"Μονοπάτι" επιστροφής αθλητών μετά από CoViD-19

Δεκάδες μελέτες σε χιλιάδες αθλητές που νόσησαν με COVID-19 έδειξαν πως στη μεγάλη πλειοψηφία τους - σε ποσοστά που αγγίζουν το 94% - είναι ασυμπτωματικοί και ως εκ τούτου μπορούν να επιστρέψουν στις προπονήσεις και στην αγωνιστική δράση χωρίς κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα. Οι μυοπερικαρδίτιδες, περικαρδίτιδες και μυοκαρδίτιδες εντοπίστηκαν σε ένα ποσοστό μικρότερο του 1,5% σε εστιασμένες μελέτες σε αθλητές αμερικανικών κολεγίων, ενώ σε ελάχιστες περιπτώσεις χρειάστηκαν νοσηλεία.

Αρμόδιοι εθνικοί και διεθνείς φορείς έχουν καταρτίσει συγκεκριμένες οδηγίες προς τους επαγγελματίες υγείας, προκειμένου να εντοπιστούν πιθανά ύποπτα σημεία και διασφαλιστεί ότι η επιστροφή στους χώρους άθλησης θα γίνει με ασφάλεια.

Ο επεμβατικός καρδιολόγος, διευθυντής της Β Καρδιολογικής Κλινικής του ΝΝΑ, Σπύρος Παπαϊωάννου, αναφέρθηκε σε αυτές, μιλώντας πρόσφατα στο πλαίσιο των Πανελλήνιων Σεμιναρίων Ομάδων Εργασίας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, που διεξήχθησαν στη Θεσσαλονίκη.

Επικαλούμενος το πρωτόκολλο που έχει εκπονήσει η Βρετανική Καρδιολογική Εταιρεία αναφέρθηκε στην πρώτη κατηγοριοποίηση που γίνεται με βάση το αν η συμπτωματολογία είναι "πάνω από το λαιμό" (συμπτώματα ανώτερου αναπνευστικού, όπως βήχας, απώλεια όσφρησης, διαταραχές γεύσης) ή "κάτω από τον λαιμό" (κατώτερο αναπνευστικό, όπως δύσπνοια, εμπύρετο, αίσθημα παλμών και άτυπα θωρακικά ενοχλήματα).

Για τους αθλητές που έχουν συμπτώματα κάτω από το λαιμό υπάρχει ένα δεκαήμερο πρόγραμμα επιστροφής σε 5 στάδια:

• Πέντε ημέρες με απόλυτη ανάπαυση και αποχή από την άσκηση
• Δύο μέρες ήπια φυσική δραστηριότητα διάρκειας κάτω των 30 λεπτών
• Ηπιότερα έντονη φυσική δραστηριότητα συνήθως ισοτονικές ασκήσεις κάτω από 60 λεπτά
• Επιστροφή στις προπονήσεις άνω των 60 λεπτών
• Επιστροφή στον αθλητισμό

Για τους πάσχοντες με συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό παραλείπεται το πρώτο στάδιο και έχουμε ένα πενταήμερο πρόγραμμα επιστροφής.

Μονοπάτι επιστροφής στην κανονικότητα

Συνοψίζοντας τη γνώση που έχει αποκτηθεί και την διεθνή βιβλιογραφία στα χρόνια της πανδημίας, ο κ.Παπαϊωάννου αναφέρθηκε στο «μονοπάτι» ασφαλούς επιστροφής στην κανονικότητα για τους αθλητές που νοσούν από COVID-19.

• Οι ασυμπτωματικοί μπορούν να επιστρέψουν κανονικά στις προπονήσεις.
• Σε όσους είναι επί μία εβδομάδα ασυμπτωματικοί και έχει πρωτοεμφανιστεί η νόσος το προηγούμενο δεκαήμερο: Λαμβάνεται καλό ιστορικό, γίνεται ηλεκτροκαρδιογράφημα 12 απαγωγών και ένας υπέρηχος. Αν δεν υπάρξουν ευρήματα, δίνεται το ΟΚ για την επιστροφή στις δραστηριότητες.
• Σε όσους εξακολουθούν να έχουν συμπτώματα 14 μέρες μετά τη νόσο, λαμβάνεται καλό ιστορικό, καλή καρδιολογική εξέταση, καρδιογράφημα, stress echo και μαγνητική τομογραφία. "Δεν είναι απαραίτητος ο βιοχημικός έλεγχος, μόνο χρειάζεται να δούμε τροπονίνη και d-dimer γιατί η νόσος COVID προκαλεί βλάβη του ενδοθηλίου, αυξάνει τους θρομβογενείς παράγοντες. Και φυσικά έλεγχο του αναπνευστικού συστήματος", σημείωσε και πρόσθεσε: "ανάλογα με τα ευρήματα προχωρούμε σε περαιτέρω έλεγχο ή ο αθλητής επιστρέφει στα αθλήματα. Για ανταγωνιστικά αθλήματα η επιστροφή γίνεται μόνο μετά την πλήρη απελευθέρωση συμπτωμάτων και την φυσιολογικοποίηση όλων αυτών των δεικτών".
• Σε αθλητές που έχουν νοσηλευτεί γίνεται ένας ευρύτατος έλεγχος καρδιολογικός, πνευμονολογικός και άλλης ειδικότητας αν χρειαστεί ανάλογα με τα ευρήματα. Αν παραμείνουν αυξημένοι οι βιοχημικοί δείκτες d-dimers ή αν έχουμε θετικά ευρήματα από τη μαγνητική, τηρούμε το πρωτόκολλο που έχουμε για την μυοκαρδίτιδα, για την περικαρδίτιδα, έτσι ώστε να επανέλθουν στην ενεργό δράση.

Τι ισχύει με τη μυοκαρδίτιδα

Αν διαγνωστεί μυοκαρδίτιδα, μια φλεγμονή του μυοκαρδίου που μπορεί να εξελιχθεί και να δημιουργήσει μυοκαρδιοπάθεια, προβλέπεται αυστηρή αποχή των αθλητών τουλάχιστον για τρεις με έξι μήνες, και χρειάζεται ένας τακτικός επανέλεγχος με βιοχημικούς δείκτες, ηλεκτροκαρδιογράφημα, triplex καρδιάς και μαγνητική τομογραφία, στον 3^ο μήνα από την αρχική διάγνωση και αν χρειαστεί στον 6^ο μήνα. "Δεν επιστρέφει ο αθλητής στην κανονικότητα αν δεν φυσιολογικοποιηθούν αυτοί οι δείκτες και αν δεν έχει πλήρη απελευθέρωση των κλινικών συμπτωμάτων", τόνισε ο καρδιολόγος και κατέληξε: "Κάθε αθλητής πρέπει να διερευνάται ανάλογα με το προφίλ του, ανάλογα με το αγώνισμα και ανάλογα με τις δυνατότητες που έχει".