Οι μεταλλάξεις είναι η φυσική εξέλιξη του SARS-CoV-2 και γίνονται μέσα από τη διαδικασία πολλαπλασιασμού του. Το οικοσύστημα όπου πολλαπλασιάζεται βρίσκεται μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό που μολύνει. Αυτό που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε για να περιορίσουμε τις νέες μεταλλάξεις είναι να εμποδίσουμε τον ιό να πολλαπλασιάζεται, μέσω της μείωσης των μολύνσεων.

Ο καθηγητής Ανοσολογίας στο Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Γιώργος Θυφρονίτης, εξηγεί μιλώντας στο iatronet γιατί είναι κρίσιμη η συμβολή όλων στον περιορισμό της διασποράς, ανεξάρτητα από το βαθμό επικινδυνότητας του καθενός για βαριά νόσηση. "Άτομα που δεν φοβούνται την έκθεσή τους στον ιό, γιατί είναι νέοι και πιστεύουν ότι ακόμη κι αν κολλήσουν το πιθανότερο είναι να τον περάσουν ελαφρά ή και ασυμπτωματικά, πρέπει να κατανοήσουν ότι με τον τρόπο αυτό δίνουν πρόσφορο έδαφος για την περαιτέρω ανάπτυξη του ιού, αλλά και των μεταλλάξεών του. Του δίνουν λίπασμα", σημειώνει, τονίζοντας παράλληλα τον κίνδυνο που καραδοκεί, όσο αυξάνεται ο αριθμός των «κρυφών» μολύνσεων.

"Από τα στατιστικά φαίνεται ξεκάθαρα πως όταν η διασπορά είναι μικρή και ελεγχόμενη, το 70% των κρουσμάτων προέρχεται από γνωστές επαφές και από το εξωτερικό. Αντίθετα, όταν υπάρχει έξαρση, το ποσοστό των γνωστών κρουσμάτων πέφτει στο 30% - 40%», σημειώνει και εξηγεί: «με άλλα λόγια, με την ίδια διασπορά, αν γνωρίζουμε ποιοι είναι οι μολυσμένοι δεν έχουμε τόσο μεγάλο πρόβλημα, γιατί μπορούμε να τους απομονώσουμε. Αν δεν τους γνωρίζουμε η διασπορά μπορεί να αυξηθεί κατακόρυφα. Αυτό έγινε στην Πορτογαλία, η οποία πήγαινε καλά επιδημιολογικά, αλλά κάποια στιγμή η διασπορά εκτινάχτηκε και έφτασε μια χώρα με τον πληθυσμό της Ελλάδας να έχει 300 θανάτους την ημέρα".

Αξιολογώντας την σημερινή επιδιημιολογική κατάσταση στην Ελλάδα, ο κ. Θυφρονίτης τη χαρακτηρίζει επικίνδυνη, παρόλο που η χώρα μας εξακολουθεί να έχει καλύτερη εικόνα από τα περισσότερα κράτη της Ε.Ε., ενώ προβλέπει σταδιακή βελτίωση από τον Απρίλιο.

"Υπάρχει σημαντική κόπωση στην κοινωνία, όλοι μας κάνουμε παρασπονδίες σε ό,τι αφορά την τήρηση των μέτρων προστασίας. Χρειάζεται υπομονή ακόμη ένα μήνα, προκειμένου να εμβολιαστούν περισσότεροι στις ευαίσθητες ομάδες. Σε συνδυασμό και με τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών, ευελπιστώ ότι θα πάμε καλύτερα", σημειώνει.

Τι έχουμε μάθει σε ένα χρόνο

Ένα χρόνο μετά την έναρξη της πανδημίας η επιστημονική κοινότητα έχει μάθει πολλά για τον θανατηφόρο ιό, ο οποίος ωστόσο εξακολουθεί να κρατά καλά κρυμμένα πολλά από τα μυστικά του.

"Ξέρουμε πια πολύ περισσότερα. Σκεφτείτε ότι για το AIDS πέρασαν δύο χρόνια ώστε να τον εντοπίσουμε, ενώ δεν υπήρξε ποτέ εμβόλιο. Εδώ σε δύο μήνες είχαμε κάνει αλληλούχιση του γονιδιώματός του και είχαμε βρει τον τρόπο με τον οποίο μπαίνει στα κύτταρά μας, ενώ σε 9 μήνες έχουμε αναπτύξει αποτελεσματικά εμβόλια", τονίζει ο κ.Θυφρονίτης και προσθέτει:

"Παρόλα αυτά, υπάρχουν άγνωστα σημεία. Κατ΄ αρχήν δεν υπάρχει θεραπεία. Ακόμα και τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν περιορισμένη εμβέλεια. Επίσης, δεν γνωρίζουμε ακόμη τους μηχανισμούς με τους οποίους ο ιός χτυπάει τα διάφορα όργανα. Γνωρίζουμε ότι δεν είναι ένας κλασικός ιός των αναπνευστικών οδών, αλλά ένα πολυοργανικό νόσημα που πλήττει και μια σειρά άλλων οργάνων. Δεν γνωρίζουμε με ποιον τρόπο δρα ώστε να τον περιορίσουμε και να αναστείλουμε αυτή τη δράση του. Τέλος, δεν καταλαβαίνουμε γιατί κάποιες ομάδες είναι περισσότερο ευαίσθητες από άλλες, όπως οι ηλικιωμένοι. Το ότι έχουν πιο εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι απόλυτο ως εξήγηση. Σας θυμίζω ότι η προηγούμενη μεγάλη επιδημία γρίπης, το 2018 - 2019, έπληττε κυρίως τους νέους".

Εμβόλια: Στο 30% το πρώτο "τείχος" προστασίας

Το μεγαλύτερο όπλο της ανθρωπότητας απέναντι στην πανδημία, τα εμβόλια, θα οδηγήσουν σταδιακά στην καταπολέμησή της. Ο κ.Θυφρονίτης εκτιμά πως ένα πρώτο "τείχος" προστασίας για να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση είναι ο εμβολιασμός του 30% του πληθυσμού, καθώς η πλειονότητά τους θα είναι οι άνω των 65 ετών και οι πολίτες με υποκείμενα νοσήματα. Αυτό προβλέπεται να γίνει ως το καλοκαίρι.

"Έχουμε στη διάθεσή μας πολύ καλά εμβόλια. Εγώ θα κάνω μάλλον της Astra Zeneca, λόγω ηλικιακής ομάδας. Αν μου έλεγαν να το κάνω αύριο, θα το έκανα με χαρά. Το ποσοστό προφύλαξης του 80% που παρέχει, ακόμη κι αν είναι μικρότερο από αυτό των άλλων δύο, παραμένει εξαιρετικό. Ας μην ξεχνάμε ότι προστασία 80% σημαίνει ότι οι 8 στους 10 δεν θα νοσήσουν καθόλου, αλλά ακόμη και το 20% που μπορεί να νοσήσει, προφυλάσσεται από τη βαριά νόσηση, τη διασωλήνωση και τον θάνατο", υπογραμμίζει, συμπληρώνοντας πως παρέχεται κάλυψη και απέναντι στις μεταλλάξεις, ακόμη και αυτή της Νότιας Αφρικής, αν και σε μικρότερο βαθμό. 

Ένδειξη ανοσιακής απάντησης οι ήπιες παρενέργειες

Οι ήπιες αντιδράσεις του οργανισμού μετά τον εμβολιασμό, που προσομοιάζουν σε συμπτώματα ενός κοινού κρυολογήματος, όπως η υπνηλία, η κόπωση, ο πόνος στις αρθρώσεις, αποτελούν θετική ένδειξη, που φανερώνει ότι ενεργοποιείται το ανοσοποιητικό σύστημα.

Ωστόσο, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής, αυτό δεν ερμηνεύεται αντίστροφα, δηλαδή δεν πρέπει κάποιος που δεν αντιλήφθηκε καμία αντίδραση να ανησυχεί ότι δεν υπάρχει ανοσιακή απάντηση του οργανισμού του.

"Για να γίνει η ανοσιακή απάντηση πρέπει να υπάρξει μια φλεγμονή. Αυτή μπορεί να εντοπιστεί οπτικά,  με μια κοκκινίλα στο σημείο της ένεσης, να εκδηλωθεί με κάποιο πόνο στο σώμα, ή να γενικευτεί και το άτομο να ανεβάσει πυρετό. Κάτι ανάλογο συμβαίνει αν έχουμε ένα κρυολόγημα τον χειμώνα. Κάποιοι θα πέσουν στο κρεβάτι με πυρετό, άλλοι θα έχουν συνάχι, άλλοι δεν θα το καταλάβουν. Όλοι όμως κάνουμε μια ανοσολογική απάντηση. Η διαβάθμιση ξεκινά από το υποκλινικό, που δεν θα καταλάβουμε τίποτα, ως αυτό που θα μας κρατήσει στο κρεβάτι για λίγες μέρες. Για τον λόγο αυτό στα εμβόλια βάζουμε και ανοσοενισχυτικά, προκειμένου να προκαλέσουμε αυτή την απάντηση", εξηγεί.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Mυοσκελετικές ενοχλήσεις: Ζεστό ή κρύο επίθεμα;
Ολοκληρώθηκε η εξαγορά της Gracell Biotechnologies Inc. από την AstraZeneca
Περίπου 1.000 παιδιά στην Ελλάδα κάτω των 16 ετών πάσχουν από Νεανικό Ρευματικό Νόσημα