Του Δημήτρη Καραγιώργου

Ανησυχία προκαλούν τα ευρήματα σειράς μελετών, οι οποίες δείχνουν ότι μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού έχει υιοθετήσει επικίνδυνες συνήθειες για τη ζωή του.

Η αθηροσκλήρωση αποτελεί το βασικό παθολογοανατομικό υπόστρωμα των σοβαρότερων και πιο συχνών καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως το έμφραγμα του μυοκαρδίου και γενικότερα η στεφανιαία νόσος, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τα ανευρύσματα της αορτής και η περιφερική αρτηριοπάθεια (διαλείπουσα χωλότητα, γάγγραινα των άκρων).

Η αιτιολογία της αθηροσκλήρωσης δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένη, έχει όμως δειχθεί ότι ορισμένα χαρακτηριστικά των ανθρώπων, όταν ξεφεύγουν από τα φυσιολογικά όρια, οδηγούν πολύ συχνά στην πάθηση αυτή.

Τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν αποκληθεί παράγοντες κινδύνου. Μερικά σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, κακή διατροφή, καθιστική ζωή) και άλλα με βιολογικές παραμέτρους (βάρος σώματος, αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερίνη ή σάκχαρο αίματος), για να αναφέρουμε τα πιο σοβαρά.

Τα παραπάνω αναφέρθηκαν σήμερα από την οργανωτική επιτροπή του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Αθηροσκλήρωσης, το οποίο διεξάγεται στις 3-6 Δεκεμβρίου 2008 στην Αθήνα.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου θα γίνουν εκτενείς αναφορές σε μία σειρά από βασικά θέματα, όπως:

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα ευθύνονται για το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων στον ελληνικό πληθυσμό. Επίσης αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία νοσηρότητας και αναπηρίας. Η πραγματικά αλματώδης πρόοδος στη θεραπευτική που σημειώθηκε τα τελευταία χρόνια δεν κατάφερε να μειώσει τον αριθμό των θανάτων, γιατί οι περισσότεροι από αυτούς συμβαίνουν ξαφνικά, πριν οι ασθενείς τύχουν οποιασδήποτε ιατρικής βοήθειας.

Μέσα στα τελευταία 30 έτη ο αριθμός των θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις υπερδιπλασιάστηκε.

Πέραν αυτού, πολλοί άνθρωποι που επιζούν μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου ή από εγκεφαλικό επεισόδιο, βλέπουν την ποιότητα της ζωής τους να υποβαθμίζεται δραματικά.

Πολλοί πρόωροι θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν και η ποιότητα της ζωής πολλών ανθρώπων θα μπορούσε να διατηρηθεί υψηλή αν είχαν καταπολεμηθεί αποτελεσματικά οι παράγοντες κινδύνου. Δυστυχώς όμως, η ελληνική κοινωνία βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση.

Το κάπνισμα στη χώρα μας παραμένει υψηλό, παρά την πρόοδο που παρατηρείται στον υπόλοιπο προηγμένο κόσμο.

Η άγνοια των παραγόντων κινδύνου είναι μεγάλη στον ελληνικό πληθυσμό.

Σύμφωνα με μια επιδημιολογική μελέτη που διεξήγαγε η Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης, το 49% το ενήλικου πληθυσμού καπνίζει. Το χειρότερο είναι ότι ο πληθυσμός δεν είναι ενημερωμένος για του κινδύνους του καπνίσματος.

Ενώ σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι το κάπνισμα γενικά βλάπτει, μόνο το 51% των καπνιστών αποδέχεται ότι το κάπνισμα προκαλεί έμφραγμα του μυοκαρδίου και το 42% ότι προκαλεί θάνατο. Σχετικά με την καταπολέμηση του καπνίσματος, σχεδόν όλοι οι μη καπνιστές και η πλειονότητα των καπνιστών θεωρούν απαραίτητα κάποια μέτρα από την πολιτεία για τον περιορισμό του, γενικά όμως οι καπνιστές είναι απρόθυμοι να δεχθούν περιορισμούς.

Το μεγαλύτερο ποσοστό θετικών απαντήσεων δόθηκε στην ερώτηση που αφορούσε την απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους (το 83,3% των μη καπνιστών και το 55,3% των καπνιστών).

