Στα μέσα Μαΐου ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε μια νέα μέθοδο που επιτρέπει την πρώιμη ανίχνευση της νόσου Alzheimer, πριν από την εμφάνιση σοβαρών συμπτωμάτων άνοιας, με μια απλή, ανώδυνη και γρήγορη αιμοληψία. Η μέθοδος εξασφαλίζει με πολύ υψηλά ποσοστά αξιοπιστίας την έγκαιρη διάγνωση, μέσα από την αναλογία δύο συγκεκριμένων πρωτεϊνών στο αίμα, περιορίζοντας την ανάγκη για επεμβατικές διαδικασίες, όπως η λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού ή η ακριβή απεικόνιση με PET scan.

Το Εργαστήριο Νευροεκφυλιστικών Νοσημάτων του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομιας (ΚΕΔΕΚ) του ΑΠΘ, συμμετέχει ενεργά στη σημαντική αυτή καινοτομία, εφαρμόζοντας τη πρωτοπόρο μέθοδο ως παροχή υπηρεσίας προς τους ασθενείς.

Η καθηγήτρια Βιοχημείας του ΑΠΘ και επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας στο Εργαστήριο του ΚΕΘΕΚ, Αναστασία Πανταζάκη, εξηγεί στο iatronet.gr τον τρόπο εφαρμογής του αιματολογικού τεστ, που γίνεται εφικτό χάρη στο τελευταίας τεχνολογίας αναλυτή που είχε προμηθευτεί και λειτουργούσε ερευνητικά το Εργαστήριο πριν από την έγκριση της μεθόδου από τον FDA.

Η τεχνολογία πίσω από τη διάγνωση

Η αιματολογική εξέταση βασίζεται στη μέτρηση δύο βασικών βιοδεικτών στο πλάσμα αίματος:

  • της φωσφορυλιωμένης πρωτεΐνης Tau (p-Tau217), που σχετίζεται με τον σχηματισμό νευροϊνιδιακώντολυπίων,
  • και του β-Αμυλοειδούς 1-42 (Aβ42), που προκαλεί τις αμυλοειδείς πλάκες.

Η αναλογία πλάσματος Lumipulse G pTau217/β-αμυλοειδούς 1-42 προορίζεται για την έγκαιρη ανίχνευση αμυλοειδών πλακών που σχετίζονται με τη νόσο Alzheimer σε ενήλικες ασθενείς, ηλικίας 55 ετών και άνω, που παρουσιάζουν σημεία και συμπτώματα της νόσου, με ακρίβεια που φτάνει το 91,7%, σύμφωνα με στοιχεία που ανακοινώθηκαν από τον FDA.

Η συμβολή του ΚΕΔΕΚ

«Αυτές τις πρωτεΐνες τις μετρούσαμε για τη νόσο Alzheimer. Το καινοτόμο που φέρνει η μέθοδος είναι η ακριβής αριθμητική αναλογία τους στο αίμα, η οποία είναι καθοριστική για τη διάγνωση της νόσου», διευκρινίζει η κ.Πανταζάκη, προσθέτοντας πως η ανάλυση των συγκεκριμένων βιοδεικτών γινόταν και γίνεται μέσω του μεγάλου επιτραπέζιου ανοσολογικού αναλυτή Lumipulse G600II, αξίας 50.000 ευρώ, τον οποίο προμηθεύτηκε και εγκατέστησε έγκαιρα το Εργαστήριο στη Θέρμη, μέσω του ΑΠΘ. Οι αναλύσεις γίνονταν στο πλαίσιο ενός μεγάλου ερευνητικού προγράμματος, προϋπολογισμού 6 εκατομμυρίων ευρώ, με ευρωπαίους εταίρους, με την συνεργασία των μεταδιδακτορικών ερευνητών ΓεώργιουΚατσίπη και Ελένης Τζεκάκη και την καθηγήτρια Α.Πανταζάκη ως επιβλέπουσα βιοχημικό. Παράλληλα,ξεκίνησε ένα πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών μέσω του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ)του ΑΠΘ, με το οποίο οι αναλύσεις δίνονταν ως υπηρεσία προς τους πολίτες, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και την ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ, Μάγδα Τσολάκη. Μετά την έγκριση του FDA οι αναλογίες των δύο πρωτεϊνών εντάχθηκαν στο πρωτόκολλο της εξέτασης.

«Ασθενείς πηγαίνουν στην Εταιρεία Alzheimer, όπου κάνουν τα πρώτα νευροψυχολογικά τεστ και αμέσως μετά γίνεται λήψη του αίματος και στέλνονται σε εμάς τα δείγματα, για να κάνουμε τις αναλύσεις σε αυτές τις πρωτεϊνες για τις οποίες έχει δώσει έγκριση ο FDA», αναφέρει η κ.Πανταζάκη και συμπληρώνει: «Οι ασθενείς πληρώνουν ένα αντίτιμο 210 ευρώ στην υπηρεσία του ΕΛΚΕ, που ουσιαστικά αφορά τα αναλώσιμα, τα οποία είναι ακριβά γιατί είναι καινούργιος ο αναλυτής και έχει διαγνωστικά kit. Αν καταφέρουμε να βρούμε χρηματοδότη που θα ήθελε να ενισχύσει το κόστος, θα είναι ευχής έργον ώστε να μειωθεί το κόστος και να είναι μια εξέταση καθημερινής βάσης για όλους τους πολίτες». Το τελευταίο τρίμηνο η συγκεκριμένη εξέταση στο ΚΕΔΕΚ έχει γίνει σε περισσότερα από 200 άτομα.

Ένα σημαντικό βήμα για τη δημόσια υγεία

«Η νόσος του Alzheimer επηρεάζει πάρα πολλούς ανθρώπους, περισσότερο από τον καρκίνο του μαστού και τον καρκίνο του προστάτη μαζί», δήλωσε ο Επίτροπος του FDA Martin A. Makary, MD, MPH, στην ανακοίνωση έγκρισης, τον περασμένο μήνα. «Γνωρίζοντας ότι το 10% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω έχουν Αλτσχάιμερ και ότι μέχρι το 2050 ο αριθμός αυτός αναμένεται να διπλασιαστεί, ελπίζω ότι νέα ιατρικά προϊόντα όπως αυτό θα βοηθήσουν τους ασθενείς», πρόσθεσε.

«Η διάγνωση της νόσου Alzheimer, που αναμένεται να επηρεάσει έως και 140 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως μέχρι το 2050, γίνεται πλέον πιο εύκολα εφικτή στο ευρύ κοινό. Στην Ελλάδα, όπου ήδη υπολογίζεται ότι περίπου 160.000 άνθρωποι ζουν με τη νόσο, η πρωτοβουλία του ΑΠΘ αποτελεί σημαντικό βήμα προς την έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών, ανοίγοντας νέους δρόμους στην πρόληψη και διαχείριση της νόσου Alzheimer», αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΑΠΘ.

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κουραμπιέδες, μελομακάρονα και μια αίσθηση ανεκπλήρωτου
Το πρώτο και μοναδικό βιο - ομοειδές φάρμακο για την πολλαπλή σκλήρυνση μπαίνει στις ΗΠΑ
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί