Γράφει ο Παναγιώτης Αντωνίου, Γενικός Χειρούργος, Δ/ντης Ιατρικής Υπηρεσίας Αθηναϊκής Κλινικής.

Η λαπαροσκοπική χειρουργική εφαρμόζεται σε περιορισμένο αριθμό επεμβάσεων

Η πραγματικότητα είναι το ακριβώς αντίθετο! Τον Οκτώβριο του 2008 συμπληρώνονται 18 χρόνια από την εφαρμογή της μεθόδου αυτής στην Ελλάδα και σχεδόν όλες οι επεμβάσεις στη Γενική Χειρουργική που γίνονται λαπαροσκοπικά έχουν γίνει και στη χώρα μας με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Oι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις είναι δύσκολες και έχουν πολλές επιπλοκές

Η αλήθεια είναι πως οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις είναι ασφαλέστερες των κλασικών ‘ανοικτών’ και αυτό έχει αποδειχθεί από πολλές μελέτες από το 1990 που έγινε η πρώτη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή στη χώρα μας αλλά ΜΟΝΟ όταν εφαρμόζονται κάτω από αυστηρούς κανόνες και από σωστά εκπαιδευμένους χειρουργούς.

Η μεγέθυνση της χειρουργικής εικόνας με το λαπαροσκόπιο και η πρόσβαση, μέσω του λαπαροσκοπίου, περιοχών της κοιλιάς που πριν ήταν αδύνατον σε τέτοιο βαθμό, είναι οι βασικοί λόγοι της αυξημένης ασφάλειας αλλά και αποτελεσματικότητας στην εκτέλεση όλο και δυσκολότερων επεμβάσεων λαπαροσκοπικά.

Δεν είναι τυχαίο- και άλλωστε είναι πασίγνωστο στη χειρουργική κοινότητα- πως οι μεγαλύτερες επιπλοκές στην χώρα μας προήλθαν από επιπόλαιους χειρουργούς που υπερεκτιμώντας τις γνώσεις και την ελάχιστη εκπαίδευσή τους στην ενδοσκοπική χειρουργική ξεκίνησαν χωρίς επαρκή εκπαίδευση τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις και στο δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα υγείας.

Λαπαροσκοπικά γίνεται μόνο η χολοκυστεκτομή (χολή)

Τίποτε αναληθέστερο από αυτό! Αν και μέχρι σήμερα υπάρχουν, δυστυχώς, επαγγελματίες υγείας που συνειδητά (λόγω ελλιπούς εκπαίδευσης και συμφερόντων) ψεύδονται ακόμα και για τη δυνατότητα εκτέλεσης επεμβάσεων της χοληδόχου κύστεως (χολής όπως συνήθως λέγεται) η καθημερινή πραγματικότητα τους διαψεύδει.

Είναι πλέον κανόνας στις περισσότερες χώρες- και εφαρμόζεται και στην Ελλάδα από χειρουργούς που δεν διστάζουν να πρωτοπορούν-η λαπαροσκοπική χειρουργική στις εξής επεμβάσεις: χολοκυστεκτομή, κήλες (βουβωνοκήλη, μηροκήλη, ομφαλοκήλη, μετεγχειρητική κήλη), διαφραγματοκήλη, τοποθέτηση δακτυλίου στομάχου και άλλες επεμβάσεις για παχυσαρκία, αφαίρεση τμημάτων του εντέρου για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις-κολεκτομές, διαγνωστικές επεμβάσεις, βιοψίες ενδοκοιλιακών οργάνων, κυστικοί όγκοι ωοθηκών, σαλπιγγεκτομές, σκωληκοειδεκτομές, γαστρεκτομές, νεφρεκτομές, αφαίρεση όγκων επινεφριδίων, λεμφαδενικοί καθαρισμοί και ογκολογική σταδιοποίηση, ριζικές προστατεκτομές, όγκοι και εχινόκοκκοι, κύστεις ήπατος, σπληνεκτομές, τοποθέτηση διαφόρων καθετήρων (υδροκέφαλος) και όσο περνά ο καιρός όλο και συνθετότερες επεμβάσεις (παγκρεατεκτομές).

Η λαπαροσκοπική χειρουργική είναι μοντέρνα μέθοδος

Μπορεί αυτό να είναι σωστό αλλά μην ξεχνάμε πως κοντεύουν 20 χρόνια από αυτό το μεγάλο βήμα της χειρουργικής και ήδη έχουν ανατείλει τα επόμενα: ρομποτική χειρουργική, διαγαστρική χειρουργική και stem cells στη χειρουργική.

Άρα, όταν οι τελευταίες αυτές εξελίξεις βρίσκονται λίγο πριν ή λίγο μετά την αρχική τους εφαρμογή, είναι δυνατόν στην Ελλάδα να συζητούμε ακόμα αν χειρουργείται λαπαροσκοπικά ή όχι μια φλεγμονή της χοληδόχου κύστεως ή μια μεγάλη βουβωνοκήλη; Αν ήμασταν πιο οργανωμένοι υγειονομικά και υπήρχε σωστή καταγραφή των δραστηριοτήτων των χειρουργικών τμημάτων θα αποτυπωνόταν η πραγματικότητα και πολλές καρέκλες θα έτριζαν από την καθυστέρηση στην εφαρμογή της προόδου, αλλά ευτυχώς οι χιλιάδες πια χειρουργημένοι λαπαροσκοπικά στην χώρα μας αποτελούν τους κυριότερους υπερασπιστές και διαφημιστές της μεθόδου σε πείσμα των ιατρών που ακόμα (;) την πολεμούν.

Οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις κοστίζουν πολύ

Είναι αλήθεια ότι το κόστος των επεμβάσεων αυτών και σε απαιτούμενα μηχανήματα και εργαλεία, αλλά και σε ιατρικές αμοιβές είναι αυξημένο σε σχέση με τις ‘ανοικτές’ επεμβάσεις, αλλά εδώ δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το συνολικό κέρδος και για τον ίδιο και την κοινωνία, που προκύπτει από την ταχύτερη δραστηριοποίηση του χειρουργημένου και επάνοδό του σε πλήρη δραστηριότητα εντός ολίγων ημερών!

Δεν υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα για τους ασθενείς έναντι των ‘ανοικτών’ επεμβάσεων (ιδίως όταν γίνονται με πολύ μικρές τομές)!

Ουδέν αναληθέστερο!! Έχει αποδειχθεί από εκατοντάδες μελέτες εδώ και 15 χρόνια -αλλά και η καθημερινή εμπειρία των χειρουργημένων αποδεικνύει- πως οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις έχουν σαφώς λιγότερο πόνο, χαμηλότερης έντασης και διάρκειας, γρηγορότερη ανάρρωση με λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές, καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, λιγότερο χειρουργικό stress, πολύ μικρότερη διάρκεια νοσηλείας.

H λαπαροσκοπική χειρουργική δεν είναι για όλες τις ηλικίες

Ίσως αυτό να είχε αρκετή δόση αλήθειας την πρώτη 5ετία εφαρμογής της μεθόδου. Όμως μετά το 1995 και τις μελέτες που το πιστοποιούσαν, οι λαπαροσκοπικές επεμβάσεις γίνονται και σε παιδική ηλικία, αλλά και σε ανθρώπους άνω των 65 ετών, εφόσον βέβαια δεν υπάρχουν άλλες σημαντικές ασθένειες (π.χ καρδιοαναπνευστικά προβλήματα) που να το απαγορεύουν.

Υπάρχουν χειρούργοι που χειρουργούν καλύτερα λαπαροσκοπικά από ‘ανοικτά’;

Όσο και αν αυτό ακούγεται περίεργο είναι αλήθεια πως οι καλά εκπαιδευμένοι χειρουργοί που πρωτοεφάρμοσαν τις νέες τεχνικές αλλά και νέοι χειρουργοί της τελευταίας 10ετίας (ιδίως στο εξωτερικό) έχουν βασική εκπαίδευση και τις περισσότερες εμπειρίες από την λαπαροσκοπική χειρουργική.

Είναι αλήθεια πως οι χειρούργοι εκπαιδεύονται όπως οι πιλότοι;

Αυτό είναι απολύτως σωστό! Σήμερα, για να αποκτήσει παγκοσμίως κάποιος το δικαίωμα να χειρουργεί λαπαροσκοπικά πρέπει να έχει αφιερώσει πολλές ώρες εκπαίδευσης, εκτός από το πειραματικό χειρουργείο και τη βοήθεια σε έμπειρους χειρουργούς μέσα στο χειρουργείο, σε εξομοιωτές επεμβάσεων (simulators) κατά το πρότυπο εκπαίδευσης των πιλότων.



Πρέπει να έχει ο χειρούργος που θα με χειρουργήσει λαπαροσκοπικά ειδικό πτυχίο ή πιστοποιητικό;

Αυτό είναι το μόνο σίγουρο! Πρέπει να αποδεικνύεται από πιστοποιητικά εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης η συνεχής δια βίου επιμόρφωσή του στις νεώτερες εξελίξεις και κατ’επέκταση στη λαπαροσκοπική χειρουργική. Όσο και αν φαίνεται άκομψο να το ρωτήσουμε, δεν είναι κάτι που πρέπει να το υποθέτουμε.

Ο λαπαροσκόπος χειρουργός πρέπει να δέχεται και να μπορεί να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις του ασθενούς, ακόμα και για την εκπαίδευσή του, έτσι ώστε να οδηγηθεί στο χειρουργείο ο ασθενής με πλήρη επίγνωση του ποιός είναι αυτός που θα τον χειρουργήσει, τι θα κάνει ακριβώς, τι επιπλοκές πιθανόν να συμβούν και σε τι ποσοστά.

Η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια στον τομέα αυτό εξασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό και το τελικό αποτέλεσμα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πρόγραμμα "Προλαμβάνω": Έρχονται προληπτικές εξετάσεις για καρδιά και παχύ έντερο
Εντοπίστηκαν 50 νέες περιοχές του γονιδιώματος που συνδέονται με κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στα νεφρά
Πώς να διαχειριστώ τις σκέψεις ότι η ζωή δεν έχει νόημα