Φτωχές χώρες παίρνουν στα χέρια τους τις τύχες τους κατά του κορωνοϊού

Με τις περιπτώσεις του κορωνοϊού να αυξάνονται, η Ονδούρα κουράστηκε να περιμένει να πάρει εμβόλια μέσω ενός προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, οπότε η μικρή χώρα της Κεντρικής Αμερικής αποφάσισε να εξασφαλίσει μέσω ιδιωτικής συμφωνίας τις απαραίτητες δόσεις.

Η Ονδούρα "δεν μπορεί να περιμένει για να δώσει στους πολίτες "την ηρεμία" που προσφέρει το εμβόλιο COVID-19, δήλωσε ο Juan Carlos Sikaffy, πρόεδρος του Συμβουλίου Ιδιωτικών Επιχειρήσεων της Ονδούρας, ο οποίος βοήθησε στην ολοκλήρωση της αγοράς των εμβολίων παρέχοντας τραπεζική εγγύηση.

Την ίδια στιγμή και άλλα έθνη παίρνουν τις τύχες τους στα χέρια τους. Σε αντίθεση με το παρελθόν, που οι λιγότερο πλούσιες χώρες περίμεναν τα εμβόλια να παραδοθούν από τον ΟΗΕ ή άλλους οργανισμούς, τώρα πολλά κράτη αναλαμβάνουν μόνα τους δράση. Οι ειδικοί ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι αυτές οι προσπάθειες θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το πρόγραμμα βοήθειας που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ για τη λήψη εμβολίων COVID-19 από τους πιο άπορους ανθρώπους παγκοσμίως.

Χώρες όπως η Σερβία, το Μπαγκλαντές και το Μεξικό άρχισαν πρόσφατα να εμβολιάζουν τους πολίτες μέσω δωρεών ή εμπορικών συμφωνιών. Μια προσέγγιση που θα μπορούσε να αφήσει ακόμη λιγότερα εμβόλια για το πρόγραμμα που είναι γνωστό ως COVAX, τη στιγμή που οι πλούσιες χώρες έχουν ήδη εξαντλήσει την προσφορά τους.

Ο Mustaqeem De Gama, διπλωμάτης της αποστολής της Νοτίου Αφρικής στη Γενεύη, ανέφερε "ένα επίπεδο απελπισίας" που τροφοδοτείται από τη διάδοση των μεταλλάξεων και "την αβεβαιότητα για το πότε θα έρθουν τα εμβόλια μέσω της COVAX. Αμφισβήτησε δε ότι οι χώρες που έχουν εγγραφεί στο COVAX "θα λάβουν το 10% των απαιτήσεων τους."

Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς επέκρινε τα πλούσια έθνη τονίζοντας ότι αγόρασαν περισσότερες δόσεις από ό,τι χρειάζονταν. «Είναι σαν να σκοπεύουν να εμβολιάσουν όλες τις γάτες και τα σκυλιά τους», είπε.

Παρόλο που η Σερβία πλήρωσε 4 εκατομμύρια ευρώ στην COVAX πέρσι, δεν έχει λάβει ακόμη εμβόλια και τον περασμένο μήνα ξεκίνησε την εκστρατεία ανοσοποίησης με εμβόλια από την Pfizer, τη Sinopharm , αλλά και το εμβόλιο από τη Ρωσία.

"Υφίστανται τόσες πολλές συμφωνίες που νομίζω ότι είναι δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσαν οι δόσεις που έχουν παραγγελθεί να παραχθούν πραγματικά στο άμεσο μέλλον", δήλωσε η Amanda Glassman, ειδική στη δημόσια υγεία και εκτελεστική αντιπρόεδρος του Κέντρου Παγκόσμιας Ανάπτυξης.

Στο μεταξύ, την περασμένη εβδομάδα, η Αφρικανική Ένωση ολοκλήρωσε μια συμφωνία για 400 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου AstraZeneca, που θα παραχθεί από το Serum Institute of India. Πρόκειται για μία επιπλέον συμφωνία, αφού η Αφρικανική Ένωση είχε προηγουμένως διαπραγματευτεί για 270 εκατομμύρια δόσεις από διάφορες φαρμακευτικές εταιρείες και επιπλέον 600 εκατομμύρια δόσεις από τη COVAX.

Η COVAX ελπίζει να αρχίσει να στέλνει τις πρώτες παρτίδες εμβολίων στην Αφρική αργότερα αυτό το μήνα, αλλά και πάλι τα σχέδια υπόκεινται σε αλλαγές ανάλογα με την ικανότητα παραγωγής των εταιρειών και τα σχέδια ανοσοποίησης των χωρών.

Παράλληλα, το Μεξικό ξεκίνησε τον εμβολιασμό των εργαζομένων στον τομέα της υγείας τον Δεκέμβριο, λόγω μιας συμφωνίας απευθείας αγοράς εμβολίων από την Pfizer, αλλά η πρόοδος ήταν αργή. Στο πλαίσιο αυτό, η χώρα έδωσε έγκριση έκτακτης ανάγκης για το εμβόλιο Sputnik V της Ρωσίας.

Ο Kate Elder, ανώτερος σύμβουλος πολιτικής για τα εμβόλια στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα, δήλωσε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν πρέπει να κριθούν άσχημα για την εξασφάλιση ιδιωτικών συμφωνιών εμβολίων, καθώς αυτό ακριβώς έκαναν οι πλούσιες χώρες πέρσι.

Παρόλο που η Ινδία έχει συμβληθεί να παράσχει στην COVAX αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις εμβολίου, αυτές δεν έχουν εγκριθεί ακόμη από τον ΠΟΥ, πράγμα που σημαίνει ότι η Ινδία δεν μπορεί να τις αποδεσμεύσει για το πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών. Στο μεταξύ, η Ινδία έχει ήδη δώσει στους γείτονες, όπως η Σρι Λάνκα, το Μπαγκλαντές και το Νεπάλ, περισσότερες από 5 εκατομμύρια δόσεις.

Η Δρ Haritha Aluthge, της Ένωσης Ιατρικών Αξιωματικών της Σρι Λάνκα, κάλεσε τον ΠΟΥ να παρέμβει εν μέσω του έντονου ανταγωνισμού για τα εμβόλια και της αποτυχίας της χορήγησης από την COVAX.

Ο επικεφαλής του ΠΟΥ Tedros Adhanom Ghebreyesus, προειδοποίησε πρόσφατα ότι ο κόσμος βρίσκεται στο χείλος μιας «καταστροφικής ηθικής αποτυχίας» εάν τα εμβόλια COVID-19 δεν διανέμονται δίκαια, αλλά ο οργανισμός δεν έχει καμία εξουσία να αναγκάσει τις πλούσιες χώρες να τα μοιραστούν.

Μέχρι στιγμής, η Νορβηγία είναι η μόνη χώρα που ανακοίνωσε ότι θα στείλει εμβόλια σε αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς οι πολίτες της είναι ανοσοποιημένοι, αλλά δεν έχει διευκρινίσει πόσα θα δωρηθούν.