Επιστημονική αντιπαράθεση για τους εμβολιασμούς φοιτητών της Ιατρικής

Με μια ανάρτησή του σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους, τη Δευτέρα, ο καθηγητής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, Μανώλης Δερμιτζάκης (φωτογραφία κάτω), διατύπωσε την έντονη διαφωνία του στην πρόταση να εμβολιαστούν οι τελειόφοιτοι φοιτητές της ιατρικής στην Ελλάδα, ώστε να βοηθήσουν στο σύστημα Υγείας. "Μα είναι δυνατόν; Αυτό θα είναι μια απόλυτη ντροπή!", έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, τονίζοντας πως οι 25χρονοι έχουν ρίσκο θανάτου χίλιες φορές μικρότερο από έναν 70χρονο. "Οπότε ακόμα και βεβαιότητα μόλυνσης να υπήρχε σε έναν 25χρονο τελειόφοιτο που θα δούλευε στο νοσοκομείο, το ρίσκο του θα ήταν πολύ πολύ μικρότερο από έναν 70χρονο", τόνισε και κατέληξε: "Ας σοβαρευτούμε λιγάκι και να κάνουμε σοβαρή πολιτική προτεραιοποίησης εμβολίων, γιατί συνεχώς εμβολιάζουμε με επίσημη διαδικασία αυτούς που στηρίζουν την Υγεία και ξεχνάμε τους ίδιους τους πιθανούς ασθενείς".

Στη συζήτηση που ακολούθησε, με ανταλλαγή επιχειρημάτων εκατέρωθεν, διευκρινίστηκε πως δεν πρόκειται για πρόταση, αλλά για μια διαδικασία που έχει σχεδόν ολοκληρωθεί σήμερα, με τον εμβολιασμό όσων τελειόφοιτων Ιατρικής επιθυμούσαν να το κάνουν, παράλληλα με τους επαγγελματίες Υγείας. Ο συνολικός τους αριθμός στις 7 ιατρικές σχολές της χώρας ξεπερνά τα 1.000 άτομα. Η συζήτηση τώρα έχει επεκταθεί στο αίτημα να εμβολιαστούν και οι φοιτητές του 5ου έτους, οι οποίοι συμμετέχουν - ή θα μπορούσαν να συμμετάσχουν - σε κλινική άσκηση. Το ζήτημα είναι ευρύτερο, καθώς οι φοιτητές που θα κληθούν σε ένα χρόνο να στελεχώσουν το σύστημα υγείας έχουν αποκλειστεί εδώ και τέσσερις μήνες από την κλινική άσκηση και εκπαιδεύονται εξ αποστάσεως, χωρίς να βλέπουν ασθενείς δια ζώσης.

Μιλώντας στο iatronet, ο Μανώλης Σμυρνάκης (φωτογραφία κάτω), επίκουρος καθηγητής στο Εργαστήριο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας του ΑΠΘ και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, διευκρινίζει πως οι τελειόφοιτοι φοιτητές Ιατρικής έχουν ενταχθεί εξ αρχής στην προτεραιοποίηση των εμβολιασμών. "Εκτός από τις ευάλωτες ομάδες, λόγω ηλικίας ή υποκείμενων νοσημάτων, που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βαριάς νόσησης από COVID, προτεραιότητα δόθηκε και σε άτομα που κινδυνεύουν από την έκθεσή τους στον ιό. Αυτοί είναι κυρίως οι επαγγελματίες Υγείας πρώτης γραμμής, και σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και οι εκτοετείς φοιτητές μας, οι οποίοι βρίσκονται όλη την ημέρα στα νοσοκομεία, στα Κέντρα Υγείας και στα Εμβολιαστικά Κέντρα, βοηθώντας στη μάχη κατά του κορωνοϊού", ανέφερε και πρόσθεσε πως παρόλο που οι φοιτητές λόγω ηλικίας έχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο βαριάς νόσησης, μπορούν να μεταδώσουν τον ιό στο περιβάλλον τους. "Αν το δίλημμα ήταν να εμβολιαστεί ένας 25χρονος γιατρός ή ένας 60χρονος γιατρός, θα επέλεγα φυσικά τον δεύτερο, αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε απ΄ έξω αυτούς που θα στελεχώσουν σύντομα το σύστημα Υγείας και θα αντιμετωπίσουν την πανδημία", σημείωσε.

Εθελοντικές ομάδες φοιτητών

Τον περασμένο Νοέμβριο, όταν η Θεσσαλονίκη και η Βόρεια Ελλάδα βρέθηκαν στη δίνη του καλπασμού της πανδημίας, το Τμήμα Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ υποχρεώθηκε να διακόψει την κλινική άσκηση των φοιτητών κλινικών ετών (5ου και 6ου έτους) για λόγους που σχετίζονταν με την προστασία τους, την αδυναμία των καθηγητών να τους επιβλέπουν κατά την κλινική άσκηση λόγω φόρτου εργασίας, αλλά και την περιορισμένη διαθεσιμότητα μέσων ατομικής προστασίας. Έκτοτε τα μαθήματα γίνονται μόνο διαδικτυακά, χωρίς διά ζώσης επαφή των αυριανών γιατρών με τους ασθενείς.

