Ορισμός

Βρογχιολίτιδα ονομάζεται το οίδημα και η συσσώρευση βλέννας στις μικρότερες διόδους αέρα στους πνεύμονες (βρογχιόλια), συνήθως εξαιτίας κάποιας ιογενούς μόλυνσης.

Αιτίες

Η βρογχιολίτιδα προσβάλλει κυρίως παιδιά μικρότερα των 2 ετών και ειδικότερα βρέφη 3-6 μηνών. Πρόκειται για κοινή αν και κάποιες φορές σοβαρή ασθένεια. Η κυριότερη αιτία εμφάνισής της είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV). Άλλοι ιοί που προκαλούν βρογχιολίτιδα είναι:

  • Αδενοϊοί
  • Ιοί της γρίπης
  • Ιοί της παραγρίπης

Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με άμεση επαφή με τα ρινικά υγρά ή μέσω των σταγονιδιών του αέρα. Αν και ο ιός RSV εμφανίζεται γενικώς με ήπια συμπτώματα στους ενήλικες, στα παιδιά μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερη βλάβη.

Η βρογχιολίτιδα είναι εποχιακή νόσος, δηλαδή εμφανίζεται συνήθως το φθινόπωρο και τους χειμερινούς μήνες. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης πολλά παιδιά νοσηλεύονται με βρογχιολίτιδα. Υπολογίζεται ότι κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους το 50% των βρεφών εκτίθεται στον ιό RSV.

Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο βρογχιολίτιδας είναι:

  • Έκθεση σε παθητικό κάπνισμα
  • Ηλικία μικρότερη των 6 μηνών
  • Η διαμονή σε μικρό χώρο όπου συνωστίζονται πολλοί άνθρωποι
  • Η αποστέρηση του μητρικού γάλακτος με τη διακοπή του θηλασμού
  • Το να έχει γεννηθεί ένα παιδί πρόωρο (κύηση μικρότερη των 37 εβδομάδων)

Συμπτώματα

Σε μερικά παιδιά ο ιός εμφανίζεται με ελάχιστα ή ελαφρά συμπτώματα.

Η βρογχιολίτιδα ξεκινά σαν ελαφρά ίωση του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Μέσα σε 2-3 ημέρες μπορεί να εξελιχθεί σε αυξανόμενη αναπνευστική δυσχέρεια με άσθμα και να παρουσιαστεί ένας «στεγνός» σφυριχτός βήχας.

Ενδέχεται επίσης η αναπνοή να είναι γρήγορη (ταχύπνοια). Το παιδί μπορεί να είναι οξύθυμο ή να φαίνεται ανήσυχο. Αν δείτε το δέρμα του παιδιού να παίρνει ένα σκούρο γαλαζωπό ή μωβ χρώμα (κυάνωση) σημαίνει πως η ασθένεια έχει προχωρήσει και χρειάζεται να μεταβείτε κατευθείαν στα επείγοντα.

Καθώς το παιδί καταβάλλει ολοένα και μεγαλύτερη προσπάθεια για να αναπνεύσει, οι γονείς μπορεί να παρατηρήσουν το παιδί να «ξεφυσά» από τα ρουθούνια με κάθε αναπνοή και τους μυς μεταξύ των πλευρών να απομακρύνονται (εισολκές μεσοπλεύριων διαστημάτων), καθώς το παιδί προσπαθεί να πάρει αέρα. Αυτό είναι εξαντλητικό για το παιδί, ενώ τα βρέφη ενδεχομένως να κουραστούν τόσο πολύ ώστε να δυσκολεύονται πολύ να διατηρήσουν την αναπνοή τους.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Σκούρο γαλαζωπό ή μωβ χρώμα (κυάνωση) εξαιτίας της μη επαρκούς οξυγόνωσης του αίματος στους πνεύμονες
  • Βήχας, «σφύριγμα» κατά την αναπνοή, κοφτή ανάσα ή αναπνευστική δυσχέρεια
  • Πυρετός
  • Τα βρέφη «ξεφυσούν» από τα ρουθούνια καθώς αναπνέουν
  • Γρήγορη αναπνοή (ταχύπνοια)

Εξετάσεις

Κάποιες ενδείξεις της νόσου είναι:

  • Μειωμένα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα
  • Σφύριγμα και ήχοι «τριξίματος» που ακούγονται στο στηθοσκόπιο όταν ο γιατρός ακροάζεται τον θώρακα

Οι εξετάσεις ίσως περιλαμβάνουν:

  • Εξέταση των αερίων του αίματος
  • Ακτινογραφία θώρακος
  • Καλλιέργεια ρινικού εκκρίματος (προκειμένου να εντοπιστεί το είδος του ιού)

Θεραπεία

Ορισμένες φορές δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη θεραπεία.

