Ο Ιπποκράτης ήταν αθλητής, φοιτητής στα ΤΕΦΑΑ και του άρεσε το powerlifting και το bodybuilding. Nόσησε από κορωνοϊό στα 21 του χρόνια και δύο χρόνια μετά δεν μπορεί, όπως λέει, να χρησιμοποιήσει το τηλέφωνό του, να περπατήσει, να καθίσει και να μιλήσει περισσότερο από δευτερόλεπτα. "Φοβάμαι ότι χάνω τα νιάτα μου μέρα με τη μέρα".

Η Ευθυμία ήταν εννέα μήνες κλινήρης και πέρασε "δύο χρόνια σε άλλο σώμα", όπως αναφέρει, μέχρι να βρεθεί μια θεραπεία που απλά θα την καθιστούσε λειτουργική. Η Σοφία, στα 31 της χρόνια λέει πως 3,5 χρόνια μετά, "ακόμη νιώθω ότι αντάλλαξα το σώμα μου με το σώμα κάποιου άλλου".

Δύο εβδομάδες μετά την ήπια νόσηση, η 27χρονη Δέσποινα διαγνώστηκε με ενδοκρανιακή υπέρταση που εξελίχθηκε σε ενδοκρανιακή υπόταση και δύο διαρροές εγκεφαλονωτιαίου υγρού στο κρανίο. "Μου είπαν ότι θα είμαι ασφαλής, ότι οι νέοι δεν κινδυνεύουν. Μου - και μας - είπαν ψέματα", λέει.

Η Μάρθα χρειάστηκε να κοιμηθεί σε ένα κατάστημα επίπλων για να αντέξει να φτάσει μέχρι το σπίτι της μετά τη δουλειά.

"Ο COVID έσβησε τη μνήμη μου, την ενέργειά μου, την κινητικότητά μου, την εργασία μου, την παιδεία μου, την κοινωνικοποίησή μου, την ανεξαρτησία μου και τέλος τα όνειρά μου", λέει η 27χρονη Τζίνα, ενώ η συνομήλική της, Κατερίνα, παλεύει ακόμη με την αποκατάσταση της γεύσης και της όσφρησης, τρία χρόνια μετά.

Είναι ορισμένες μόνο από τις δεκάδες μαρτυρίες νέων ανθρώπων που υποφέρουν σιωπηλά από συμπτώματα Long COVID και βιώνουν όπως αναφέρουν μια παράλληλη πανδημία, στο περιθώριο του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, έχοντας χάσει τη λειτουργικότητα, την ενέργεια, την αντοχή και τη δημιουργικότητά τους.

On line διαμαρτυρία

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης, στις 15 Μαρτίου, καλούν κάθε πολίτη να γίνει η φωνή διαμαρτυρίας τους, καθώς οι ίδιοι δεν έχουν τη δύναμη να βγουν στους δρόμους, διεκδικώντας να γίνουν ορατοί, να ακουστούν και να τύχουν της ολιστικής αντιμετώπισης που δικαιούνται.

Μέλη του Συλλόγου Ασθενών Long Covid Greece δημιούργησαν μια on line διαμαρτυρία ευαισθητοποίησης, ζητώντας από τους χρήστες του διαδικτύου να αξιοποιήσουν τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και να γίνουν πολλαπλασιαστές του μηνύματος για καλύτερη αντιμετώπιση μιας ασθένειας που συνεχίζει να εμφανίζεται περίπου στο 10% των λοιμώξεων από το Covid-19 και για την οποία μέχρι και σήμερα, τέσσερα χρόνια μετά, δεν υπάρχει θεραπεία.

Από την Παρασκευή, 15 Μαρτίου, μέχρι και την Κυριακή 17 Μαρτίου, οι πολίτες καλούνται να ακολουθήσουν τον σύνδεσμο της on line διαμαρτυρίας, να επιλέξουν μια από τις φωτογραφίες ασθενών που μοιράζονται με λίγες λέξεις την ιστορία τους και να την κοινοποιήσουν στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter, Instagram, TikTok κ.ά.), χρησιμοποιώντας τα hashtags: #longcovid και #longcovidgreece.

Ένα κέντρο Long Covid ανά περιοχή

Μια από τις μαρτυρίες ασθενών είναι του 25χρονου Βασίλη Γιαλαντζή (φωτογραφία) από την Αλεξανδρούπολη, εμπνευστή της πρωτοβουλίας για την on line διαμαρτυρία. "Δεν θυμάμαι ποιος ήμουν πριν ξεκινήσει όλο αυτό. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα μας παρατούσαν έτσι. Άρρωστους και αβοήθητους να παλεύουμε μόνοι μας", αναφέρει στο δικό του μήνυμα.

Ο ίδιος είδε τη ζωή του να ανατρέπεται μετά από τη δεύτερη νόσηση, τον Αύγουστο του 2022 και βρέθηκε σε μια διαγνωστική "Οδύσσεια" με επισκέψεις σε δεκάδες γιατρούς 9 ειδικοτήτων, δύο νοσηλείες και 6 επισκέψεις σε ΤΕΠ νοσοκομείων.

Σήμερα μια συμπτωματική θεραπεία του επιτρέπει να είναι εν μέρει λειτουργικός και να εργάζεται on line για 4 ώρες το μέγιστο. "Μετά χρειάζομαι φοβερή ξεκούραση μακριά από οθόνες και συσκευές. Σαν να μαγκώνει όλο το σύστημα, δυσκολεύομαι να αναπνεύσω, πρέπει να ξαπλώσω να πάρω βαθιές αναπνοές", λέει στο iatronet.gr.

Γιατρός του είπε πως σε 15 χρόνια από σήμερα ίσως να έχουμε μια κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση για τη Long COVID. Μέχρι τότε, οι ασθενείς ζητούν ορατότητα και ολιστική αντιμετώπιση. "Αν πάει κάποιος στον Ευαγγελισμό και γίνουν όλες οι εξετάσεις, περάσει από τους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, γίνουν οι μαγνητικές και όλες οι άλλες εξετάσεις, μπορεί να πάρει διάγνωση Long COVID. Αλλά κι αυτό, μέχρι εκεί, δεν σου προσφέρει κάτι αυτή η αναγνώριση", παρατηρεί και προσθέτει: "Θα ήθελα να ξέρω ότι δεν θα χρειάζεται να περιμένουμε τις πενταετίες να περάσουν μέχρι να βγει ένα φάρμακο. Ότι θα υπάρχει σε κάθε περιοχή της χώρας μια διεπιστημονική ομάδα που θα ασχολείται ολιστικά και όχι μόνο στον Ευαγγελισμό. Να πάρουμε μέρος σε κλινικές μελέτες, ίσως βρούμε μια ανακούφιση, αυτή τη στιγμή δεν έχουμε κάτι να ελπίζουμε".

Ε. Ιασωνίδου: Συμπτωματική η όποια αντιμετώπιση

Τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας οι ενήλικοι ασθενείς είναι περισσότερο ορατοί απ΄ ό,τι στην αρχή, καθώς η νόσος είναι αναγνωρισμένη, με κωδικό στην ΗΔΙΚΑ. "Τώρα μπαίνουν οι διαγνώσεις και της δυσαυτονομίας και της μετα-COVID κατάστασης, ενώ οι γιατροί αρχίζουν να είναι ενήμεροι", λέει στο iatronet.gr η πρόεδρος του Long Covid Greece, Ελένη Ιασωνίδου (φωτογραφία), προσθέτοντας, ωστόσο, πως "για τα παιδιά δεν υπάρχει ούτε καν αναγνώριση. Εν έτει 2024 είμαστε στην Ελλάδα στην κατάσταση της ψυχιατρικοποίησης, εκεί που ήμασταν οι ενήλικες το 2020".

Τα ειδικά κέντρα για ολιστική διεπιστημονική προσέγγιση περιορίζονται όπως λέει στην Αττική (Ευαγγελισμός, Σωτηρία), ενώ η αντιμετώπιση είναι προς το παρόν συμπτωματική. "Για παράδειγμα, έχουν βγει οδηγίες αντιμετώπισης της ορθοστατικής ταχυκαρδίας, αλλά μέχρι εκεί. Θεραπεία για Long COVID δεν υπάρχει", παρατηρεί η κ. Ιασωνίδου, προσθέτοντας: "Γίνονται κάποιες προσπάθειες στο εξωτερικό και ελάχιστες στην Ελλάδα - τρέχει απ΄ ό,τι ξέρω κάποια κλινική δοκιμή στον Ευαγγελσιμό και στο Σωτηρία- αλλά χρειάζονται πολλά χρόνια για να φτάσουμε σε κάποια εγκεκριμένη θεραπεία. Και δυστυχώς κάποιοι από εμάς είμαστε ήδη στον τέταρτο χρόνο συμπτωμάτων. Η ζωή μας περνάει, έχουμε προβλήματα και περιμένουμε μια θεραπεία που μπορεί να αργήσει 10 και 20 χρόνια".

Η ίδια επισημαίνει την ανάγκη να υπάρξει μέριμνα για τα εργασιακά, εκπαιδευτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα των ασθενών. "Υπάρχουν άνθρωποι που χάνουν τις δουλειές τους και μένουν ανασφάλιστα με τα έξοδα να τρέχουν σε επισκέψεις σε γιατρούς, φάρμακα και νοσηλείες. Κάποιοι είναι φοιτητές και χρειάστηκε να διακόψουν τις σπουδές τους", καταλήγει.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς οι τροφές επηρεάζουν την περίοδο
ECDC: Πρώιμο κρούσμα λοίμωξης από ιό Δυτικού Νείλου στην Ισπανία - Τι γίνεται στην Ελλάδα
Γνωστοί γιατροί απροστάτευτοι απέναντι σε "φαντομάδες" του Διαδικτύου