Οι ημέρες των εορτών συνοδεύονται συχνά από τραπέζια, συγκεντρώσεις, διασκέδαση και –για αρκετούς– αυξημένη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Μαζί όμως με τη χαρά και το γιορτινό κλίμα, συνυπάρχει και ο γνωστός… «πονοκέφαλος» της επόμενης ημέρας: το hangover. Με την ευρεία έννοια του όρου, ως hangover ονομάζουμε το σύνολο των ανεπιθύμητων ενεργειών που εμφανίζονται μετά από κατανάλωση αλκοόλ. Τα συμπτώματα δεν συνδέονται πάντοτε με την ποσότητα, με δεδομένο ότι ενδέχεται να εκδηλωθούν ακόμα και μετά από κατανάλωση μικρής ποσότητας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για  ανθρώπους που καταναλώνουν αλκοόλ σπάνια, αφυδατωμένους ή με υποκείμενα προβλήματα υγείας. Εξάλλου πολυάριθμοι γενετικοί παράγοντες εμπλέκονται στο μεταβολισμό του αλκοόλ, με αποτέλεσμα οι ιδιοσυγκρασιακοί παράγοντες να έχουν σημαντικό ρόλο στο είδος των εμφανιζόμενων συμπτωμάτων.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ναυτία, στομαχική αναστάτωση, δυσάρεστη γεύση στο στόμα, υπνηλία, ζάλη, φωτοευαισθησία, ευερεθιστότητα, μυϊκή κόπωση και έντονη δίψα. Κλασικό παράδειγμα είναι το hangover της επόμενης ημέρας του εορταστικού ρεβεγιόν: το σώμα επιβαρύνεται από την έλλειψη ύπνου, την υπερκατανάλωση τροφής και την αφυδάτωση, ενώ το ήπαρ «δουλεύει» στο μέγιστο για την αποδόμηση της αιθανόλης.

Η μέθη χαρακτηρίζεται αρχικά από ευφορία και χαλάρωση, όμως προοδευτικά εμφανίζεται μείωση αντανακλαστικών, καταστολή του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, διαταραχές κρίσης και αλλοίωση συμπεριφοράς. Σε μεγαλύτερες ποσότητες το άτομο μπορεί να εμφανίσει αταξία, εμετούς, υπογλυκαιμία, απώλεια συνείδησης και βαρύτερα κλινικά φαινόμενα. Όσο αυξάνεται η οξεία κατανάλωση, αυξάνει  ο κίνδυνος αναπνευστικής καταστολής, σπασμών, κώματος και θανάτου.

Ένα σημαντικό ζήτημα της εποχής αποτελεί και η νοθεία των αλκοολούχων ποτών, ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Η προσθήκη επιβλαβών ουσιών, όπως η μεθανόλη, μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες. Η μεθανόλη χρησιμοποιείται παράνομα για την αύξηση της ποσότητας και «έντασης» του ποτού, όμως είναι εξαιρετικά τοξική. Προκαλεί σοβαρές βλάβες όπως νεφρική ανεπάρκεια, καρδιαγγειακή δυσλειτουργία, ηπατική βλάβη, μόνιμη βλάβη στο οπτικό νεύρο και τυφλότητα, καθώς και νευρολογικές βλάβες. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά παγκοσμίως όπου νοθευμένα ποτά οδήγησαν σε μόνιμη αναπηρία ή θάνατο.

Για να απολαύσουμε λοιπόν τις γιορτές με ασφάλεια και υγεία, είναι καλό να γνωρίζουμε μερικούς πρακτικούς και απλούς κανόνες:

• Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, ενημερώστε τον γιατρό σας. Ορισμένα φάρμακα δεν «συμβαδίζουν» με το αλκοόλ και μπορεί να χρειαστεί τροποποίηση ή αποφυγή κατανάλωσης για κάποιες ημέρες. Παράλληλα, φροντίστε για καλή ενυδάτωση πριν και μετά τη διασκέδαση.

• Μην «βγείτε» με άδειο στομάχι. Ένα ελαφρύ γεύμα με υδατάνθρακες ή ένα φρούτο πριν το ποτό καθυστερεί την απορρόφηση της αιθανόλης και μειώνει τις απότομες αυξήσεις στο αίμα.

