Ψηφιακά προγράμματα Υγείας στην Παιδιατρική - Μερικά ζητήματα προς επίλυση

Ψηφιακά εργαλεία, όπως τα φίλτρα που συσχετίζουν την ηλεκτρονική συνταγογράφηση με συγκεκριμένο κωδικό διάγνωσης νόσου (ICD-10) και με το φύλλο οδηγιών του φαρμάκου (SPC), το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων, και το Ηλεκτρονικό Βιβλιάριο Υγείας Παιδιού, έχουν προφανή ποιοτικά και ποσοτικά οφέλη στο οικοσύστημα της υγείας και σε όλους τους συμμετέχοντες σε αυτό (ασθενείς, επαγγελματίες υγείας, κράτος).

Ορισμένα ζητήματα, ωστόσο, τα οποία δεν έχουν προβλεφθεί μέχρι σήμερα, προκαλούν δυσλειτουργίες που συναντούν οι παιδίατροι στην καθ΄ ημέρα πράξη και χρήζουν ρύθμισης.

Τέτοια ζητήματα συζητήθηκαν εκτενώς σε μια ιδιαίτερα εποικοδομητική τηλεδιάσκεψη που είχαν εκπρόσωποι παιδιάτρων από όλη την Ελλάδα με στελέχη της ΗΔΙΚΑ, με πρωτοβουλία της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Βορείου Ελλάδος. Οι εκπρόσωποι της ΗΔΙΚΑ άκουσαν με ενδιαφέρον συγκεκριμένα παραδείγματα δυσλειτουργιών και τις προτάσεις των γιατρών για την άρση τους, ενώ στο πλαίσιο της διαρκούς επικοινωνίας και συνεργασίας δήλωσαν την προθυμία τους να επιμορφώσουν τους παιδιάτρους - μέσω webinar – σχετικά με την χρήση των νέων ψηφιακών προγραμμάτων υγείας.

Παραδείγματα

Εκτενής συζήτηση πραγματοποιήθηκε πάνω στο ζήτημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης αντιβιοτικών σκευασμάτων και στα φίλτρα που χρησιμοποιούνται. Προτάθηκαν λύσεις προκειμένου να γίνεται η συνταγογράφηση με βάση διεθνείς, επιστημονικά τεκμηριωμένες, κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση των παιδιατρικών λοιμώξεων και όχι αποκλειστικά με βάση το SPC (φύλλο οδηγιών φαρμάκου), γεγονός που όχι σπάνια οδηγεί σε δυσχέρεια συνταγογράφησης της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής.

Ως αποτέλεσμα, οι παιδίατροι αναγκάζονται πολλές φορές να συνταγογραφούν συμπληρώνοντας διάγνωση στο ICD10 που δεν αντιστοιχεί  στην πραγματική, με όλες τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό (ηλεκτρονικός ατομικός φάκελος  - στατιστικά δεδομένα κλπ)

• Σημαντικό , καθημερινό και χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συνταγογράφηση της αμοξυκιλλίνης η οποία δεν είναι δυνατή από το σύστημα στην υψηλή της δοσολογία (80-90 mg/kg) με διάγνωση άλλη από αυτή της ωτίτιδας. Αυτό οδηγεί στην αδυναμία συνταγογρτάφησης σε άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού, στις οποίες (και σύμφωνα με επιστημονική τεκμηριωμένη εμπειρία διεθνώς) μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.
• Για τον ίδιο λόγο, δεν υπάρχει δυνατότητα συνταγογράφησης υγρού πόσιμου διαλύματος (παρά μόνο χαπιού) μετά την ηλικία των 12 ετών, παρόλο που η κατάποση  χαπιού δεν είναι πάντα δεδομένη από έναν 12χρονο ή και μεγαλύτερο έφηβο (πολλές φορές και από ενήλικα). Χαρακτηριστικό και συχνό παράδειγμα η κλαριθρομυκίνη, που δεν είναι δυνατό να συνταγογραφηθεί σε πόσιμη μορφή σε παιδιά παιδιά μεγαλύτερα των 12 ετών.

Σχετικά με τα παραπεμπτικά εξετάσεων και τους πρόσφατους χρονικούς  περιορισμούς στη συνταγογράφηση συγκεκριμένων εξετάσεων, που –ορθά- σχεδιάστηκε για λόγους αποφυγής υπερσυνταγογράφησης, οι παιδίατροι ζητούν διαφοροποιήσεις και εξαιρέσεις στα περιοριστικά φίλτρα.

• Για παράδειγμα, στην έκδοση παραπεμπτικού που αφορά στον έλεγχο θυρεοειδικών ορμονών, όταν θέλει ο παιδοενδοκρινολόγος να ρυθμίσει τη δόση του αντίστοιχου σκευάσματος ανάλογα με την ανταπόκριση του μικρού νεοδιαγνωσθέντος ασθενούς στη θεραπεία, μπορεί να χρειαστεί για κάποιο χρονικό διάστημα να κάνει πιο συχνούς ελέγχους των θυρεοειδικών ορμονών.

