Του Δημήτρη Καραγιώργου

Ο πιο παχύσαρκος λαός της Ευρώπης είναι ο ελληνικός. Μέχρι το έτος 2010, η Ελλάδα θα είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα, όπου ο μέσος όρος δείκτη μάζας σώματος θα φτάσει το 28, όσο δηλαδή είναι στις ΗΠΑ!

Τα παραπάνω ανέφεραν σήμερα ο καθηγητής κ. Παύλος Τούτουζας και οι καρδιολόγοι κ.κ. Βασίλειος Βοττέας, Δημήτρης Ρίχτερ και Γιώργος Ανδρικόπουλος, με αφορμή το 12ο Διεθνές Συμπόσιο Αθηροσκλήρωσης και Συναφών Παραγόντων Κινδύνου, το οποίο πραγματοποιείται στις 14 και 15 Νοεμβρίου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Ο κ. Τούτουζας αναφέρθηκε στο περίγραμμα των παραγόντων κινδύνου με τους οποίους εκδηλώνονται τα οξέα στεφανιαία επεισόδια στη χώρα μας, όπως προκύπτουν από μεγάλες μελέτες με πολλές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά και οι οποίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα (ΑΤΤΙΚΗ, MEDIS).

Έτσι αναδείχθησαν και νεότεροι παράγοντες κινδύνου, όπως η κατάθλιψη, το εργασιακό άγχος, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, η υιοθέτηση ανθυγιεινού διατροφικού τρόπου ζωής και το παθητικό κάπνισμα. Παράλληλα επιβεβαιώθηκαν και στην Ελλάδα οι σχέσεις των κλασσικών παραγόντων κινδύνου με την καρδιαγγειακή νόσο.

Ο κ. Βοττέας υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είναι τέταρτη χώρα στην Ευρώπη, στη συχνότητα των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και ότι με την πάροδο της ηλικίας αυξάνονται τα επίπεδα της Αρτηριακής Πίεσης.

Άνω των 60 ετών το 50% έχει αυξημένη αρτηριακή πίεση και άνω των 70 ετών τα 2/3 του πληθυσμού πάσχει από υπέρταση. Τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη αξία αν λάβουμε υπ’ όψη μας ότι η έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας κατά 53%, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια κατά 40% και τα στεφανιαία επεισόδια, όπως είναι το έμφραγμα μυοκαρδίου, κατά 16-20%.

Η αρτηριακή υπέρταση είναι ένας από τους κυριότερους και πιο δύσκολα ρυθμιζόμενους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου για τον ελληνικό πληθυσμό. Επίσης, αναφέρθηκε στη νέα κατηγορία φαρμάκων που εισέρχονται στη θεραπευτική της αρτηριακής υπέρτασης, στους αναστολείς της ρενίνης και τη μελλοντική τους θέση στην αντιμετώπισή της.

Είναι γεγονός ότι παρά τις προσπάθειες όλων μας, μόνο ένα μικρό ποσοστό των υπερτασικών επιτυγχάνουν ικανοποιητικό θεραπευτικό αποτέλεσμα και για το λόγο αυτό κάθε νέα ασφαλής και αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση χρήζει προσοχής.

Από την άλλη πλευρά, μεγάλες πρόσφατες κλινικές δοκιμές (ONTARGET, TRANSCEND) έδειξαν ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε για τη μείωση της αρτηριακής πιέσεως και ανήκουν στην ομάδα των ανταγωνιστών των ΑΤ1 υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ, είναι το ίδιο αποτελεσματικά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών συμβαμάτων (εμφραγμάτων και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων) με τα παλαιότερα φάρμακα, αλλά προσφέρουν μεγαλύτερη συμμόρφωση και λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ο κ. Ρίχτερ αναφέρθηκε στις εξελίξεις που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο συνέδριο του American Heart Association και στις οποίες θα αναφερθεί και στο Συνέδριο. Αυτό που επιβεβαιώνεται περίτρανα είναι αυτό που εδώ και χρόνια σχολιάζουν οι καρδιολόγοι, πως 'όσο χαμηλότερο το επίπεδο χοληστερόλης, τόσο καλύτερα'.

Και πόσο χαμηλά; Ίσως η έννοια που επικρατεί τελευταία να επιβεβαιώνεται για άλλη μία φορά, δηλαδή πως αν το βρέφος όταν γεννιέται έχει 45-50 mg/dl LDL χοληστερόλης και αυτή του φθάνει για να αναπτυχθεί και να μεγαλώσει σε παιδί και ενήλικα, σίγουρα ο πενηντάρης ενήλικας έχοντας πολύ λιγότερες ανάγκες μπορεί να είναι ικανοποιημένος με αυτά τα επίπεδα.

Υψηλά επίπεδα

Όσοι από μας έχουν κάνει εξετάσεις χοληστερόλης θα δουν πως έχουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα, τα οποία δεν θεωρούνται παθολογικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα φυσιολογικά όρια που βλέπουμε δίπλα στις εξετάσεις ορίζονται με βάση το μέσο όρο του πληθυσμού.

Στην Ελλάδα, η μέση χοληστερόλη που εμφανίζουμε είναι περίπου 210 mg/dl, ενώ στην Κίνα (προ της βιομηχανικής επανάστασης) 110 mg/dl. Είναι τυχαίο που αυτοί είχαν πολύ λιγότερα καρδιαγγειακά επεισόδια από μας και η αθηρωματική νόσος ήταν σπάνια;

Σημαντική ήταν η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της μελέτης JUPITER, η οποία εξέτασε ασθενείς χαμηλού κινδύνου με LDL < 130 mg/dl και αυξημένους δείκτες φλεγμονής των αγγείων και σταμάτησε πρόωρα λόγω σημαντικής υπεροχής της ροσουβαστατίνης έναντι του εικονικού φαρμάκου στην αντιμετώπιση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Η μελέτη αυτή επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ότι τουλάχιστον για ένα σημαντικό τμήμα των ασθενών μας, τα όρια χοληστερόλης είναι ακόμα πιο χαμηλά από όσο πιστεύαμε και ότι οι στατίνες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά φάρμακα όχι μόνο για τη μείωση της χοληστερόλης αλλά και για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου των ασθενών μας.

Αντίθετα, μια ακόμα μεγάλη μελέτη, η μελέτη των Αμερικανών Ιατρών απέδειξε ότι η χορήγηση βιταμινών και αντιοξειδωτικών δεν ωφελεί τους ασθενείς και δεν προλαμβάνει την εκδήλωση καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Ο κ. Ανδρικόπουλος αναφέρθηκε στη δυσμενή εξέλιξη της καρδιαγγειακής υγείας του Ελληνικού πληθυσμού, του οποίου η σχετική θέση μεταξύ των λοιπών Ευρωπαϊκών χωρών χειροτερεύει σταθερά.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι από το 1970 ως το 2004 η θνησιμότητα από ισχαιμική καρδιοπάθεια σε άτομα κάτω των 65 ετών, αυξήθηκε κατά 39% στην Ελλάδα, αλλά μειώθηκε κατά 44% στη Γερμανία, κατά 58% στη Γαλλία, κατά 61% στην Ιταλία, κατά 69% στη Μ.Βρετανία και κατά 75% στην Ολλανδία (στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας - WHO).

Κυριότερες αιτίες, η επιδημία της παχυσαρκίας παίδων και ενηλίκων, η αύξηση του καπνίσματος μεταξύ των γυναικών, η ατολμία στην εφαρμογή μιας συνεπούς αντικαπνιστικής πολιτικής και η αύξηση του σακχαρώδη διαβήτη στον ελληνικό πληθυσμό, που φαίνεται να πλησιάζει το 10% των ενηλίκων.

Εφησυχασμός

Επιπλέον, ο αδικαιολόγητος εφησυχασμός μας, έχει οδηγήσει σε έλλειμμα οργανωμένων μακροχρόνιων προγραμμάτων πρόληψης που θα ενεργοποιούσαν την κοινωνική δυναμική ενάντια στο σημαντικό πρόβλημα της καρδιαγγειακής νοσηρότητας στη χώρα μας.

Επίσης, στο πλαίσιο ενός σημαντικού προγράμματος πρωτογενούς πρόληψης με την επωνυμία 'Μήνας Ελέγχου Χοληστερόλης' εξετάστηκαν συνολικά 43.500 άτομα σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Κόρινθο, Αλεξανδρούπολη, Έδεσσα, Καλαμάτα, Τρίκαλα και Κέρκυρα.

Σύμφωνα με τα τελευταία αποτελέσματα, που πρώτη φορά ανακοινώνονται, οι μισοί Έλληνες έχουν υπερχοληστερολαιμία, περισσότερο από το ένα τέταρτο πάσχει από γνωστή υπέρταση και ένας στους δέκα από σακχαρώδη διαβήτη.

Ακόμα, έξι στους δέκα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, ενώ ίδιο είναι το ποσοστό (60%) αυτών που δεν έχουν καμία συστηματική φυσική δραστηριότητα.

Από την πλευρά της θεραπευτικής, υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στην ανάπτυξη νέων καινοτόμων συσκευών όπως η διπλής αντλίας νέα τεχνητή καρδιά που αναπτύσσει ο Άλαν Καρπεντιέ με τη συνεργασία της EADS, της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αεροναυτικής Άμυνας και Διαστήματος.

Φαίνεται ότι πρόκειται για την πρώτη τέτοια συσκευή που έχει την προοπτική να αντικαταστήσει την ανθρώπινη καρδιά αφού ξεπεράσει σημαντικούς περιορισμούς όπως η θρομβογένεση και η αντοχή των υλικών.

Ακόμα οι νεώτεροι εμφυτεύσιμοι απινιδωτές αποκτούν νέες δυνατότητες παρακολούθησης των ζωτικών σημείων των ασθενών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να προληφθούν μείζονα συμβάματα, όπως η εκδήλωση ενός απειλητικού για τη ζωή πνευμονικού οιδήματος.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
GLP-1 αγωνιστές: Πιθανή προστασία των οστών σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 [Μελέτη]
Αναστάτωση για τη Μονάδα τεχνητού νεφρού του νοσοκομείου Χαλκιδικής
Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή: Όταν οι ιδεοληψίες συναντούν τον καταναγκασμό