Του Δημήτρη Καραγιώργου

Από την τσέπη τους πληρώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά 1.300 ευρώ το χρόνο για την Υγεία. Τα περισσότερα από αυτά αφορούν εξωνοσοκομειακή φροντίδα και το 30% οδοντιατρική περίθαλψη.

Τα παραπάνω ανακοίνωσαν σήμερα ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας κ. Γιάννης Κυριόπουλος, ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Χρήστος Λιονής και ο καθηγητής Επιχειρησιακής Έρευνας της Μονάδας Σχεδιασμού και Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών κ.

Άρης Σισσούρας, με αφορμή το 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές Υγείας, το οποίο πραγματοποιείται από τις 12 έως τις 15 Δεκεμβρίου, στην Αθήνα, με θέμα: ‘Υγεία: Ποιος θα πληρώσει; Η αναζήτηση της μεταρρύθμισης στην ιατρική περίθαλψη’.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η εξέλιξη των δαπανών Υγείας στην Ελλάδα την πενταετία 2000 - 2004, είναι ένα από τα σημαντικά ζητήματα που θα απασχολήσουν τους συνέδρους. Οι συνολικές δαπάνες υγείας αυξήθηκαν σε ονομαστικές τιμές από 12.314,41 € το 2000 σε 16.841,70 το 2004 (ρυθμός αύξησης 36,7%).

Το ποσοστό της συνολικής δαπάνης υγείας στο ΑΕΠ υπολογίζεται το 2004 σε 10% και κατατάσσει τη χώρα μας στην 7η θέση σύμφωνα με το σχετικό δείκτη. Σε πολύ υψηλή θέση βρίσκεται η χώρα μας και με βάση το ποσοστό της ιδιωτικής δαπάνης υγείας στη συνολική δαπάνη το οποίο, υπερβαίνει σταθερά το 45% (47,1% το 2004).

Το μεγαλύτερο μέρος της δημόσιας δαπάνης υγείας αφορά τη νοσοκομειακή περίθαλψη (>55%), ενώ της ιδιωτικής την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, δηλαδή τις υπηρεσίες ιατρών και οδοντιάτρων (>65%). Οι δαπάνες υγείας συνεχίζουν την αυξητική τάση που παρουσίασαν τις προηγούμενες δεκαετίες, τόσο σε απόλυτους όρους όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Οι ιδιωτικές δαπάνες εξακολουθούν να αυξάνονται, παρά τη διεύρυνση των υποδομών του ΕΣΥ τα τελευταία χρόνια, γεγονός που αντανακλά τη σημαντικότητα του κόστους του χρόνου κατά την επιλογή του φορέα παροχής των υπηρεσιών. Το φαινόμενο είναι πιο έντονο στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές.

Αναφορικά με την ιδιωτική δαπάνη υγείας στη χώρα μας (μεγαλύτερη από το 45% της συνολικής υγειονομικής δαπάνης) το Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Νοσηλευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, θα ανακοινώσει τα αποτελέσματα μελέτης για τις ‘κατά συνθήκη υποχρεωτικές πληρωμές’ οι οποίες είναι ανεξάρτητες από την οικονομική δυνατότητα των χρηστών (δεν είναι δηλαδή δαπάνες επιλογής ή ‘πολυτελείας’).

Η έρευνα έγινε ανάμεσα σε 1616 νοικοκυριά και τα κυριότερα συμπεράσματα είναι τα εξής:

  • Το μεγαλύτερο μέρος της καθαρής υγειονομικής δαπάνης των νοικοκυριών κατανέμεται σε υπηρεσίες εκτός του νοσοκομείου (€ 4.180 εκατ., ή 68% της συνολικής ιδιωτικής, το 2005). Η Οδοντιατρική περίθαλψη απορροφά € 1.912 εκατ., ή 1,5% του ΑΕΠ). Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά χαμηλότερο στις χώρες του ΟΟΣΑ (μ.ο ΟΟΣΑ : 0,5% του ΑΕΠ για το 2004).

Ακόμη και στην Αμερική όπου το σύστημα είναι σαφώς ιδιωτικοποιημένο, και με 50 εκατ. ανασφαλίστους, το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 0,7% του ΑΕΠ. Από το σύνολο της υγειονομικής δαπάνης των νοικοκυριών το 23% (€1.430 εκατ.), ή 0,9% του ΑΕΠ κατευθύνεται σε ιατρικές υπηρεσίες.

Το ποσοστό αυτό είναι μεγαλύτερο από ότι στις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ (0,6% ΑΕΠ), αλλά μικρότερο από ότι στις ΗΠΑ. (2,2%).

  • Τα ιδιωτικά θεραπευτήρια απορροφούν λιγότερο από το 8% της καθαρής δαπάνης των νοικοκυριών (€ 484 εκατ.), εκ των οποίων το περίπου 50% αφορά σε νοσήλια και τα υπόλοιπα σε αμοιβές γιατρών (κύρια καρδιοχειρουργών).
  • Από το σύνολο των πληρωμών των νοικοκυριών για ιδιωτική υγεία (€ 6.915 εκατ.) η κοινωνική ασφάλιση επέστρεψε μόλις το 6,5% δηλ. € 450 εκατ., το 2005. Τα υψηλότερα ποσοστά αποζημίωσης καταγράφηκαν για υπηρεσίες αποκλειστικών νοσοκόμων και για την αγορά – ενοικίαση θεραπευτικού εξοπλισμού, 41,3% και 28% αντίστοιχα.
  • Μεταξύ των οικογενειών που νοσηλεύτηκαν σε ιδιωτικό θεραπευτήριο, τα νοικοκυριά που διαμένουν σε αγροτικές περιοχές και αυτά που ο κύριος εισοδηματίας τους είναι κατώτερου εκπαιδευτικού επιπέδου παρουσιάζουν στατιστικά σημαντικά χαμηλότερη πιθανότητα υποβολής αιτήματος αποζημίωσης στο δημόσιο ταμείο σε σχέση με τις οικογένειες που διαμένουν σε ημιαστικές περιοχές και όσες ο κύριος εισοδηματίας τους έχει μέση ή ανώτερη εκπαίδευση.

