Η Ηπατίτιδα Β είναι μία ιογενής λοίμωξη του ήπατος που μπορεί να αποβεί απειλητική για τη ζωή.  Ο ιός της ηπατίτιδας Β (HBV) μπορεί να προξενήσει μακροπρόθεσμες επιπλοκές στην υγεία, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές βλάβες του ήπατος, όπως κίρρωση, καρκίνο του ήπατος ή ηπατική ανεπάρκεια.  Μολονότι δεν υπάρχει θεραπεία για την ηπατίτιδα Β, ο εμβολιασμός μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της λοίμωξης.

Η Ηπατίτιδα Β είναι μια λοιμώδης ασθένεια και αποτελεί παγκοσμίως την πιο κοινή και σοβαρή μορφή λοίμωξης του ήπατος. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με τη μετάγγιση αίματος, μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένων από τον ιό παραγώγων του αίματος, μέσω σωματικών υγρών από την έγκυο μητέρα στο παιδί της, μέσω σεξουαλικής επαφής χωρίς προφύλαξη και μέσω ενδοφλέβιας χρήσης ναρκωτικών ουσιών με μη αποστειρωμένες σύριγγες.  Η Ηπατίτιδα Β είναι 100 φορές πιο μολυσματική από τον ιό της επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (HIV).1

Ο ιός της Ηπατίτιδας Β αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα της παγκόσμιας υγείας, προσβάλλοντας πάνω από 2 δις ανθρώπους (1 στα 3 άτομα) στον κόσμο. Παρά την ύπαρξη εμβολίου, 300-400 εκατομμύρια άνθρωποι μολύνονται χρονίως από τον ιό της ηπατίτιδας Β, ο οποίος δύσκολα ανιχνεύεται χωρίς εξετάσεις αίματος.1 Η Ηπατίτιδα Β είναι η 10η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.

Μόνο το περσινό έτος περίπου 1.2 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από τον ιό της Ηπατίτιδας Β, ενώ η χρόνια λοίμωξη είναι υπεύθυνη για το 80% των περιπτώσεων καρκίνου του ήπατος.2

Όσο νεότερο είναι το άτομο που μολύνεται από τον ιό της ηπατίτιτδας Β, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες η λοίμωξη να εξελιχθεί σε χρόνια και να οδηγήσει σε κίρρωση ή καρκίνο του ήπατος.  

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η Ηπατίτιδα Β ανιχνεύεται δύσκολα, μάλιστα το 40% των μολυσμένων ενηλίκων δεν παρουσιάζουν καθόλου συμπτώματα μέχρι η μόλυνση να γίνει χρόνια.1  Αν ένα άτομο εκδηλώσει συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι συμπτώματα γρίπης, κίτρινη χροιά στα μάτια και στο δέρμα (ίκτερος), κόπωση, κοιλιακό άλγος, ανορεξία, ναυτία, εμετός και πόνοι στις αρθρώσεις.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις που βοηθούν τους γιατρούς να διαγνώσουν τη βλάβη που έχει υποστεί το ήπαρ, ή την πιθανότητα μελλοντικής βλάβης του ήπατος από την ηπατίτιδα Β, και περιλαμβάνουν μια σειρά αιματολογικών εξετάσεων, εξετάσεων με ηλεκτρονικά μέσα ή βιοψιών του ήπατος.

Πώς εξελίσσεται η νόσος;

Το χρονικό διάστημα μεταξύ της έκθεσης στον ιό της ηπατίτιδας Β και της εκδήλωσης των πρώτων συμπτωμάτων, κυμαίνεται ανάμεσα σε 45 με 180 ημέρες. Αυτή αποκαλείται η 'οξεία' φάση της λοίμωξης.3  Αν ο ιός παραμείνει στον οργανισμό του ανθρώπου πάνω από 6 μήνες, χωρίς τη λήψη θεραπείας, τότε ο ιός περνάει στη φάση της 'χρόνιας' λοίμωξης. 

Στους χρόνια πάσχοντες από ηπατίτιδα Β υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για την ανάπτυξη επιπλοκών του ήπατος. Κατά μέσο όρο τουλάχιστον το 15 με 25% των ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Β, θα πεθάνουν από ηπατικές νόσους.4

Ποιες είναι οι Ομάδες Υψηλού Κινδύνου;

Οποιοσδήποτε μπορεί να μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας Β, ωστόσο αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί. Σε περιοχές όπως η Αφρική, η Ασία καθώς και σε κάποιες περιοχές της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης, παρατηρείται μεγαλύτερος του μέσου όρου επιπολασμός του ιού.  Άτομα που κάνουν κοινή χρήση μη αποστειρωμένων συριγγών ή έχουν πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους με ιστορικό σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων διατρέχουν επίσης υψηλό κίνδυνο.

