Τα άτομα με προδιαβήτη συχνά αναπτύσσουν διαβήτη, αλλά πολλοί από αυτούς καταφέρνουν επίσης να επιστρέψουν στη νορμογλυκαιμία. Τι καθορίζει αυτές τις διαφορετικές πορείες; Και μπορούμε να εντοπίσουμε βιοδείκτες που να προβλέπουν τις διαφορετικές εξελίξεις του προδιαβήτη; Για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, ερευνητές από το "Ινστιτούτο Paul Langerhans" της Δρέσδης του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας για τον Διαβήτη (DZD), μαζί με άλλους ειδικούς, χρησιμοποίησαν την πολυκεντρική μελέτη PLIS (Prediabetes Lifestyle Intervention Study) του DZD.

Οι ερευνητές συνέκριναν τις υπογραφές του πρωτεώματος και του μεταβολώματος ασθενών με προδιαβήτη που παρουσίασαν αντίθετη εξέλιξη της νόσου, δηλαδή επικεντρώθηκαν σε ασθενείς που είτε ανέπτυξαν διαβήτη είτε των οποίων τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα επέστρεψαν στο φυσιολογικό με την πάροδο του χρόνου. Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας δημοσιεύθηκαν τώρα στο περιοδικό "Diabetes Care".

Η εξέλιξη του προδιαβήτη σε διαβήτη τύπου 2 σχετίζεται με τη δυσλειτουργία των β-κυττάρων του παγκρέατος, ενώ η ύφεση σε φυσιολογική γλυκαιμία θεωρείται ότι σχετίζεται με τη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Προκειμένου να κατανοήσουν τους μηχανισμούς και να εντοπίσουν πιθανούς βιοδείκτες για την πιθανή περαιτέρω πορεία του προδιαβήτη, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια διερευνητική μελέτη ελέγχου περιπτώσεων με τους συμμετέχοντες στη μελέτη PLIS, συγκρίνοντας το πρωτεωμικό και μεταβολικό προφίλ των ατόμων με προδιαβήτη που ανέπτυξαν διαβήτη εντός ενός έτους με εκείνο των ατόμων που επέστρεψαν στη νορμογλυκαιμία.

Η ομάδα, με επικεφαλής τον καθηγητή Νικόλαο Περακάκη, ανέλυσε 1.389 πρωτεΐνες και 152 μεταβολίτες από δείγματα πλάσματος ατόμων στο στάδιο του προδιαβήτη και ένα χρόνο αργότερα, όταν ορισμένα από τα άτομα είχαν επιστρέψει στη νορμογλυκαιμία, ενώ άλλα εμφάνισαν διαβήτη.

Βρέθηκαν σημαντικές διαφορές σε 14 πρωτεΐνες σε νεοεμφανιζόμενο διαβήτη σε σύγκριση με τη νορμογλυκαιμία, με έξι από αυτές τις πρωτεΐνες να παρατηρούνται για πρώτη φορά σε αυτό το πλαίσιο. Τα αυξημένα επίπεδα δύο από τις πρωτεΐνες, της αναγωγάσης της δικαρβονυλο/Λ-ξυλουόζης (DCXR) και της S-τρανσφεράσης της γλουταθειόνης Α3 (GSTA3), στο στάδιο του προδιαβήτη συσχετίστηκαν με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη ένα χρόνο αργότερα.

Μια άλλη πτυχή της μελέτης έριξε φως στο ρόλο των μονοπατιών του φλεγμονώδους και του ανοσοποιητικού συστήματος στην ομοιόσταση της γλυκόζης. Εδώ, οι επιστήμονες μπόρεσαν να δείξουν ότι τα μονοπάτια σηματοδότησης που σχετίζονται με τη χημειοταξία των λευκοκυττάρων, τις χημειοκίνες, τις αλληλεπιδράσεις κυτταροκινών και τις ανοσολογικές αποκρίσεις σε λοιμώξεις μπορούν να συσχετιστούν με την εξέλιξη από τον προδιαβήτη στον διαβήτη.

Οι μεταβολομικές υπογραφές στον νεοεμφανιζόμενο διαβήτη χαρακτηρίστηκαν από αυξημένα επίπεδα λιποπρωτεϊνών μέσης πυκνότητας, αμινοξέων διακλαδισμένης αλυσίδας, απολιποπρωτεΐνης Α2 και γλουταμινικού. Οι μεταβολομικές και πρωτεομικές υπογραφές που διακρίνουν τις διαδρομές του προδιαβήτη συσχετίστηκαν πιο έντονα με δείκτες ευαισθησίας στην ινσουλίνη και σε μικρότερο βαθμό με δείκτες λειτουργίας των β-κυττάρων.

"Καταφέραμε να εντοπίσουμε με επιτυχία νέους υποψηφίους που σχετίζονται με την εξέλιξη από τον προδιαβήτη στον διαβήτη ή την ύφεσή του. Ταυτόχρονα, καταφέραμε να δείξουμε ότι οι σηματοδοτικές οδοί που ρυθμίζουν τις ανοσολογικές αποκρίσεις συνδέονται έντονα με την εξέλιξη του προδιαβήτη", συνοψίζει ο καθηγητής Περακάκης.

"Στο μέλλον, οι νέες υποψήφιες πρωτεΐνες θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βιοδείκτες για την εξέλιξη του προδιαβήτη ή ως στόχοι για την αξιολόγηση του ρόλου τους στην ομοιόσταση της γλυκόζης σε μηχανιστικές μελέτες».

Πηγές:
Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Διαβήτη

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Είναι οι πρώην ποδοσφαιριστές πιο ευάλωτοι στη νόσο Αλτσχάιμερ;
Καρκίνος: Σύσταση Ομάδας Εργασίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων
Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου στο Παιδί και στον Έφηβο