Μια εκτίμηση του συνολικού αριθμού των ασθενών με νόσο Πάρκινσον στην Ελλάδα, του αριθμού των νέων διαγνώσεων και της θνητότητας, επιχειρεί μελέτη από το Τμήμα Νευρολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η ερευνητική εργασία λαμβάνει υπόψη δεδομένα από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση αντιπαρκινσονικών φαρμάκων από τη βάση της ΗΔΙΚΑ Α.Ε..

Παράλληλα, με βάση τη γεωγραφική θέση του φαρμακείου εκτέλεσης των συνταγών, οι ερευνητές σχημάτισαν τον «χάρτη» της νόσου Πάρκινσον στην Ελλάδα, που παρουσιάζει αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις Περιφέρειες της χώρας, αναφορικά με την συχνότητα εμφάνισης της νόσου, σε αναλογία με τον πληθυσμό κάθε περιοχής.

Τα ευρήματα της πρωτότυπης εργασίας, (Μακρής Γ., Σαμόλη Ε., Χλουβεράκης Γ., Σπανάκη Κ.), παρουσιάστηκαν από τον πρώτο συγγραφέα, Γ. Μακρή (φωτογραφία), στο πλαίσιο του 36ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Νευρολογίας που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.

Η μελέτη

Όπως ανέφερε εισαγωγικά ο κ. Μακρής, από όσα γνωρίζουμε για την επιδημιολογία της νόσου Πάρκινσον στην Ελλάδα προκύπτει μια επίπτωση 41 περιστατικών ανά 100.000 ανθρώπους/έτος, και επιπολασμός 1,9% για άτομα άνω των 65 ετών σε δύο πόλεις της χώρας. Στα μειονεκτήματα της συγκεκριμένης καταγραφής περιλαμβάνονται η αυτοαναφορά της νόσου, η περιορισμένη γεωγραφική κάλυψη και χαμηλή ακρίβεια εκτίμησης. Στόχοι της μελέτης ήταν να εκτιμηθεί συνολικά το φορτίο της νόσου στην Ελλάδα, καθώς και οι γεωγραφικές διαφορές.

Η μελέτη περιείχε ανάλυση ψευδωνυμοποιημένων δεδομένων από τη βάση ηλεκτρονικής συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ Α.Ε., με πληθυσμιακή κάλυψη αρκετά μεγαλύτερη του 95% της χώρας, η οποία διασυνδέεται με δεδομένα θανάτων. Αναλύθηκαν δεδομένα πέντε ετών, από την 1/1/2020 μέχρι την 1/1/2025, με κριτήρια επιλογής:

  • ασθενείς με διάγνωση νόσου Πάρκινσον (G20 κατά ICD-10) και συνδεδεμένα αντιπαρκινσονικά φάρμακα,
  • διάρκεια εκτέλεσης συνταγών άνω των 6 μηνών και
  • τουλάχιστον τρεις συνταγές ανά έτος.

Λήφθηκαν δεδομένα γενικού πληθυσμού από την απογραφή του 2021 και δεδομένα θανάτων από τα ετήσια στατιστικά θνητότητας της ΕΛΣΤΑΤ, ενώ ορίστηκε ο επιπολασμός ως περιστατικά υπό αγωγή ανά έτος, και η επίπτωση ως νέα περιστατικά υπό αγωγή ανά έτος. Ένα από τα καινοτόμα χαρακτηριστικά της μελέτης ήταν ο δυναμικός καθορισμός γεωγραφικής θέσης, με βάση το συχνότερα χρησιμοποιούμενο φαρμακείο εκτέλεσης των συνταγών ανά κάθε ημερολογιακό έτος.

Ευρήματα

"Αναλύσαμε σε μια πενταετία 1.808.000 συνταγές αντιπαρκινσονικών φαρμάκων, ταυτοποιήσαμε περίπου 70.000 ασθενείς στο σύνολο της χώρας, καταγράψαμε 23.000 νέα περιστατικά και διαπιστώθηκαν 37.000 θάνατοι ανθρώπων με διάγνωση νόσου Πάρκινσον", ανέφερε ο κ. Μακρής, προσθέτοντας πως παρατηρήθηκε το αναμενόμενο από τη βιβλιογραφία patern αύξησης της επίπτωσης ανά ηλικιακή ομάδα, καθώς και την ανδρική υπεροχή στην επίπτωση και στον επιπολασμό.

