Μια ερευνητική ομάδα από το Βερολίνο, την Κολωνία και το Μόναχο ανέπτυξε νέα μέθοδο που αξιοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) για την ακριβέστερη εκτίμηση του κινδύνου υποτροπής σε ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC). Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό "Nature Communications" (2025).

Μέχρι σήμερα, η αρχική κατηγοριοποίηση των ασθενών βασίζεται κυρίως στο διεθνώς καθιερωμένο σύστημα σταδιοποίησης TNM της Union for International Cancer Control, το οποίο αξιολογεί το μέγεθος του όγκου (T), τη συμμετοχή των λεμφαδένων (N) και την παρουσία απομακρυσμένων μεταστάσεων (M). Παρότι θεωρείται ο "χρυσός κανόνας" της κλινικής πράξης λόγω της αντικειμενικότητας και της αναπαραγωγιμότητάς του, το σύστημα αυτό δεν αποτυπώνει επαρκώς τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις του όγκου με το ανοσοποιητικό σύστημα και τον συνδετικό ιστό που τον περιβάλλει.

"Η αξιόπιστη εκτίμηση του κινδύνου παραμένει καθοριστική πρόκληση για την επιλογή της βέλτιστης θεραπείας στους ασθενείς με NSCLC", επισημαίνουν οι ερευνητές. Για τον λόγο αυτό, η ομάδα συνδύασε ιστολογικές αναλύσεις, πολυπλεκτική ανοσοφθορίζουσα απεικόνιση και πολυτροπική μηχανική μάθηση, αναλύοντας αναδρομικά δείγματα από 1.168 ασθενείς σε δύο μεγάλα γερμανικά αντικαρκινικά κέντρα.

Η ανάλυση επέτρεψε την ταυτοποίηση 43 διαφορετικών κυτταρικών τύπων και τη χαρτογράφηση των χωρικών τους σχέσεων στο μικροπεριβάλλον του όγκου. Με τον τρόπο αυτό εντοπίστηκαν συγκεκριμένες "κυτταρικές φωλιές" (cellular niches), οι οποίες παρέχουν πρόσθετες προγνωστικές πληροφορίες πέρα από την κλασική σταδιοποίηση TNM. "Αυτά τα πρότυπα φωλιών έχουν σαφή προγνωστική αξία", εξήγησε ο Frederick Klauschen, επικεφαλής ερευνητικής ομάδας και παθολόγος στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian του Μονάχου.

Σύμφωνα με τη μελέτη, το νέο μοντέλο ΤΝ βελτιώνει τη στρωματοποίηση του κινδύνου κατά 14% στο πνευμονικό αδενοκαρκίνωμα και κατά 47% στο πλακώδες καρκίνωμα, τους δύο βασικούς υποτύπους του NSCLC, όταν συνδυάζεται με τη συμβατική σταδιοποίηση.

"Η Τεχνητή Νοημοσύνη μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τη χωρική οργάνωση των κυττάρων και τη δημιουργία ειδικών κυτταρικών μικροπεριβαλλόντων μέσα στον όγκο και να μεταφράσουμε αυτή τη γνώση σε κλινικά χρήσιμες αποφάσεις", δήλωσε ο Simon Schallenberg από την Charité του Βερολίνου, ένας εκ των πρώτων συγγραφέων της μελέτης.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι ο συνδυασμός ΤΝ και σύγχρονων τεχνικών απεικόνισης ανοίγει νέους δρόμους στην κατανόηση της βιολογίας των όγκων, θέτοντας τα θεμέλια για πιο ακριβή διάγνωση και πραγματικά εξατομικευμένες θεραπευτικές στρατηγικές στο μέλλον.

Πηγές:
Πανεπιστημιακό νοσοκομείο Charité - Βερολίνο

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Το ΕΚΑΒ τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τα 40 χρόνια προσφοράς του
''Τα πιο πολύτιμα δώρα είναι τα πιο απλά!''- Δράση του Υπουργείου Υγείας
7 τύποι ξεκούρασης