Αγγλικός όρος

psoriasis

Ορισμός

Χρόνια δερματοπάθεια που προσβάλλει το 1%-2% του πληθυσμού και στην οποία εμφανίζονται ερυθρές, λεπιδώδεις πλάκες, με αυστηρώς αφοριζόμενα όρια στην επιφάνεια του δέρματος. Το εξάνθημα εμφανίζεται συχνά στα γόνατα, στις κνήμες, στους αγκώνες, στον ομφαλό, στην οσφυϊκή χώρα, στους γλουτούς, στα ώτα και κατά μήκος των τριχών. Συχνά υπάρχουν επίσης και βοθρία στους όνυχες. Η σοβαρότητα της νόσου μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ του ελάχιστου αισθητικού προβλήματος μέχρι την συνολική προσβολή της επιφάνειας του δέρματος. Περίπου το ένα τρίτο των προσβεβλημένων ασθενών έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου.

Βλ.: εικόνα.


Αν και η ψωρίαση μπορεί να εμφανιστεί οποτεδήποτε κατά την διάρκεια ζωής, η πιο συχνή ηλικία έναρξης είναι μεταξύ των 10 και 40 ετών. Η νόσος παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις, αλλά οι βλάβες επιμένουν συχνά επί μήνες ή έτη. Επίσης, το 5% των ασθενών με ψωρίαση θα αναπτύξει παράλληλα και φλεγμονώδη αρθρίτιδα, ενώ ασθενείς με ψωρίαση εμφανίζουν αυξημένη επίπτωση εμφάνισης φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ: Αν και η αιτία της ψωρίασης είναι άγνωστη, το συναισθηματικό stress, οι τραυματισμοί του δέρματος, οι ψυχρές καιρικές συνθήκες, οι λοιμώξεις και μερικά φάρμακα ενδέχεται να πυροδοτήσουν προσβολές της νόσου.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Μεταξύ των μεθόδων που έχουν χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για την θεραπεία της νόσου συμπεριλαμβάνονται τα τοπικά κορτικοστεροειδή, τα παράγωγα λιθανθρακόπισσας, τα ανάλογα βιταμίνης D3 (π.χ. καλσιποτριένη), τα ρετινοειδή (π.χ. ετρετινάτη), η υπεριώδης ακτινοβολία και η εμβάπτιση σε αλατόνερο. Στην σοβαρή περίπτωση της νόσου χρησιμοποιούνται μερικές φορές ανοσορυθμιστικά φάρμακα, όπως η μεθοτρεξάτη ή η κυκλοσπορίνη, με στενή παρακολούθηση για την αποτροπή παρενεργειών.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Πολλές θεραπείες της ψωρίασης ενέχουν κάποιο βαθμό επικινδυνότητας για τον ασθενή. Η ετρετινάτη για παράδειγμα προκαλεί εμβρυϊκές ανωμαλίες και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Η φωτοθεραπεία με υπεριώδες φως αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης πολλών δερματικών καρκίνων. Η χορήγηση μεθοτρεξάτης απαιτεί τακτική παρακολούθηση της ηπατικής λειτουργίας, της νεφρικής λειτουργίας, της γενικής αίματος και της πνευμονικής λειτουργίας.

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ: Η νοσηλεύτρια ενημερώνει τον ασθενή σχετικά με την θεραπεία, του μαθαίνει να μαλακώνει και να αφαιρεί τις εφελκίδες, να ανακουφίζεται από τον κνησμό, να ελαττώνει το άλγος και τα ενοχλήματα, να καθυστερεί τον ταχύ κυτταρικό πολλαπλασιασμό και τον βοηθά να προκαλεί υφέσεις και να παρακολουθεί για τυχόν δυσμενείς αντιδράσεις. Τονώνεται η αυτοπεποίθηση του ασθενούς, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις κυρίως ανακουφιστικές θεραπείες, πολλές από τις οποίες απαιτούν οδηγίες για την εφαρμογή και διακοπή τους. Ο ασθενής θα πρέπει να προστατεύεται από τραυματισμούς και να ελαχιστοποιεί την πιθανότητά τους. Αξιολογείται επίσης η ικανότητά του στην αντιμετώπιση των θεραπειών και των αποτελεσμάτων τους. Ο ασθενής μαθαίνει να αναγνωρίζει τους αγχογόνους παράγοντες που επιδεινώνουν την νόσο, όπως ο ψυχρός καιρός, το συναισθηματικό stress και οι λοιμώξεις, καθώς και να τους αποφεύγει ή να τους ελαττώνει όσο πιο πολύ γίνεται. Αν καπνίζει, συστήνεται η συμμετοχή σε ένα πρόγραμμα διακοπής καπνίσματος. Η νοσηλεύτρια βοηθά τον νεαρό ασθενή (ηλικίας 20-30 ετών) να αντιμετωπίζει τις αλλαγές του σώματος του και τις επιδράσεις που έχουν στην αυτοεκτίμησή του, τον ενθαρρύνει να εκφράσει τα συναισθήματα του και τον υποστηρίζει στην απώλεια της εικόνας του σώματος του και στην συνοδό θλίψη του. Η παραπομπή για ψυχολογική συμβουλευτική ή για αισθητική κάλυψη των βλαβών μπορεί να καταστεί αναγκαία.

Ετυμολογία

[Ελλ.]

Υπώνυμος όρος

psoriasis annularis
psoriasis buccalis
elephantine psoriasis
guttate psoriasis
nummular psoriasis
pustular psoriasis
rupioid psoriasis
psoriasis universalis