"Έχουμε 48 περιστατικά στον γενικό πληθυσμό ανά 100.000 ανθρωποέτη και 289 περιστατικά όταν συγκεκριμενοποιούμε σε ομάδα ατόμων άνω των 80 ετών. Το ίδιο patern παρατηρούμε και στον επιπολασμό, πάλι ανδρική υπεροχή και πάλι τα άτομα άνω των 80 ετών είναι υπερδιπλάσια όλων των άλλων ομάδων", σημείωσε, προσθέτοντας: "Μπορούμε να το εκφράσουμε και ως το 0,4% του γενικού πληθυσμού στην Ελλάδα σύμφωνα με τη μελέτη μας έχει διαγνωστεί με νόσο Πάρκινσον και 2,8% στα άτομα άνω των 80 ετών".

Αναφορικά με τη θνησιμότητα, προκύπτει ότι οι ασθενείς με νόσο Πάρκινσον άνω των 80 ετών με νόσο Πάρκινσον έχουν διπλάσια πιθανότητα θανάτου σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, οι ασθενείς ηλικίας 70 - 79 εξαπλάσια, και η ηλικιακή ομάδα 60-69 πενταπλάσια. Σύμφωνα με τον ερευνητή, ο μεγαλύτερος κίνδυνος ασθενών σε μικρότερες ηλικίες εξηγείται πιθανώς από τη σημαντικά μειωμένη θνησιμότητα του γενικού πληθυσμού στις μικρότερες ηλικιακές ομάδες.

Ο χάρτης του επιπολασμού

Από την αποτύπωση των ευρημάτων στον χάρτη, με διαφορετικές αποχρώσεις, προκύπτουν σημαντικές διαφορές αναφορικά με την αναλογική επίπτωση και τον αναλογικό επιπολασμό της νόσου στις διάφορες περιοχές της χώρας.

Φαίνεται πως η Θεσσαλία κρατάει τα "σκήπτρα" των πιο υψηλών δεικτών, ακολουθούμενη από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, την Πελοπόννησο και τη Δυτική Στερεά Ελλάδα. Στον αντίποδα, η χαμηλότερη επίπτωση και ο χαμηλότερος επιπολασμός παρατηρείται στην Κρήτη και στα νησιά του Νότιου Αιγαίου.

"Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι περαιτέρω έρευνα χρειάζεται για να διερευνήσουμε περιβαλλοντικούς και γενετικούς παράγοντες που μπορούν να εξηγήσουν αυτή την ετερογένεια", σημείωσε ο νευρολόγος. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα ευρήματα της μελέτης θα μπορούσαν να ανατροφοδοτήσουν έρευνες αναλυτικής επιδημιολογίας για την διερεύνηση παραγόντων κινδύνου σε συγκεκριμένες περιοχές με υψηλούς δείκτες, γεγονός που θα συμβάλλει, παράλληλα, στην κατανόηση της αιτιοπαθογένεσης της νόσου και στην ταυτοποίηση στόχων πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης.

Περιορισμοί

Όπως ανέφερε ο κ. Μακρής, σε όλες τις επιδημιολογικές μελέτες ταξινόμησης των δεδομένων μπορεί να υπερεκτιμηθούν οι διαγνώσεις, λόγω συμπερίληψης άτυπων ή μη εκφυλιστικών παρκινσονισμών που δεν έχουν διαγνωστεί και τους αποδίδεται η διάγνωση G20. Αντιθέτως, μπορεί και να υποεκτιμηθούν, λόγω μη καταγραφής των ασθενών που δεν έχουν λάβει ακόμα καμία θεραπεία, ασθενών που δεν έχουν διαγνωστεί ή ασθενών που τα συμπτώματά τους αποδίδονται στη γήρανση.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Λάρισα: Ανοικτή συζήτηση κατά της διάλυσης της Παιδιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου
Προχωρημένες επαφές για πώληση της Innovis Pharma
Πρώτη προκήρυξη για 53 μόνιμους ψυχιάτρους του Εθνικού Δικτύου Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ)