Καρκίνος του ενδομητρίου

Ορισμός

Ο καρκίνος του ενδομητρίου αναπτύσσεται στο ενδομήτριο, δηλαδή την εσωτερική κοιλότητα της μήτρας.

Εναλλακτικές ονομασίες

Αδενοκαρκίνωμα του ενδομητρίου, αδενοκαρκίνωμα της μήτρας,καρκίνος της μήτρας,αδενοκαρκίνωμα- ενδομήτριο, αδενοκαρκίνωμα- μήτρα, καρκίνος - μήτρα, Καρκίνος - ενδομήτριο, καρκίνος της μήτρας

Αιτίες

Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου της μήτρας. Παρόλο που η γενεσιουργός του αιτία είναι άγνωστη, τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων φαίνεται πως διαδραματίζουν κάποιο ρόλο στην εμφάνισή του. Τα οιστρογόνα βοηθούν στη δημιουργία των τοιχωμάτων της μήτρας. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει πως υψηλά επίπεδα οιστρογόνων οδηγούν σε υπερβολική ανάπτυξη του ενδομητρίου και σε εμφάνιση καρκίνου.

Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του ενδομητρίου έχουν καταγραφεί σε ηλικίες ανάμεσα στα 60 και τα 70, ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις ασθενών κάτω των 40 ετών.

Οι παρακάτω αιτίες συμβάλλουν στην εμφάνιση του καρκίνου του ενδομητρίου:

• Διαβήτης
• Θεραπεία με οιστρογόνα χωρίς χρήση προγεστερόνης
• Ιστορικό πολύποδα στο ενδομήτριου ή άλλων καλοήθων όγκων στα τοιχώματα της μήτρας
•  Υπογονιμότητα (δυσκολία στην τεκνοποίηση)
• Άτακτος έμμηνος κύκλος
• Η χρήση της ουσίας ταμοξιφένης, η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία καρκίνου του μαστού
• Όταν μια γυναίκα δεν έχει τεκνοποίησει
• Παχυσαρκία
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Πρόωρη έμμηνος ρύση (πριν από την ηλικία των 12 ετών)
• Έναρξη της εμμηνόπαυσης μετά την ηλικία των 50 ετών

Παθήσεις που σχετίζονται με καρκίνο του ενδομητρίου είναι:

• Καρκίνος του παχέος εντέρου ή καρκίνος του μαστού
• Νόσος της χολιδόχου κύστης
• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
• Νόσος πολυκυστικών ωοθηκών

Συμπτώματα

• Μη φυσιολογική αιμορραγία, μη φυσιολογικός έμμηνος κύκλος
• Αιμορραγία μεταξύ ενός έμμηνου κύκλου πριν την εμμηνόπαυση
• Αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση
• Εξαιρετικά μακρόχρονα, βαριά ή συχνά επεισόδια κολπικής αιμορραγίας μετά την ηλικία των 40 ετών
• Πόνος χαμηλά στην κοιλιακή χώρα ή κράμπες της πυέλου
• Λευκά ή διαφανή κολπικά εκκρίματα μετά την εμμηνόπαυση

Εξετάσεις

Ειδικά στα πρώτα στάδια της νόσου η πύελος μπορεί να φαίνεται φυσιολογική. Αλλαγές στο μέγεθος, το σχήμα ή την υφή της μήτρας ή των παρακείμενων οργάνων ίσως παρουσιαστούν μόνο σε πιο προχωρημένα στάδια της νόσου.

Οι εξετάσεις που μπορούν να γίνουν είναι:

• Ενδομήτρια αναρρόφηση ή βιοψία
• Διαστολή και απόξεση μήτρας
• Τεστ Παπανικολάου (το οποίο μπορεί να υποδείξει την πιθανότητα ύπαρξης καρκίνου του ενδομητρίου αλλά δεν είναι μέθοδος διάγνωσης)

Αν διαγνωστεί καρκίνος του ενδομητρίου, υπάρχουν και άλλες διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν προκειμένου να καθοριστεί η εξάπλωση του καρκίνου και το αν έχει κάνει μεταστάσεις.

Η νόσος έχει τα ακόλουθα στάδια:

1. Ο καρκίνος βρίσκεται μόνο στην μήτρα.
2. Ο καρκίνος βρίσκεται στη μήτρα και τον τράχηλο.
3. Ο καρκίνος έχει κάνει μεταστάσεις εκτός μήτρας, αλλά όχι πέρα από την πύελο. Ίσως υπάρχουν καρκινώματα στους λεμφαδένες της πυέλου ή δίπλα στην κοιλιακή αορτή (τη βασική αρτηρία της κοιλιακής χώρας).
4. Ο καρκίνος έχει κάνει μεταστάσεις στο εσωτερικό του εντέρου, της κύστης, της κοιλιάς ή σε άλλα όργανα.

Ο καρκίνος του ενδομητρίου μπορεί να αναφέρεται απλώς με τις ονομασίες βαθμού Ι. ΙΙ ή ΙΙΙ, ενώ ο βαθμός ΙΙΙ σημαίνει επιθετική μορφή καρκίνου.

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.

Η υστερεκτομή γίνεται σε γυναίκες με βαθμό Ι της νόσου. Συνήθως συνιστάται και η αφαίρεση των σαλπίγγων και των ωοθηκών (αμφοτερόπλευρη σαλπιγγοωοθηκεκτομή).

Η κοιλιακή υστερεκτομή προτιμάται από την κολπική υστερεκτομή, καθώς με την πρώτη μέθοδο ο χειρουργός μπορεί να εξετάσει την περιοχή εντός της κοιλιακής χώρας και να αφαιρέσει ιστό για βιοψία.

Οι γυναίκες ασθενείς με βαθμό Ι συνήθως χειρουργούνται και στη συνέχεια λαμβάνουν ακτινοθεραπεία. Αυτό συμβαίνει επειδή οι συγκεκριμένες ασθενείς ενέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επανεμφάνισης από εκείνες που έχουν βαθμό ΙΙ ή ΙΙΙ. Η ακτινοθεραπεία επίσης βοηθά τις ασθενείς με βαθμό ΙΙ.

Ομάδες στήριξης

Το άγχος που προκαλεί η ασθένεια μπορεί να μειωθεί με τη συμμετοχή της ασθενούς σε μια ομάδα στήριξης, όπου τα μέλη μοιράζονται τις εμπειρίες και τα προβλήματά τους.

Πρόγνωση

Ο καρκίνος του ενδομητρίου συνήθως διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Το ποσοστό επιβίωσης για τουλάχιστον 1 χρόνο μετά τη διάγνωση κυμαίνεται γύρω στο 92%.

Το ποσοστό επιβίωσης για 5 έτη μετά τη διάγνωση καρκίνου του ενδομητρίου είναι 95%, αν ο καρκίνος δεν έχει δώσει μεταστάσεις. Αν έχει εξαπλωθεί στα γύρω όργανα το ποσοστό επιβίωσης της πενταετίας πέφτει στο 23%.

Πιθανές επιπλοκές

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν ενδεχομένως αναιμία εξαιτίας της απώλειας αίματος. Κατά τη διάρκεια της διαστολής και απόξεσης της μήτρας ή κατά την ενδομητριακή βιοψία μπορεί να εντοπιστεί διάτρηση της μήτρας.

Επιπλέον εμφανίζονται συχνά επιπλοκές από την υστερεκτομή, την ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία.

Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Κανονίστε μια επίσκεψη στον γιατρό σας αν έχετε μη φυσιολογική κολπική αιμορραγία ή κάποιο άλλο από τα συμπτώματα καρκίνου του ενδομητρίου. Ένα ραντεβού με τον γιατρό σας είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου και αν δεν πραγματοποιείτε συχνά εξετάσεις στην πύελο.

Αναφέρετε οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα στον γιατρό σας:

• Αιμορραγία ή εμφάνιση ρανίδων αίματος μετά τη συνουσία ή το ντους
• Αιμορραγία για διάστημα μεγαλύτερο των 7 ημερών
• Έμμηνος ρύση σε κύκλο 21 ημερών ή περισσότερο
• Αιμορραγία ή ρανίδες αίματος έπειτα από ένα διάστημα 6 μηνών χωρίς καθόλου αίμα

Πρόληψη

Οι γυναίκες με ενεργή σεξουαλική ζω ή ήδη από το ξεκίνημά της πρέπει να κάνουν εξετάσεις στην πύελο (ή από τα 21 τους χρόνια ακόμη και αν δεν είναι σεξουαλικά ενεργές), προκειμένου να εντοπίζονται εγκαίρως σημάδια μόλυνσης ή μη φυσιολογικής ανάπτυξης. Οι γυναίκες θα πρέπει να πραγματοποιούν τακτικά το Τεστ Παπανικολάου, από τη στιγμή που θα περάσουν 3 χρόνια ενεργής σεξουαλικής ζωής.

---