Της Σοφίας Νέτα

Η επαφή με ένα ευρύ φάσμα χημικών και άλλων επικίνδυνων ουσιών στην εργασία θέτει σε κίνδυνο την υγεία των εργαζομένων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ένας από τους κινδύνους που προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία σε εμπειρογνώμονες από 21 ευρωπαϊκές χώρες είναι η νανοτεχνολογία.

Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία (EU-OSHA) με τίτλο ‘Έκθεση πρόβλεψης εμπειρογνωμόνων σχετικά με τους αναδυόμενους χημικούς κινδύνους’ προσδιορίζει τις βασικές κατηγορίες ουσιών που θα μπορούσαν να θέσουν νέους και αυξανόμενους κινδύνους για τους εργαζομένους, προκαλώντας ασθένειες στις οποίες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, αλλεργίες, άσθμα, στειρότητα μέχρι και καρκίνος.

Επικίνδυνες ουσίες εντοπίζονται όχι μόνο στη βιομηχανία χημικών, αλλά και σε τομείς απασχόλησης όπως η γεωργία, η περίθαλψη, οι κατασκευές, καθώς και σε πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δεν δραστηριοποιούνται στον κλάδο των χημικών.

’Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 74.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από αίτια τα οποία σχετίζονται με την εργασία και συνδέονται με επικίνδυνες ουσίες που υπάρχουν στους χώρους εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι οι θάνατοι από επικίνδυνες ουσίες είναι 10 φορές περισσότεροι από τους θανάτους που προκαλούνται από εργατικά ατυχήματα.

Πολλές επιχειρήσεις δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην εξάλειψη ή την αντικατάσταση των επικίνδυνων ουσιών.

Η διαχείριση των χημικών κινδύνων είναι εξαιρετικά ελλιπής στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στις επιχειρήσεις υπεργολαβίας’, δηλώνει ο Jukka Takala, Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία.

Περίπου το 15% των ευρωπαίων εργαζομένων αναφέρουν ότι χειρίζονται χημικά προϊόντα κατά το ένα τέταρτο του χρόνου εργασίας τους, ενώ 10% των εργαζομένων αναφέρουν ότι εισπνέουν αναθυμιάσεις και 19% ότι εισπνέουν σκόνη, αναθυμιάσεις και καπνό στο χώρο εργασίας τους.

Η Έκθεση πρόβλεψης εμπειρογνωμόνων σχετικά με τους αναδυόμενους χημικούς κινδύνους, η οποία συντάχθηκε από 49 εμπειρογνώμονες από ολόκληρη την Ευρώπη, κατατάσσει τα νανοσωματίδια στην κορυφή της λίστας των ουσιών έναντι των οποίων οι εργαζόμενοι χρήζουν προστασίας.

Η νανοτεχνολογία βρίσκει εφαρμογή σε τομείς όπως τα καλλυντικά και τα προϊόντα πληροφορικής και αναμένεται να εξελιχθεί ραγδαία σε παγκόσμια αγορά πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ.

Παρά το γεγονός ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα σχετικά με την έκταση της βλάβης που προκαλείται στην ανθρώπινη υγεία από τα νανοσωματίδια, διατίθενται επαρκείς πληροφορίες για την ανάπτυξη πιλοτικών εργασιακών πρακτικών με σκοπό τη μείωση της έκθεσης σε κινδύνους στο χώρο εργασίας.

Σε πολλούς τομείς απασχόλησης το δέρμα των εργαζομένων εκτίθεται σε χημικά που προκαλούν αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων αλλεργικών ασθενειών. Εκτιμάται ότι τα χημικά ευθύνονται για το 80-90% των δερματικών ασθενειών, οι οποίες κατατάσσονται δεύτερες (13,6%) στην κλίμακα των επαγγελματικών ασθενειών μετά από τις μυοσκελετικές παθήσεις.

Ωστόσο, δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή επιστημονική μέθοδος για την αξιολόγηση της επίδρασης των εν λόγω ουσιών στο δέρμα ή για τον προσδιορισμό ασφαλών ορίων δερματικής έκθεσης.