Μια άλλη επιδημιολογική μελέτη που διεξήγαγε επίσης η Εταιρεία σε περίπου 4.000 άτομα από όλη τη χώρα, για την αποτίμηση των γνώσεων και την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου, έδειξε ότι μόλις το 42% των ανδρών και το 49% των γυναικών γνωρίζει ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές για τη χοληστερόλη τους.

Περίπου το 50% των ανδρών και των γυναικών δεν γνωρίζει τα φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου.

Μεγάλο ποσοστό των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα (>30%) πιστεύει ότι τα φάρμακα δεν μπορούν να μειώσουν τις τιμές της αρτηριακής πίεσης, των λιπιδίων και του σακχάρου τους.

Αναφορικά με τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, διατροφή και άσκηση, η ανάλυση των στοιχείων της έρευνας έδειξε:

  • Το 60% των ανδρών και των γυναικών δεν γυμνάζονται καθόλου. Το 45% των ερωτώμενων δεν βρίσκει χώρους για να αθληθεί.
  • Ένας στους τέσσερις συμπολίτες μας πιστεύει ότι οι διατροφικές συνήθειες δεν επηρεάζουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
  • Το 30% των ερωτώμενων απάντησαν ότι δεν γνωρίζουν για τη σωστή διατροφή, και το 85% δεν διαβάζουν τις ετικέτες στα τρόφιμα.
  • Ιδιαίτερα λυπηρό είναι ότι η υιοθέτηση της παραδοσιακής μας μεσογειακής δίαιτας φαίνεται να υιοθετείται από μόλις το 45% των ανδρών και το 50% των γυναικών.
  • Επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι η υιοθέτηση της Μεσογειακής δίαιτας συσχετίζεται με 15% - 30% μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου, και 10% -35% μείωση των παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση.

Σύμφωνα με άλλη επιδημιολογική που θα παρουσιασθεί στο Συνέδριο της Εταιρείας και στην οποία συμμετείχαν 3.000 άτομα από το λεκανοπέδιο της Αττικής (η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ) και τα οποία παρακολουθήθηκαν για 5 έτη, ο αριθμός των ατόμων με υπέρταση αυξάνεται με ρυθμό 9% στην πενταετία, ο αριθμός των ατόμων με διαταραχές των λιπιδίων αυξάνεται με ρυθμό 20%, ενώ ο αριθμός των διαβητικών αυξάνεται με ρυθμό 6%.

Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν ότι περίπου 3.000.000 Έλληνες έχουν αυξημένες πιθανότητες για την εκδήλωση καρδιαγγειακής νόσου στο άμεσο μέλλον, ενώ μέσα σε ένα έτος παρατηρούνται περίπου 150.000 νέα περιστατικά με υπέρταση, ή διαβήτη ή υπερχοληστερολαιμία, γεγονός που θα επιβαρύνει σημαντικά τη Δημόσια Υγεία αλλά και την οικονομία του τόπου μας.

Σημαντικότερο των προηγούμενων στοιχείων είναι ότι περίπου το 50% των υπερτασικών, των διαβητικών και των δυσλιπιδαιμικών συνανθρώπων μας δεν γνωρίζει το πρόβλημα του. Ενώ, περίπου το 40% εξ αυτών που το γνωρίζει, είχαν καταφέρει να έχουν ρυθμισμένες τιμές πίεσης και λιπιδίων!

Πέραν αυτών, στα πλαίσια του Συνεδρίου θα παρουσιασθούν τα αποτελέσματα μελετών που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα και οι οποίες έδειξαν ότι η μείωση της χοληστερίνης με στατίνη, ακόμη και σε άτομα που θεωρούνται ότι έχουν φυσιολογικές τιμές, συνοδεύεται από θεαματική μείωση των καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 50-60%.

Άλλες μελέτες απέδειξαν ότι η μακροχρόνια λήψη των υπολιπιδαιμικών φαρμάκων είναι απόλυτα ασφαλής.

Επιπρόσθετα φάνηκε ότι η καλή ρύθμιση της πίεσης στους διαβητικούς ασθενείς καθώς και σε ηλικιωμένα άτομα και η καλή ρύθμιση του σακχάρου αίματος συμβάλλουν στον περιορισμό των αγγειακών επιπλοκών αυτών των νοσημάτων.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Κατάθλιψη των εορτών - Πώς την αντιμετωπίζω
Αυξημένος κίνδυνος κατάποσης ξένων σωμάτων από παιδιά την περίοδο των Χριστουγέννων
GLP-1 αγωνιστές: Πιθανή προστασία των οστών σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 [Μελέτη]