Παρ’ όλα αυτά, φοιτητές των τελευταίων ετών οργανώθηκαν σε ομάδες εθελοντών και υπό τον συντονισμό και την καθοδήγηση του Εργαστηρίου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας εντάχθηκαν στη μάχη, παρέχοντας βοήθεια με διάφορους τρόπους. "Είμαστε ανοικτοί σε τέτοιες πρωτοβουλίες και τις στηρίξαμε. Έτσι, είχαμε φοιτητές στο Ιπποκράτειο και σε άλλα νοσοκομεία, καθώς και σε περιφερειακά Κέντρα Υγείας, να φορούν στολές προστασίας και να παρέχουν βοήθεια σε ασθενείς. Άλλοι υποστήριζαν εξ αποστάσεως ασθενείς με ήπια νόσο που βρίσκονταν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, μιλούσαν μαζί τους τηλεφωνικά, τους παρείχαν οδηγίες και καθησύχαζαν ανησυχίες τους, αφού πρώτα εκπαιδεύτηκαν στα πρωτόκολλα. Κάποιοι παρείχαν συνδρομή στο ερευνητικό έργο", είπε ο κ. Σμυρνάκης.

Από τον Ιανουάριο, 65 - 70 τελειόφοιτοι φοιτητές του ΑΠΘ στελεχώνουν τα Εμβολιαστικά Κέντρα στο Ιπποκράτειο, στα Κέντρα Υγείας Θέρμης, Ευόσμου, Καλλικράτειας Χαλκιδικής και αλλού, συνδράμοντας στην εκστρατεία εμβολιασμού.

Στους δρόμους οι φοιτητές 5ου έτους

Με απόφαση του Ιατρικού Τμήματος του ΑΠΘ, από την ερχόμενη Δευτέρα, 8 Μαρτίου, ανοίγουν ξανά μετά από 4 μήνες τα νοσοκομεία για την κλινική άσκηση των φοιτητών, μόνο του 6ου έτους. Αρχικά αυτό προγραμματιζόταν να γίνει τον Απρίλιο, αλλά εκτιμήθηκε ότι μπορεί να αρχίσει νωρίτερα, λόγω της ελεγχόμενης ακόμη κατάστασης στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και της μικρότερης πίεσης σε σχέση με αυτά της πρωτεύουσας. Οι φοιτητές των υπόλοιπων ετών θα συνεχίσουν τα μαθήματα μόνο διαδικτυακά.

Το προηγούμενο διάστημα, φοιτητές των δύο τελευταίων ετών σε ιατρικές σχολές της Αθήνας και της περιφέρειας, με μπροστάρηδες τους πεμπτοετείς, βγήκαν στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για τον πολύμηνο αποκλεισμό τους από την κλινική άσκηση. "Γιατρός χωρίς κλινική άσκηση. Θα με εμπιστευόσουν;", έγραφε ένα από τα πλακάτ "Η θέση μας είναι δίπλα στον ασθενή, όχι μπροστά στον υπολογιστή", ένα άλλο. Προβάλλοντας ως παραδείγματα τις στρατηγικές άλλων χωρών, όπως η Γαλλία, όπου οι κλινικοί φοιτητές όχι μόνο δεν απομακρύνθηκαν από τις κλινικές, αλλά εκπαιδεύτηκαν μέσα στη μάχη με την πανδημία, ζήτησαν να επιστρέψουν στον φυσικό τους χώρο, να μάθουν να συνυπάρχουν με τον COVID στη διάρκεια της εκπαίδευσης, να τους δοθούν μέσα ατομικής προστασίας, να γίνονται διαγνωστικά τεστ ανά τακτά διαστήματα, αλλά και να εμβολιαστούν κατά προτεραιότητα για την προστασία των ίδιων και των οικογενειών τους.

"Είναι θετικό ότι τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους και ζητούν να επιστρέψουν στο κλινικό περιβάλλον. Καταλαβαίνω την αγωνία τους. Είναι η επόμενη γενιά των γιατρών μας και η πρωτοβουλία τους εκπέμπει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα. Υποχρεωθήκαμε να διακόψουμε την κλινική άσκηση γιατί βρισκόμασταν σε πόλεμο και δεν μπορούσαμε να επιβλέπουμε την κλινική τους εκπαίδευση, ενώ υπήρχε και άμεσος κίνδυνος να νοσήσουν, λόγω και έλλειψης μέσων ατομικής προστασίας. Το πρώτο ζητούμενο κατά τη γνώμη μου πρέπει να είναι η ασφάλεια των εκπαιδευόμενων", σημείωσε ο κ. Σμυρνάκης και πρόσθεσε: "Διανύουμε μια δύσκολη περίοδο. Δεν ζούμε σε κανονικές καταστάσεις. Με την επιστροφή των τελειόφοιτων από τις 8 Μαρτίου θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν και να αποκτήσουν εμπειρίες ζωής. Η ιστορία δείχνει ότι τέτοιες καταστάσεις επαναλαμβάνονται και θα είναι αυτοί που θα κληθούν να διαχειριστούν την επόμενη".