Το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής επανήλθε το 2023 στα επίπεδα που είχε πριν από την πανδημία CoViD-19. Αναμένεται να είναι 76,3 έτη για τις γυναίκες και 71,5 έτη για τους άνδρες. Αυτό προκύπτει από την τελευταία έκδοση της σειράς μελετών "Global Burden of Disease" (παγκόσμιο βάρος ασθενειών) που δημοσιεύθηκε χθες Κυριακή.

Σύμφωνα με την έκθεση, από το 1950 το προσδόκιμο ζωής για τις γυναίκες και τους άνδρες έχει αυξηθεί κατά περισσότερα από 20 έτη.

Ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας μειώνονται γενικά, αυξήθηκαν στους εφήβους και τους νέους ενήλικες στη Βόρεια και Νότια Αμερική, κυρίως λόγω αυτοκτονιών και χρήσης ναρκωτικών και αλκοόλ.

Η μελέτη μιας ομάδας με επικεφαλής τον Christopher Murray από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό "The Lancet".

"Η ραγδαία αύξηση του γηράσκοντος παγκόσμιου πληθυσμού και οι μεταβαλλόμενοι παράγοντες κινδύνου έχουν εγκαινιάσει μια νέα εποχή παγκόσμιων προκλήσεων στον τομέα της υγείας", αναφέρεται ο Murray σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου του.

Προκειμένου να καταστούν συγκρίσιμα τα ποσοστά θνησιμότητας και άλλα στοιχεία κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, οι ερευνητές τυποποίησαν ορισμένα δεδομένα ως προς την ηλικία, δηλαδή αναφέρθηκαν σε μια τυπική ηλικιακή δομή ενός φανταστικού πληθυσμού αναφοράς.

Συνολικά, η ομάδα αξιολόγησε 310.000 πηγές δεδομένων παγκοσμίως, από τις οποίες περίπου το 30% χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε αυτή τη σειρά μελετών. Με βάση τα δεδομένα, πραγματοποιήθηκαν εκτιμήσεις για 204 χώρες και εδάφη σε μοντέλα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το προσδόκιμο ζωής των γυναικών αυξήθηκε από 51,2 έτη (1950) σε 76,3 έτη (2023), ενώ των ανδρών από 47,9 έτη (1950) σε 71,5 έτη (2023).

Σύμφωνα με μια πρόβλεψη που δημοσιεύθηκε ήδη τον Μάιο με βάση τα δεδομένα της μελέτης, μέχρι το 2050 οι άνδρες θα κερδίσουν κατά μέσο όρο 4,9 χρόνια ζωής, ενώ οι γυναίκες 4,2 χρόνια – η θετική τάση αναμένεται λοιπόν να συνεχιστεί, αν και με μικρότερο ρυθμό.

Το 2023, το μέσο προσδόκιμο ζωής για τα δύο φύλα διέφερε σημαντικά σε παγκόσμιο επίπεδο, από περίπου 83 έτη σε χώρες με υψηλό μέσο εισόδημα έως περίπου 62 έτη σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής.

Αφού το 2021 η Covid-19 ήταν η συχνότερη αιτία θανάτου, το 2023 η ασθένεια αυτή βρισκόταν μόνο στην 20ή θέση. Όπως και πριν από την πανδημία, οι ισχαιμικές καρδιακές παθήσεις (διαταραχές της κυκλοφορίας του αίματος στην καρδιά), τα εγκεφαλικά επεισόδια και η πνευμονική νόσος COPD ήταν οι συχνότερες αιτίες θανάτου το 2023.

Σε αυτές περιλαμβάνονται επίσης οι λοιμώξεις των πνευμόνων, οι ασθένειες των νεογέννητων, η νόσος Αλτσχάιμερ, ο καρκίνος του πνεύμονα, ο διαβήτης, οι χρόνιες νεφροπάθειες και οι καρδιακές παθήσεις που οφείλονται σε υπέρταση.

Ωστόσο, οι ερευνητές δεν εξέτασαν μόνο τους θανάτους, αλλά και τα έτη με αναπηρίες και προβλήματα υγείας. Αυτά τα έτη αλλά και τα έτη που χάθηκαν λόγω πρόωρου θανάτου συνοψίζονται ως DALs (disability-adjusted life-years, έτη ζωής προσαρμοσμένα στην αναπηρία).

Το ποσοστό των DALs μειώθηκε κατά 36% από το 1990 έως το 2023.

Επιπλέον, η ομάδα εξέτασε 88 παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις ασθένειες, καθώς σχεδόν το ήμισυ των Dalys οφειλόταν σε τέτοιους παράγοντες.

Οι επτά παράγοντες κινδύνου με το υψηλότερο ποσοστό απώλειας υγείας το 2023 ήταν η υψηλή αρτηριακή πίεση, η έκθεση σε αιωρούμενα σωματίδια, το κάπνισμα, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, το χαμηλό βάρος γέννησης και η σύντομη εγκυμοσύνη, ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος και τα υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης.

Παρά τη συνολικά θετική εξέλιξη στα περισσότερα από 30 χρόνια που υπάρχει η σειρά μελετών, οι ερευνητές φοβούνται επίσης παγκόσμια οπισθοδρόμηση τα επόμενα χρόνια.

"Η δεκαετής προσπάθεια για τη μείωση του χάσματος της συνεχιζόμενης ανισότητας στον τομέα της υγείας στις περιοχές με χαμηλό εισόδημα κινδυνεύει να καταρρεύσει λόγω των πρόσφατων περικοπών στη διεθνή βοήθεια", δήλωσε η Εμμανουέλα Γκακίδου από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον.

Αυτές οι χώρες εξαρτώνται από τη διεθνή χρηματοδότηση της υγείας για βασικές υπηρεσίες που σώζουν ζωές, φάρμακα και εμβόλια.

Πηγές:
Global Burden of Disease

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Πνευμονία: Βακτηριακό ένζυμο είναι πιθανό να προκαλεί μοιραίες καρδιακές επιπλοκές [μελέτη]