• Κατά τη διάρκεια της εξόδου, προτιμήστε ποτά χαμηλότερης περιεκτικότητας σε αλκοόλ και αποφύγετε την ανάμιξη πολλών διαφορετικών ποτών. Να πίνετε αργά, με μικρές γουλιές, και παρεμβάλλετε νερό ανάμεσα στα ποτά.

• Επιλέξτε μόνο σφραγισμένα, επώνυμα ποτά. Μην καταναλώνετε ποτά αμφίβολης προέλευσης και απαιτείτε το άνοιγμα του μπουκαλιού μπροστά σας. Η υγεία δεν «παίζεται».

• Προσπαθήστε να μην ξεπερνάτε τις δύο μερίδες αλκοόλ στο ρεβεγιόν. Μία μερίδα αντιστοιχεί περίπου σε 355 ml μπύρας (5%), 148 ml κρασιού (12%) ή 44 ml ποτού (40%). Άτομα με χρόνια νοσήματα ή χρόνια φαρμακευτική αγωγή ή δυσανεξία στο αλκοόλ πιθανόν να χρειάζεται να αποφύγουν εντελώς το αλκοόλ – πάντα με ιατρική καθοδήγηση. Σε κάθε περίπτωση, μην οδηγείτε εάν έχετε πιει, ακόμα και μικρή ποσότητα.

• Αποφύγετε τον ύπνο αμέσως μετά το φαγητό και το ποτό. Χρειάζονται μία έως δύο ώρες ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και δυσπεψίας.

• Την επόμενη ημέρα, δώστε προτεραιότητα στην ενυδάτωση. Νερό, φυσικοί χυμοί φρούτων και λαχανικών βοηθούν το σώμα να ανακάμψει. Προτιμήστε ελαφρά γεύματα, πλούσια σε υδατάνθρακες όπως ψωμί με μέλι ή κράκερ. Ένας ζεστός ζωμός κότας με λαχανικά είναι ιδανικός. Αποφύγετε λιπαρά, βαριά τρόφιμα, υπερβολικά μπαχαρικά, καφέ, αναψυκτικά τύπου κόλα και φυσικά περισσότερο αλκοόλ. Προτιμήστε χλιαρά ροφήματα, ένα χαλαρωτικό μπάνιο και βόλτα στον καθαρό αέρα.

• Εάν τα συμπτώματα είναι έντονα, επιμένουν ή συνοδεύονται από σοβαρές ενοχλήσεις (έντονος πόνος, παρατεταμένοι εμετοί, θολή όραση, απώλεια συνείδησης), απαιτείται άμεση ιατρική εκτίμηση. Δεν είναι όλα τα συμπτώματα απλό hangover – μπορεί να υποκρύπτονται σοβαρότερες καταστάσεις όπως οξεία αλκοολική ηπατίτιδα ή δηλητηρίαση από νοθευμένο ποτό.

Εξίσου σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά. Η ηλικία, το φύλο, το σωματικό βάρος, η κατάσταση υγείας, ο ύπνος, η διατροφή, ακόμη και η ψυχολογική κατάσταση είναι παράγοντες που επηρεάζουν την αντοχή στο αλκοόλ. Το «ό,τι με πιάνει εμένα δεν σε πιάνει εσένα» δεν είναι μύθος — είναι βιολογία.

Τελικά, ο στόχος δεν είναι να «δαιμονοποιήσουμε» το ποτό, αλλά να το αντιμετωπίζουμε με σεβασμό και μέτρο. Η χαρά των γιορτών βρίσκεται στις στιγμές, στους ανθρώπους, στις αναμνήσεις, όχι στην υπερβολή. Με λίγη προσοχή, σωστή ενημέρωση και υπευθυνότητα μπορούμε να γιορτάσουμε, να διασκεδάσουμε και να ξυπνήσουμε την επόμενη ημέρα με καθαρό μυαλό και καλή υγεία.

Καλές γιορτές, χρόνια πολλά — με υγεία, σύνεση και χαμόγελο!

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς να φροντίσετε τον εαυτό σας αν οι γιορτές σας φαίνονται ''δύσκολες''
Χρήση κάνναβης από εφήβους βλάπτει τις σχολικές επιδόσεις και τη συναισθηματική υγεία
ΕΟΦ: Απαγόρευση διακίνησης και διάθεσης συμπληρώματος για τον ύπνο