Ανάμεσα σ’ αυτούς που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης είναι οι εργαζόμενοι στη δημόσια υγεία καθώς και τα βρέφη των οποίων οι μητέρες είναι μολυσμένες με ηπατίτιδα Β.

Πώς αντιμετωπίζεται η ηπατίτιδα Β;

Για την αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας Β υπάρχουν πολλές διαφορετικές επιλογές. Οι πιο συνήθεις μορφές φαρμακευτικής αγωγής είναι τα λεγόμενα αντι-ιϊκά φάρμακα. Η έγκαιρη θεραπευτική αγωγή με αντι-ιϊκά φάρμακα μπορεί να βοηθήσει την επιβράδυνση της ανάπτυξης της ηπατοπάθειας στα άτομα με χρόνια ηπατίτιδα Β.

Το επίπεδο του ιού της ηπατίτιδας Β που βρίσκεται στο αίμα ονομάζεται ιϊκό φορτίο. Πρόσφατες μελέτες υποστηρίζουν ότι το ιϊκό φορτίο συνδέεται  με τον κίνδυνο ανάπτυξης κίρρωσης και καρκίνου του ήπατος.5  
Η πρόκληση για τα περισσότερα αντι-ιϊκά φάρμακα  είναι ότι οι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν αντοχή στη φαρμακευτική αγωγή, με αποτέλεσμα αυτή να γίνεται λιγότερο αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του ιού και τη συγκράτηση του ιϊκού φορτίου.

Νεότερες θεραπευτικές αγωγές φαίνεται να έχουν λιγότερες επιπλοκές και να προκαλούν μικρότερη αντοχή στο φάρμακο. Κάποιες νέες θεραπευτικές αγωγές έχουν αποδείξει και την ικανότητά να επιβραδύνουν ακόμα περισσότερο την αναπαραγωγή του ιού μέσω μιας σειράς μηχανισμών που μπορούν επιτυχώς να διατηρήσουν το ιϊκό φορτίο σε χαμηλά επίπεδα.

Πώς διαγράφεται το μέλλον;

Από το 1991, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (W.H.O.) έχει καλέσει όλες τις χώρες να συμπεριλάβουν τον εμβολιασμό της ηπατίτιδας Β στα εθνικά ανοσοποιητικά τους προγράμματα. Πολλές χώρες έχουν εντάξει τον εμβολιασμό της ηπατίτιδας Β στον προϋπολογισμό τους και ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός χωρών φροντίζει για τη χορήγηση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής στους ασθενείς που προσβλήθηκαν από ηπατίτιδα Β.

Τελικά, η  εξέλιξη της επιστήμης και οι νέες μορφές  φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να μας φέρουν πιο κοντά στον έλεγχο και την εξάλειψη του ιού της ηπατίτιδας Β.

Πηγές:
1) World Health Organization. Hepatitis B. Available at: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs204/en/. Accessed at March 17, 2006
2) Lavanchy,D., Hepatitis B epidemiology, disease burden, treatment, and current and emerging prevention and control measures. Journal of Viral Hepatitis. 2004; 11(2):97.
3) Awareness, Involvement and Mobilization for Chronic Hepatitis B. Hepatitis B Science Backgrounder. Available at: http://www.navasa.org/Health_faq/Hepatitis_B_files/Hepatitis%20B%20Science%20Bkg%2017.pdf. Accessed March 15, 2006
4) Wyoming Department of Health. Basic Information on Hepatitis A, Hepatitis B and Hepatitis C. Available at: http://wdh.state.wy.us/AIDS/hepbasics.htmll. Accessed March 17, 2006.
5) Wright, T., Introduction to Chronic Hepatitis B Infection. American Journal of Gastroenterology. 2006; S4.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Απάντηση της Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Αθήνας για τη νοσηλεία και τον θάνατο του Δ. Καλλιάνου
Ερρίκος Ντυνάν: Καρδιολογική επέμβαση σε ασθενή 100 ετών!
Ο ψηφιακός φάκελος ασθενούς, η τεχνητή νοημοσύνη και η μεγάλη παγίδα