντοτε από άγχος, από τότε που θυμούνται τον εαυτό τους. Η ΓΑΔ εμφανίζεται με λίγο μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες.

Συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα είναι η διαρκής παρουσία άγχους ή ανησυχίας ακόμη και αν δεν συντρέχει κάποιος λόγος. Οι ανησυχίες του ατόμου μοιάζουν να μετατοπίζονται από το ένα πρόβλημα στο άλλο, όπως σε προβλήματα στην οικογένεια, τη σχέση, εργασιακά ζητήματα, οικονομική ανησυχία, προβληματισμούς για την υγεία και άλλα προβλήματα.

Ένα άτομο με ΓΑΔ μπορεί να αναγνωρίζει πως οι ανησυχίες ή οι φόβοι του είναι εντονότεροι από τοφυσιολογικό, ωστόσο ακόμη και τότε δεν μπορεί να τους ελέγξει.

Άλλα συμπτώματα της ΓΑΔ είναι:

• Δυσκολία στη συγκέντρωση
• Κόπωση
• Οξυθυμία
• Προβλήματα με τον ύπνο, αϋπνία ή ανήσυχος, μη επαρκής ύπνος
• Συνεχής ανησυχία και αίσθημα έντασης. Το άτομο δεν μπορεί να ηρεμήσει, είναι ευερέθιστο και τρομάζει πολύ εύκολα

Εκτός από τις ανησυχίες και τα άγχη μπορεί να εμφανιστούν και σωματικά συμπτώματα, όπως η μυϊκή ένταση (τρέμουλο, πονοκέφαλος).

Η κατάθλιψη και η κατάχρηση ουσιών μπορεί να συνοδεύουν την γενικευμένη αγχώδη διαταραχή.

Εξετάσεις

Μια κλινική εξέταση και μια ψυχολογική αξιολόγηση μπορούν να καθορίσουν την ύπαρξη άλλων αιτίων για την αγχώδη διαταραχή. Ο γιατρός θα αποφασίσει αν υπάρχει άλλη διαταραχή που απλώς μοιάζει με την αγχώδη, καθώς και αν τα συμπτώματά σας προέρχονται από χρήση ουσιών. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής πραγματοποιούνται διάφορες διαγνωστικές εξετάσεις.

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι να βοηθηθεί ο ασθενής στις καθημερινές του δραστηριότητες. Συνήθως ακολουθείται η γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, καθώς και φαρμακευτική αγωγή.

Η φαρμακευτική αγωγή είναι σημαντικό κομμάτι της θεραπείας. Μόλις αρχίσετε την αγωγή, μην τη σταματήσετε πριν μιλήσετε με τον γιατρό σας. Οι φαρμακευτικές ουσίες που μπορεί να  χρησιμοποιηθούν είναι συνήθως:

• Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης και αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης
• Άλλα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και κάποια φάρμακα θεραπείας της επιληψίας χορηγούνται σε σοβαρές περιπτώσεις της διαταραχής
• Οι βενζοδιαπίνες όπως η αλπραζολάμη, η κλοναζεπάμη και η λοραζεπάμη χορηγούνται αν τα αντικαταθλιπτικά δεν βοηθούν αρκετά με συμπτώματα. Η μακροχρόνια εξάρτηση από αυτά τα φάρμακα είναι ένας παράγοντας ανησυχίας όσον αφορά την χορήγησή τους. Επίσης, με μακροχρόνια χρήση μπορεί να αναπτυχθούν προβλήματα στη βραχυπρόθεσμη μνήμη.
• Κάποιες φορές χορηγείται και βουσπιρόνη

Η γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία επίσης μπορεί να υποβοηθηθεί από κάποια φαρμακευτική αγωγή. Σε διάρκεια κάποιων εβδομάδων θα πρέπει να πραγματοποιηθούν δέκα με είκοσι συναντήσεις με τον ειδικό. Συνήθεις πρακτικές της θεραπείας είναι:

• Ο ασθενής αρχίζει να κατανοεί και να ελέγχει τις διαστρεβλωμένες απόψεις του για τις καταστάσεις που προκαλούν άγχος, όπως είναι η συμπεριφορά των άλλων και κάποια αναπόφευκτα γεγονότα
• Αρχίζει να αναγνωρίζει το άγχος και αντικαθιστά τις σκέψεις που προκαλούν πανικό με άλλες πιο ευχάριστες, μειώνοντας έτσι το αίσθημα αδυναμίας
• Μαθαίνει να διαχειρίζεται το άγχος και κάποιες τεχνικές χαλάρωσης για να χρησιμοποιεί τις στιγμές που εμφανίζονται τα συμπτώματα
• Μαθαίνει να μην προβαίνει γρήγορα στο συμπέρασμα πως μια ανησυχητική κατάσταση θα εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα

Τα συμπτώματα μπορεί να μειωθούν επίσης αν ο ασθενής αποφεύγει την καφεΐνη, τη χρήση ναρκωτικών, καθώς και κάποια φάρμακα που χορηγούνται στο κοινό κρύωμα. Οι καθημερινές συνήθειες που ωφελούν την υγεία, όπως η άσκηση, η ξεκούραση και μια ισορροπημένη διατροφή, επίσης βοηθούν στην αντιμετώπιση της αγχώδους διαταραχής.

Πρόγνωση

Η επιτυχία της θεραπείας συνήθως εξαρτάται από τη σοβαρότητα της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής. Η ΓΑΔ μπορεί να  συνεχίσει να εμφανίζεται για πολύ καιρό και η θεραπεία της είναι δύσκολη, οι περισσότεροι ασθενείς όμως βλέπουν μεγάλη βελτίωση με τη φαρμακευτική αγωγή ή με τη συμπεριφορική ψυχοθεραπεία.

Πιθανές επιπλοκές

Οι ασθενείς με ΓΑΔ ενδέχεται να αναπτύξουν και κάποια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως οι κρίσεις πανικού ή η κατάθλιψη. Η κατάχρηση ουσιών μπορεί να αποβεί μεγάλο πρόβλημα αν προσπαθείτε μόνοι σας να ελέγξετε και να ανακουφίσετε το άγχος σας με ναρκωτικά ή αλκοόλ.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε τον γιατρό σας, αν υποφέρετε από τις ενδείξεις και τα συμπτώματα της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής, καθώς μπορεί να επηρεάζουν την καθημερινότητα και την ευεξία σας.