Αναφορικά, τέλος, με την καταχώρηση εμβολίων στο Εθνικό Μητρώο, οι ελευθεροεπαγγελματίες παιδίατροι παρατηρούν πως αδυνατούν να πραγματοποιήσουν την καταχώρηση ενός εμβολίου μετά την ενηλικίωση του εφήβου.

• Π.χ. στο εμβόλιο για τον HPV (GARDASIL, το οποίο μπορεί να συνταγογραφηθεί στα αγόρια μέχρι να κλείσουν τα 18 έτη ζωής), αν προσπαθήσει ο παιδίατρος να καταχωρήσει στο μητρώο εμβολιασμών π.χ. τη 2η ή 3η δόση, ενώ ο έφηβος είναι πχ 18 ετών και 1 ημέρας, δεν μπορεί να γίνει η καταχώρηση

Προτάσεις

Με βάση τα παραπάνω και με στόχο να συμβάλλουν στην βελτίωση του πλαισίου, οι παιδίατροι προτείνουν:

1. Τη σύσταση επιτροπής (για παράδειγμα υπό την ομπρέλα του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, με εκπροσώπηση και από ελευθεροεπαγγελματίες παιδιάτρους), η οποία θα συνεργάζεται με τους εκπροσώπους της ΗΔΙΚΑ και του ΕΟΠΥΥ προκειμένου να μεταφέρονται οι δυσκολίες των γιατρών στη χρήση των ψηφιακών μέσων αφενός, και αφετέρου να βρίσκονται λύσεις σε θέματα όπως αυτά που προαναφέρθηκαν προσφέροντας η κάθε πλευρά την τεχνογνωσία της και την εμπειρία της στον τομέα που την αφορά.
2. Διασύνδεση του ηλεκτρονικού βιβλιαρίου υγείας, του μητρώου εμβολιασμών, του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, των ηλεκτρονικών βεβαιώσεων και των μητρώων νοσημάτων με τα υπάρχοντα προγράμματα του εμπορίου με ΑPI.
3. Στη συνταγογράφηση, να υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας παραπεμπτικών γκρουπ εξετάσεων με φιλικές ονομασίες από κάθε ιατρό και όταν επιλέγονται να γράφονται αυτόματα οι εξετάσεις. Ο κάθε ιατρός θα έχει τη δυνατότητα να φτιάξει τη δική του λίστα φιλικών ονομασιών γκρουπ εξετάσεων.
4. Σχεδιασμό ομάδας προληπτικών εξετάσεων για παιδιά, με μηδενική συμμετοχή του ασθενή, στα πρότυπα όσων ισχύουν για τους ενήλικες
5. Σχετικά με το Μητρώο Εμβολιασμών, εκτός από τη δυνατότητα συμπλήρωσης και μετά την ενηλικίωση, προτείνεται και η καταγραφή εμβολίων που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία συμπλήρωσης του ατομικού φακέλου υγείας. Είναι θεμιτό να εξεταστούν κίνητρα προς τους παιδιάτρους, δεδομένου ότι πρόκειται για ιδιαίτερα χρονοβόρα, αλλά και απαραίτητη διαδικασία. Επίσης για οικονομία χρόνου, ίσως θα έπρεπε να τεθεί υπό συζήτηση η σταδιακή κατάργηση του χειρόγραφου βιβλιαρίου υγείας του παιδιού μιας και οδεύουμε ολοταχώς προς την πλήρη ψηφιοποίηση.
6. Να υπάρχει δυνατότητα επανασυνταγογράφησης σκευασμάτων με ειδικό κωδικό σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών (π.χ. εμβολίων στους πλημμυροπαθείς αλλά και άλλων φαρμάκων για χρόνια νοσήματα)
7. Ανεύρεση τρόπου ώστε να έρχεται υπενθύμιση στον γονιό για το χρονικό περιθώριο διενέργειας του επόμενου εμβολίου (σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών) ακόμη και όταν αυτό είναι μονοδοσικό (π.χ, μηνιγγιτιδόκοκκου C).

Προτάσεις για μελλοντική υλοποίηση:

• Electronic vaccination passport και
• Δυνατότητα λήψης και εκτύπωσης των εμβολιασμών που έχουν καταχωρηθεί από τους κηδεμόνες των παιδιών για νόμιμη χρήση όπου τους ζητείται (σχολείο, παιδικός σταθμός)
• Σύνδεση παραπεμπτικών με αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων τα οποία θα τροφοδοτούν απ ευθείας τον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας του παιδιού.