Η υποστηρικτική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

  • Μαλάξεις στο στήθος
  • Ενυδάτωση. Το μητρικό γάλα ή το γάλα σε σκόνη επαρκούν για βρέφη κάτω του ενός έτους. Αν το μωρό σας είναι πάνω από 4 μηνών μπορείτε να του δώσετε λίγο ζεστό χυμό λεμονιού ή μήλου.
  • Η υγρασία στην ατμόσφαιρα μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αποβάλει τις βλέννες που του προκαλούν πνιγμό. Κρατήστε την ατμόσφαιρα υγρή, χρησιμοποιώντας έναν υγραντήρα.
  • Πολλή ξεκούραση
  • Φροντίστε να μην καπνίζει κανείς στον χώρο και το ευρύτερο περιβάλλον του παιδιού.

Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά απέναντι στις ιώσεις. Τα περισσότερα φάρμακα δεν αποδίδουν στη βρογχιολίτιδα. Αν το παιδί νοσηλευτεί, ενδέχεται να χρειαστεί θεραπεία με χορήγηση οξυγόνου και υγρών μέσω ορού, προκειμένου να έχει αρκετή ενυδάτωση.

Σε πολύ βαριές περιπτώσεις βρογχιολίτιδας ενδέχεται να χορηγηθούν αντι-ικά όπως η ριμπαβιρίνη.

Πρόγνωση

Τα συμπτώματα της νόσου συνήθως υποχωρούν μέσα σε μία εβδομάδα, ενώ η αναπνοή βελτιώνεται συνήθως από την τρίτη μέρα. Το ποσοστό θνησιμότητας από τη νόσου είναι μικρότερο του 1%.

Πιθανές επιπλοκές

  • Νόσοι στις αναπνευστικές διόδους, όπως το άσθμα, αργότερα στη ζωή του παιδιού
  • Αναπνευστική ανεπάρκεια
  • Εμφάνιση και άλλης λοίμωξης, όπως η πνευμονία
Πότε να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας

Καλέστε αμέσως τον γιατρό σας ή μεταβείτε στα επείγοντα, αν το παιδί με βρογχιολίτιδα:

  • Πέσει σε λήθαργο
  • Το δέρμα, τα νύχια ή τα χείλη αρχίσουν να αποκτούν ένα βαθύ γαλαζωπό χρώμα
  • Η αναπνοή γίνει γρήγορη και βραχεία
  • Το παιδί έχει κρύωμα το οποίο επιδεινώνεται
  • Αν παρουσιαστεί δυσχέρεια στην αναπνοή
  • Αν το παιδί «ξεφυσά» από τα ρουθούνια ή αν οι μυς των πλευρών συστέλλονται κατά την προσπάθεια αναπνοής

Πρόληψη

Οι περισσότερες περιπτώσεις βρογχιολίτιδας δεν μπορούν να αποφευχθούν, επειδή προκαλούνται από ιούς που συνήθως υπάρχουν στο περιβάλλον. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο πλύσιμο των χεριών, κυρίως όταν βρίσκεστε κοντά σε παιδιά, καθώς αυτό βοηθά να μην εξαπλώνονται γρήγορα οι ιοί του αναπνευστικού συστήματος.

Αν κάποιος ενήλικας υποφέρει από μια ίωση του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός όταν βρίσκεται με παιδιά. Πλένετε τα χέρια σας συχνά, ιδίως πριν έρθετε σε επαφή με παιδιά.

Δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για τον ιό RSV. Ωστόσο, μια φαρμακευτική ουσία, η παλιβιζουμάμπη, μπορεί να χορηγηθεί σε παιδιά που κινδυνεύουν να νοσήσουν βαριά από τον ιό. Συμβουλευτείτε ον παιδίατρό σας για το αν μπορεί το συγκεκριμένο φάρμακο να χορηγηθεί στο παιδί σας.


Πηγές:

Watts KD, Goodman DM. Wheezing, bronchiolitis, and bronchitis. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 388.

American Academy of Pediatrics Subcommittee on the Diagnosis and Management of Bronchiolitis. Diagnosis and management of bronchiolitis. Pediatrics. 2006;118:1774-1793.

Επικαιροποίηση από:

Συνεργάτες του iatronet.gr