Λίπος στο συκώτι: Συμπτώματα, αίτια και θεραπεία

H συγκέντρωση λίπους στο συκώτι ή στεάτωση ή λιπώδης διήθηση είναι συχνό παθολογικό πρόβλημα που συνήθως αποκαλύπτεται μετά από εργαστηριακό προληπτικό έλεγχο check up. Η απομάκρυνση από την παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή, η αύξηση της ποσότητας του χρόνου που ο άνθρωπος διαθέτει μπροστά από υπολογιστές και τηλεοράσεις από την παιδική του ηλικία, η αυξημένη επίπτωση της παχυσαρκίας, η κατάχρηση αλκοόλ είναι τα κύρια αίτια της αύξησης της συχνότητας της νόσου και των επιπλοκών της κατά την τρέχουσα δεκαετία. Σύμφωνα με μελέτες, άνω του 20% του γενικού πληθυσμού υποφέρει από το πρόβλημα ενώ στην ομάδα των αλκοολικών τα ποσοστά υπερβαίνουν το 90%. Η συσσώρευση λίπους στο συκώτι συνδέεται παθοφυσιολογικώς με αυξημένη σύνθεση ενδογενών λιπαρών οξέων, αλλοιωμένο μεταβολισμό των λιποπρωτεϊνών πολύ χαμηλής πυκνότητας (VLDL) μειωμένη βήτα-οξείδωση μιτοχονδριακών λιπαρών οξέων. Γενετικοί παράγοντες ενοχοποιούνται επίσης.

Παρά το γεγονός ότι η συσσώρευση λίπους στο συκώτι θεωρούνταν παλαιότερα αθώα κατάσταση, σήμερα είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσει ηπατική φλεγμονή και θάνατο ηπατικών κυττάρων αλλοιώνοντας την αποτοξινωτική δύναμη του ήπατος και να οδηγήσει ακόμη και σε ηπατική ανεπάρκεια και κίρρωση. Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση υγρών στην κοιλιακή χώρα λόγω ασκίτη, διεύρυνση αγγείων οισοφάγου και αιμορραγία, σύγχυση- υπνηλία-διαστροφή συμπεριφοράς λόγω ηπατικής εγκεφαλοπάθειας, γυναικομαστία, διεύρυνση σπλήνας. Οι ασθενείς με λίπος στο συκώτι ευρίσκονται επιπροσθέτως σε ομάδα υψηλού κινδύνου για προσβολή από καρδιακές παθήσεις, κακή άμυνα, χρόνια κόπωση, καρκινώματα.

Οι περισσότεροι ασθενείς με λιπώδη νόσο του ήπατος είναι ασυμπτωματικοί. Ωστόσο, αρκετοί αναφέρουν επίμονη κόπωση, κακουχία ή ενόχληση στην άνω κοιλιακή χώρα. Όταν η λιπώδης διήθηση προκαλέσει βλάβη στη λειτουργία του ήπατος, συμπτώματα ηπατικής νόσου, όπως ασκίτης, οίδημα και ίκτερος, μπορεί να εμφανιστούν. Οι εργαστηριακές ανωμαλίες περιλαμβάνουν αυξημένα επίπεδα τρανσαμινασών, γgt και εμφάνιση διήθησης του ήπατος από λίπος στο υπερηχογράφημα ήπατος.

Τα πιο συχνά αίτια της παθολογικής αυτής κατάστασης είναι:

• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Η κατάχρηση αλκοόλ
• Το μεταβολικό σύνδρομο
• Η παχυσαρκία-καθιστική ζωή
• Oι απότομες αυξομειώσεις βάρους
• Τα υψηλά τριγλυκερίδια του αίματος
• Μικρόβια και ιοί όπως οι ηπατίτιδες
• Oι πολυκυστικές ωοθήκες
• Ορισμένες μεταβολικές διαταραχές (π.χ. υποβηταλιποπρωτεΐναιμία)
• Το σύνδρομο REYE
• Η άπνοια κατά τον ύπνο
• Η κύηση
• Η χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως αμιοδαρόνης.
• Ενδοκρινοπάθειες (π.χ. σύνδρομο cushing)

Αν και πολλοί χρήστες αλκοόλ με λιπώδη διήθηση συχνά πάσχουν από συνδυασμό αλκοολικής και μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης, η αμιγής διάγνωση της μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης προϋποθέτει η ημερήσια πρόσληψη αλκοόλ να είναι μικρότερη από 20 g ημερησίως για τις γυναίκες και λιγότερο από 30 g ανά ημέρα για τους άνδρες. Αυτό αντιστοιχεί περίπου σε δύο τυπικές μερίδες εστιατορίου αλκοολούχου ποτού ανά ημέρα για τους άνδρες και 1,5 μερίδα αλκοολούχου ποτού για τις γυναίκες.΄

Γενικά μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν οι πάσχοντες από λιπώδη διήθηση:

• Να μεριμνούν για τη σταδιακή απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους εάν είναι υπέρβαροι και να επιτυγχάνουν σταθεροποίηση του σωματικού τους βάρους.
• Να ασκούνται συστηματικά
• Να περιορίσουν δραστικά το αλκοόλ.

Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή που περιλαμβάνει την καθημερινή κατανάλωση φυτικών προϊόντων της Μεσογείου όπως δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων λαχανικών, extra παρθένου ελαιόλαδου, είναι το διατροφικό πρότυπο που συνιστάται. Η συνετή χρήση καφέ, η συχνή κατανάλωση γιαουρτιού και η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη Ε και C έχουν σύνθετες ευεργετικές δράσεις.

Οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, τριγλυκερίδια, αυξημένο σίδηρο, αυξημένη χοληστερόλη πρέπει να έχουν άριστη ρύθμιση των νοσημάτων αυτών.

Κατά την ιατρική εξέταση και αξιολόγηση δίνονται εξατομικευμένα διατροφικά προγράμματα και φάρμακα ανάλογα με το αίτιο της λιπώδους διήθησης, το στάδιο, τις εγκατεστημένες επιπλοκές και τον κίνδυνο εμφάνισής τους.