Αγγλικός όρος

botulism

Ορισμός

Παραλυτική και μερικές φορές θανατηφόρα νόσος, η οποία προκαλείται από την έκθεση σε τοξίνες που απελευθερώνονται από το Clostridium botulinum, ένα αναερόβιο, gram-θετικό βακτήριο. Στους ενήλικες, η νόσος λαμβάνει χώρα συνήθως μετά τη βρώση μολυσμένης τροφής, μετά από επέμβαση στο γαστρεντερικό σύστημα ή μετά την απελευθέρωση της τοξίνης σε μολυσμένα τραύματα. Στα νεογνά, η νόσος προκαλείται από την αποίκηση του εντέρου με σπόρους του κλωστηριδίου. Επειδή η τοξίνη είναι εξαιρετικά θανατηφόρα και εύκολη στην παρασκευή και διανομή, υπάρχει ανησυχία σχετικά με τη χρήση της ως ουσία βιολογικού πολέμου.

Η διατροφική αλλαντίαση μπορεί να προκύψει από κατανάλωση μη σωστά μαγειρεμένων και κονσερβοποιημένων γευμάτων, στα οποία επιζούν και αναπαράγονται οι σπόροι του βακτηρίου. Η αλλαντίαση του τραύματος μπορεί να ξεκινήσει στα αποστήματα, όπου το αναερόβιο περιβάλλον διευκολύνει τον πολλαπλασιασμό του μικροβίου και την απορρόφηση του δηλητηρίου του. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να λάβει χώρα παράλυση των κρανιακών νεύρων και ανεπάρκεια του αυτόνομου και αναπνευστικού συστήματος. Παρ' όλα αυτά, τα γαστρεντερικά συμπτώματα εμφανίζονται μόνο στη διατροφική αλλαντίαση. Το δηλητήριο που είναι υπεύθυνο για την αλλαντίαση καταστρέφει το νευρικό σύστημα, μέσω παρεμπόδισης της απελευθέρωσης ακετυλοχολίνης στη νευρομυϊκή πλάκα. Αυτό το γεγονός αποτελεί την αιτία της παράλυσης που σχετίζεται με την νόσο.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Συχνά στους ενήλικες εμφανίζεται ναυτία, διάρροια, έμετος, διπλωπία, ψελλιστική (ακαθόριστη) ομιλία και δυσκολίες στην κατάποση. Στα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί δυσκοιλιότητα, ανορεξία και ατονία. Το φάσμα της νόσου είναι ευρύ. Μερικοί ασθενείς υποφέρουν από άλλες επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της γενικευμένης παράλυσης και της αναπνευστικής ανεπάρκειας.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Στους ασθενείς με αρνητικές νευρολογικές δοκιμασίες, η διάγνωση μπορεί να τεθεί με τις θετικές καλλιέργειες κοπράνων για την αλλαντοτοξίνη ή τη θετική δοκιμασία ενοφθαλμισμού σε ποντίκια (χρησιμοποιώντας δείγματα από ύποπτες τροφές). Επειδή η κλινική εμφάνιση είναι παρόμοια με το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και τα σύνδρομα Guillain-Barré και Eaton-Lambert, εκτελείται ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού και απεικόνιση του νευρικού συστήματος. Τα αποτελέσματα είναι αρνητικά στην αλλαντίαση.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: H τρισθενής αντιτοξίνη (ΑΒΕ), η οποία προέρχεται από τα άλογα, θα πρέπει να χορηγείται νωρίς στους ασθενείς που είναι ύποπτοι για αλλαντίαση. Η πρώιμη χρήση μειώνει τη θνητότητα και τη νοσηρότητα που σχετίζεται με τη νόσο.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Οι ασθενείς που έχουν λάβει μολυσμένες τροφές ενδέχεται να ωφεληθούν από την πλύση στομάχου. Η πολύ στενή παρακολούθηση των προσβεβλημένων ασθενών, η οποία είναι προτιμότερο να γίνεται σε μονάδες εντατικής θεραπείας, είναι ενδεδειγμένη, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει άμεσα διασωλήνωση και μηχανικός αερισμός, εάν αναπτυχθεί αναπνευστική ανεπάρκεια. Τα ζωτικά σημεία, η αναπνευστική προσπάθεια και η αναπνευστική δυσχέρεια καταγράφονται και αναφέρονται. Παρακολουθούνται τα αέρια αίματος και αξιολογείται προσεκτικά και επαναλαμβανόμενα η κινητική λειτουργία. Πριν χορηγηθεί η αντιτοξίνη, ερωτάται ο ασθενής σχετικά με την ύπαρξη αλλεργιών και ειδικά για την περίπτωση αλλεργίας στον ορό ίππου. Αν συγγενείς του ασθενούς ή άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντος του έχουν καταναλώσει όμοιες τροφές ή αν έχουν επιδείξει όμοια συμπτώματα, θα πρέπει να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν προσεκτικά.

Ετυμολογία

[" + Ελλ. -ismos, κατάσταση]

Υπώνυμος όρος

infant botulism
intestinal botulism
wound botulism