Στις προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων επισημαίνονται επίσης ουσίες οι οποίες πιθανόν να προκαλούν καρκίνο, όπως για παράδειγμα τα καυσαέρια κινητήρων ντίζελ. Σε ό,τι αφορά τις τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες, δηλαδή ουσίες που μπορούν να βλάψουν την αναπαραγωγική ικανότητα, το επίπεδο ενημέρωσης είναι ακόμη εξαιρετικά ανεπαρκές και το θέμα είναι ‘στιγματισμένο’ ως γυναικείο θέμα υγείας.

Πολύ σπάνια οι ουσίες αυτές λαμβάνονται υπόψη κατά τις εκτιμήσεις κινδύνου στους χώρους εργασίας και στα μέτρα πρόληψης.

Η διαχείριση αποβλήτων, οι κατασκευές και η παροχή υπηρεσιών στον τομέα της καθαριότητας και της κατ' οίκον νοσηλείας εμπίπτουν στους τομείς απασχόλησης που προκαλούν όλο και μεγαλύτερη ανησυχία, αφού οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο επαφής με επικίνδυνες ουσίες.

Η συνδυασμένη έκθεση σε αρκετές χημικές ουσίες αποτελεί τον κανόνα και όχι την εξαίρεση, ενώ η επιμέρους εξέταση κάθε παράγοντα κινδύνου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υποτίμηση των πραγματικών κινδύνων για τους εργαζομένους.

Η ανησυχία λόγω πολλαπλών πηγών έκθεσης γίνεται όλο και πιο έντονη.

Αυτό καταδείχθηκε και στις προβλέψεις του EU-OSHA για τους αναδυόμενους βιολογικούς, φυσικούς και ψυχοκοινωνικούς κινδύνους. Κατά το τρέχον έτος, θα εκπονηθεί μια μεγάλης κλίμακας μελέτη πρόβλεψης η οποία, για τα επόμενα δέκα χρόνια, θα επικεντρωθεί στους κινδύνους που θέτουν οι νέες τεχνολογίες στους χώρους εργασίας.

Ο EU-OSHA οργάνωσε σεμινάριο στο πλαίσιο του οποίου συζητήθηκαν τα αποτελέσματα των προβλέψεων με τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ, τους κοινωνικούς εταίρους και τους εμπειρογνώμονες του τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας.

Τα πορίσματα του εργαστηρίου προσθέτουν νέα στοιχεία στο ήδη υπάρχον ευρύ φάσμα πληροφοριών καλής πρακτικής που διαθέτει ο EU-OSHA σε εργοδότες, επαγγελματίες του τομέα της ασφάλειας και της υγείας, καθώς και σε εργαζομένους και εκπροσώπους αυτών.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία ιδρύθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση με σκοπό να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενημέρωσης στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας. Ο Οργανισμός εδρεύει στο Μπιλμπάο της Ισπανίας και στοχεύει στη βελτίωση της ζωής των εργαζομένων, ενισχύοντας τη διάδοση τεχνικών, επιστημονικών και οικονομικών πληροφοριών μεταξύ όλων εκείνων που ασχολούνται με θέματα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας.

Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Κινδύνων ιδρύθηκε το 2005 ως τμήμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία. Οι δημογραφικές αλλαγές και οι εξελίξεις στην οργάνωση της εργασίας και τις μεθόδους παραγωγής δημιουργούν νέους τύπους κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων, κινδύνων που επιζητούν νέες λύσεις.

Το Παρατηρητήριο Κινδύνων έχει ως στόχο τον εντοπισμό των νέων και αναδυόμενων κινδύνων και την προώθηση έγκαιρης προληπτικής δράσης. Περιγράφει τις τάσεις και τους υποκείμενους παράγοντες και προβλέπει τις αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις τους στην υγεία και την ασφάλεια.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Χριστουγεννιάτικα δώρα ζωής - Το σήμερα και το αύριο των μεταμοσχεύσεων
Το “Hangover” των εορτών
Πώς να φροντίσετε τον εαυτό σας αν οι γιορτές σας φαίνονται ''δύσκολες''