Η ερώτηση ήταν ευθεία: “Θα κάνατε ηλεκτροσόκ σε κάποιον άνθρωπο;” και η απάντηση ήταν “ναι”. Αυτό προκύπτει από μελέτη που διεξήγαγαν κοινωνικοί ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών στην Πολωνία, αναπαράγοντας μία παρόμοια μελέτη (πείραμα Milgram), η οποία είχε διεξαχθεί πριν από 50 χρόνια.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό “Social Psychological and Personality Science”.

“Στόχος μας ήταν να εξετάσουμε το επίπεδο υπακοής μεταξύ των κατοίκων της Πολωνίας”, εξηγούν οι ερευνητές, για να σημειώσουν: “Δοκιμές πάνω στη μελέτη Milgram δεν έχουν διεξαχθεί ποτέ στην κεντρική Ευρώπη. Το θέμα της υπακοής προς μία αρχή μάς φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον".

Για όσους δεν γνωρίζουν το πλαίσιο του πειράματος Milgram, πρόκειται για μία δοκιμασία της προθυμίας των ανθρώπων να υποβάλουν σε ηλεκτροσόκ άλλα πρόσωπα, όταν αυτό τούς ζητείται.

Κατά τη διενέργεια του πειράματος, η αίσθηση που έχουν όσοι υποβάλλουν τους άλλους σε ηλεκτροσόκ είναι πραγματική, αν και στους αποδέκτες δεν συμβαίνει το ίδιο. Το πείραμα δείχνει πως ορισμένοι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να βλάψουν άλλους, εφόσον δεχτούν τη σχετική εντολή.

“Μετά το πείραμα Milgram, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων ισχυρίζονται πως ποτέ δεν θα συμπεριφέρονταν με τον τρόπο αυτό”, σημειώνει ο ψυχολόγος Tomasz Grzyb που συμμετείχε στην έρευνα, για να διευκρινίσει:

“Η μελέτη μας, ωστόσο, δείχνει την τεράστια δύναμη που μπορεί να ασκηθεί πάνω σε ανθρώπους, ώστε να συμφωνήσουν να κάνουν πράγματα που τούς είναι δυσάρεστα”.

Ηθικά ζητήματα εμπόδισαν την πλήρη αναπαραγωγή του πειράματος Milgram, αλλά οι ερευνητές δημιούργησαν ένα παρόμοιο μοντέλο με χαμηλότερα επίπεδα "σοκ", προκειμένου να ελέγξουν το επίπεδο υπακοής των συμμετεχόντων.

Κουμπιά

Οι ερευνητές μελέτησαν 80 συμμετέχοντες (40 άνδρες και 40 γυναίκες), με εύρος ηλικίας 18 έως 69 έτη. Οι συμμετέχοντες είχαν έως και 10 κουμπιά να πατήσουν, με το καθένα από αυτά να έχει υψηλότερο επίπεδο σοκ. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το επίπεδο της υπακοής τους προς τις οδηγίες είναι εξίσου υψηλό με εκείνο του αρχικού πειράματος Milgram.

Διαπίστωσαν ότι το 90% των ανθρώπων ήταν πρόθυμοι να πάνε στο υψηλότερο επίπεδο στο πείραμα. Το ποσοστό άρνησης ήταν πάντως τριπλάσιο ότι το υποκείμενο που θα δεχόταν το σοκ ήταν γυναίκα.

Λόγω του σχετικά μικρού δείγματος, η ερευνητική ομάδα εκτιμά πως μισό αιώνα μετά το αρχικό πείραμα για υπακοή στην εξουσία, μια εντυπωσιακή πλειονότητα των ανθρώπων εξακολουθούν να είναι πρόθυμοι να προκαλέσουν ηλεκτροπληξία σε ένα αβοήθητο άτομο.

Πηγές:
Social Psychological and Personality Science

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Οπιοειδή στην εγκυμοσύνη: Καμία σύνδεση με ψυχιατρικές επιπτώσεις στα παιδιά [μελέτη]
Οι νικητές των Αριστείων Φαρμακευτικής Αγοράς 2024
Long CoViD και δύσπνοια [μελέτη]