Η υψηλή ιδιωτική δαπάνη, θεωρείται παράδοξη λόγω της καθολικής δημόσιας ασφαλιστικής κάλυψης υγείας του πληθυσμού, και των θεσμοθετημένων σε χαμηλά επίπεδα ποσοστών συμμετοχής των χρηστών στο κόστος.

Εκτενής αναφορά στα κύρια προβλήματα διοίκησης των μονάδων υγείας του ΕΣΥ, θα γίνει στο Συνέδριο από τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Κέρκυρας κ. κ. Η. Γραμματικόπουλο, Ν. Ρίκο και Σωτ.

Κουπίδη.

Τα κυριότερα είναι η αδυναμία διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης υπερκομματικής εθνικής στρατηγικής πολιτικής υγείας, η έλλειψη συστηματικότητας στην προετοιμασία και εκτέλεση των υγειονομικών μεταρρυθμιστικών σχεδιασμών, η έλλειψη επαρκούς και εξειδικευμένου προσωπικού σε θέματα διοίκησης και οργάνωσης υπηρεσιών υγείας, η έλλειψη ολοκληρωμένων συστημάτων πληροφορικής για την καταγραφή και οργάνωση των απαιτούμενων υπηρεσιών, η απουσία της απαραίτητης κοινωνικής συναίνεσης, η έλλειψη κινήτρων στους επαγγελματίες υγείας, η πολυδιάσπαση και η απουσία μηχανισμών συντονισμού και ελέγχου των φορέων παροχής υπηρεσιών υγείας αλλά και των πηγών χρηματοδότησης και τέλος το γραφειοκρατικό πλαίσιο λειτουργίας των δομών του.

Η επιστημονική θεματολογία του Συνεδρίου περιλαμβάνει Συμπόσια, Εργαστήρια, Φροντιστήρια, Ελεύθερες Ανακοινώσεις και Στρογγυλές Τράπεζες όπου θα συζητηθούν εξειδικευμένα θέματα, υψηλού ενδιαφέροντος, με εισηγήσεις διακεκριμένων επιστημόνων από τον ελληνικό και διεθνή χώρο, σε συνεργασία με οργανισμούς, υπηρεσίες και πανεπιστήμια αναγνωρισμένου κύρους.

Ανάμεσα στα θέματα που θα συζητηθούν είναι:

Ο στρατηγικός σχεδιασμός του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας για την αντιμετώπιση πιθανής πανδημίας γρίπης, θα αναπτυχθεί στο Συνέδριο από τον Διοικητή του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ.

Παν. Ευσταθίου. Στην ομιλία του ο κ. Π. Ευσταθίου θα αναφερθεί στην επικαιροποίηση του Επιχειρησιακού Σχεδίου Αντιμετώπισης Πανδημίας Γρίπης ‘Άρτεμις’, όπως επίσης και στις Ευρωπαϊκές κατευθύνσεις των αντίστοιχων επιτροπών της Health Security Committee και του WHO που αφορούν τα παγκόσμια νεότερα δεδομένα σχετικά με τη γρίπη των πτηνών και με την πανδημία γρίπης.

Έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που θα ανακοινωθεί στο Συνέδριο, για την επίδραση της κατάργησης του θετικού καταλόγου συνταγογραφούμενων φαρμάκων (Λίστα) στις συνταγογραφικές συνήθειες των γιατρών, δείχνει ότι 4 στους 5 γιατρούς πιστεύουν πως τόσο ο όγκος όσο και το κόστος των φαρμάκων που συνταγογραφούνται δεν μεταβλήθηκε σημαντικά με την κατάργηση της λίστας.

Το 66% των γιατρών θεωρεί πως η κατάργηση της λίστας παρέχει μεγαλύτερη ελευθερία στις συνταγογραφικές τους αποφάσεις. Η έρευνα έγινε ανάμεσα σε 1204 γιατρούς που ανήκαν σε ειδικότητες με δυνατότητα συνταγογράφησης.

Τέλος, ξεχωριστό ενδιαφέρον θα προκαλέσουν οι εισηγήσεις του κ. Ανδρ. Καρταπάνη με θέμα ‘φιλοσοφία της τιμολογιακής πολιτικής στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα υγείας’, του κ. Τ. Φιλαλήθη με θέμα ‘Η ρητορεία των διακηρύξεων, η θεσμική στασιμότητα και η πεζή πραγματικότητα: Σκέψεις για την Υγειονομική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα’ αλλά και η εργασία του στελέχους της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας κ.

Δ. Ζάβρα με θέμα ‘Ανάλυση και αξιολόγηση της χρήσης υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα’.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα
Β. Βακουφτσή στο Healthcare Transformation: "Η ψηφιακή υγεία δεν πρέπει να αφήνει κανέναν πίσω" [βίντεο]
Η υγεία στην Ελλάδα με μια ματιά