''Πράσινο φως'' στην Ευρώπη για το Onasemnogene abeparvovec

Tην άδεια κυκλοφορίας υπό όρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε ο ΕΜΑ για τη γονιδιακή θεραπεία onasemnogene abeparvove. Αφορά τη θεραπεία μωρών και μικρών παιδιών με νωτιαία μυϊκή ατροφία, μια σπάνια και συχνά θανατηφόρα γενετική ασθένεια που προκαλεί μυϊκή αδυναμία και προοδευτική απώλεια κίνησης.

Σήμερα υπάρχουν περιορισμένες επιλογές θεραπείας για παιδιά με νωτιαία μυϊκή ατροφία στην ΕΕ. Η νόσος διαγιγνώσκεται συνήθως κατά το πρώτο έτος της ζωής. Οι περισσότεροι ασθενείς με σοβαρή νόσο δεν επιβιώνουν στην πρώιμη παιδική ηλικία. Οι ασθενείς με την ασθένεια δεν μπορούν να παράγουν επαρκείς ποσότητες πρωτεΐνης που ονομάζεται «κινητικό νευρώνα επιβίωσης» (SMN), που είναι απαραίτητη για την κανονική λειτουργία και επιβίωση των κινητικών νευρώνων (νεύρα από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό που ελέγχουν τις μυϊκές κινήσεις). Χωρίς αυτή την πρωτεΐνη, οι κινητικοί νευρώνες επιδεινώνονται και αυτό αναγκάζει τους μύες να πέσουν σε αχρηστία, οδηγώντας σε απώλεια μυών (ατροφία) και αδυναμία.

Η πρωτεΐνη SMN παράγεται από δύο γονίδια, τα γονίδια SMN1 και SMN2. Οι ασθενείς με νωτιαία μυϊκή ατροφία στερούνται το γονίδιο SMN1 αλλά έχουν το γονίδιο SMN2, το οποίο παράγει κυρίως μια «μικρή» πρωτεΐνη SMN που δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά από μόνη της. Μια εφάπαξ ενδοφλέβια χορήγηση του onasemnogene abeparvove. παρέχει ένα πλήρως λειτουργικό αντίγραφο του ανθρώπινου γονιδίου SMN1 και επιτρέπει στο σώμα να παράγει αρκετή πρωτεΐνη SMN. Αυτό αναμένεται να βελτιώσει τη λειτουργία των μυών, την κυκλοφορία και την επιβίωση των παιδιών με τη νόσο.

Η θεραπεία με Onasemnogene abeparvovec θα πρέπει να χορηγείται μόνο μία φορά σε κατάλληλα κλινικά κέντρα υπό την επίβλεψη ενός γιατρού έμπειρου στη διαχείριση ασθενών με SMA.

Η σύσταση του EMA για χορήγηση άδειας κυκλοφορίας υπό όρους βασίζεται στα προκαταρκτικά αποτελέσματα μιας ολοκληρωμένης κλινικής δοκιμής και σε τρεις μελέτες υποστήριξης σε ασθενείς με νωτιαία μυϊκή ατροφία σε διαφορετικά στάδια σοβαρότητας της νόσου. Αυτοί περιελάμβαναν γενετικά διαγνωσμένους και προσυμπτωματικούς ασθενείς.

Η κλινική δοκιμή που παρείχε το κύριο σώμα δεδομένων για την εκτίμηση του Onasemnogene abeparvovec διεξήχθη σε 22 ασθενείς ηλικίας κάτω των έξι μηνών με την αντικατάσταση γονιδίων . Η δοκιμή αξιολόγησε το ποσοστό των ασθενών που είχαν βελτίωση στην επιβίωσή τους (δηλαδή χωρίς να χρειάζεται να είναι μόνιμα σε έναν αναπνευστήρα) .

Από τους 22 ασθενείς που συμμετείχαν στη δοκιμή, 20 ασθενείς (91%) έζησαν και δεν χρειάζονταν μόνιμη αναπνευστική στήριξη στην ηλικία των 14 μηνών.

Η εμπειρία με την ασθένεια αυτή δείχνει ότι στους 14 μήνες ηλικίας μόλις το 25% των ασθενών έζησε. Την ίδια στιγμή, 14 ασθενείς (64%) έφθασαν το ορόσημο του ανεξάρτητου καθίσματος πριν από την ηλικία των 18 μηνών. Ένας ασθενής (4%) κατάφερε να περπατήσει χωρίς βοήθεια πριν φτάσει σε ηλικία 16 μηνών.

Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που διαπιστώθηκαν σε συμμετέχοντες στις κλινικές δοκιμές για το Onasemnogene abeparvovec ήταν αυξήσεις των ηπατικών ενζύμων (τρανσαμινασών) που παρατηρήθηκαν στις εξετάσεις αίματος. Αυτό είναι αποτέλεσμα της ανοσολογικής απόκρισης στη θεραπεία.

Επειδή το Onasemnogene abeparvovec είναι φαρμακευτικό προϊόν προηγμένης θεραπείας (ATMP), αξιολογήθηκε από την επιτροπή προηγμένων θεραπειών (CAT), την επιτροπή εμπειρογνωμόνων της EMA για τα φάρμακα που βασίζονται σε κύτταρα και γονίδια.

Με βάση την εκτίμηση και τη θετική γνώμη της CAT, η επιτροπή ανθρωπίνων φαρμάκων (CHMP) του EMA συνιστά την υπό όρους έγκριση αυτού του φαρμάκου.

Πρόσθετα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια συλλέγονται μέσω τριών υπό εξέλιξη μελετών, ενός μακροπρόθεσμου μητρώου και περαιτέρω ερευνών σχετικά με το προϊόν, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων για μελλοντική ποιοτική ανάπτυξη. Όλα τα αποτελέσματα πρέπει να περιλαμβάνονται στις εκθέσεις για την ασφάλεια μετά την κυκλοφορία, οι οποίες επανεξετάζονται συνεχώς από τον EMA.

Η γνώμη που υιοθέτησε η CHMP αποτελεί ενδιάμεσο βήμα στην πορεία της Onasemnogene abeparvovec για την πρόσβαση των ασθενών. Η γνωμοδότηση θα αποσταλεί τώρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την έκδοση απόφασης σχετικά με μια άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ. Μόλις χορηγηθεί άδεια κυκλοφορίας, οι αποφάσεις σχετικά με την τιμή και την επιστροφή θα πραγματοποιηθούν σε επίπεδο κάθε κράτους μέλους, λαμβάνοντας υπόψη τον πιθανό ρόλο /χρήση αυτού του φαρμάκου στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος υγείας της εν λόγω χώρας.