Απάντηση στο δημοσίευμα του Iatronet για το νοσήλιο του γραμμικού επιταχυντή, μας έστειλε ο product manager της εταιρείας Impotech ΑΕ κ. Δημήτρης Κολλιώσης. Το δημοσίευμα αφορούσε διαμαρτυρίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ορίζεται το νοσήλιο του γραμμικού επιταχυντή.

Ο κ. Κολλιώσης αναφέρει τα εξής:

‘Είναι γεγονός ότι σε όλο τον κόσμο υπάρχει διαφοροποίηση του νοσηλίου ανάλογα με τα μηχανήματα όταν αυτά πραγματικά διαφοροποιούνται σε πολλά σημεία και κυρίως όταν μπορούν να χαρακτηριστούν ως ‘μέθοδοι θεραπείας’.

Αυτή η διαφοροποίηση συνήθως δεν εκδηλώνεται αναφέροντας εμπορικές ονομασίες –κάτι που ξεκίνησε στην Ελλάδα με το X-Knife και συνεχίστηκε με το Gamma-Knife και τέλος με το Cyber-Knife- αλλά αναφέροντας χαρακτηριστικά που ‘φωτογραφίζουν’ αντίστοιχα μηχανήματα.

Στις ΗΠΑ το CyberKnife χαρακτηρίζονταν ως ρομποτική στερεοτακτική ακτινοχειρουργική, οι εταιρείες λοιπόν αμέσως εμφάνισαν οποιοδήποτε κινούμενο μέρος ενός μηχανήματος π.χ. τα μπράτσα που στηρίζονταν ανιχνευτές εικόνας, ως ‘ρομποτικά’, ακριβώς για να ενταχθούν στην κατηγορία του CyberKnife και να πληρώνονται αντίστοιχα.

Άλλο παράδειγμα είναι το κινούμενο κρεβάτι άλλου μηχανήματος που και αυτό καλείται τώρα ‘ρομποτικό’ κ.ο.κ.

Γιατί η ενόχληση αυτή δεν εμφανίστηκε όταν (για τον ίδιο χώρο μιλάμε) δόθηκε τιμή στο σύστημα Gamma Knife ονομαστικά και η οποία ήταν σχεδόν τριπλάσια από την τιμή που δόθηκε στο X Knife – επίσης ονομαστικά - και με μόνο κριτήριο το κόστος αγοράς του εξοπλισμού; Το CyberKnife αποτελεί μέθοδο ξεχωριστή και είναι ακριβότερο όλων.

Είναι προφανές ψέμα όταν αναφέρονται σε συστήματα που κάνουν κλασική ακτινοθεραπεία και έχουν ‘δυνατότητα’ στερεοτακτικής ακτινοθεραπείας (και ίσως ακτινοχειρουργικής) να τα χαρακτηρίζουν ‘συνήθως ανώτερη τεχνολογία’. Πρέπει όμως εδώ να εξηγήσουμε:

H μέθοδος της Στερεοτακτικής Ακτινοχειρουργικής συνίσταται στη χορήγηση ικανής δόσης ακτινοβολίας εφάπαξ στον όγκο - στόχο προστατεύοντας παράλληλα τους παρακείμενους υγιείς ιστούς.

Αυτό γίνεται εφικτό με τη χρησιμοποίηση πολλαπλών δεσμών ακτινοβολίας οι οποίες στοχεύουν με μεγάλη ακρίβεια (καλύτερη του 1mm) τον όγκο από πολλαπλές κατευθύνσεις δημιουργώντας κατανομές δόσης οι οποίες ακολουθούν το σχήμα του όγκου-στόχου, έχοντας παράλληλα υψηλή βαθμίδα δόσης για την προστασία των παρακείμενων υγιών ιστών.

Για να γίνει η θεραπεία σε μία συνεδρία η δόση είναι πολύ ισχυρή άρα τα περιθώρια σφάλματος είναι τα ελάχιστα δυνατά. Πόσα συστήματα μπορούν να κάνουν θεραπεία σε 1 συνεδρία;

Πολλαπλές δέσμες παρέχει το Gamma-Knife με 201 δέσμες και το CyberKnife με πάνω από 1.200 δέσμες, θεωρητικά πολλές χιλιάδες (τα άλλα συστήματα κάνουν 5-7 συνήθως). Πώς γίνεται αυτό;

Με το Gamma-Knife στον ασθενή τοποθετείται ένα ‘κράνος’ με 201 οπές (άρα ονομαστικά 201 δέσμες). Η ακινητοποίηση του ασθενή γίνεται βιδώνοντας ένα ειδικό πλαίσιο (σαν τελάρο) στο κρανίο, το οποίο δίνει και τις συντεταγμένες του στόχου.

Με το CyberKnife ένα (κανονικό) ρομπότ με 6 βαθμούς ελευθερίας, κινεί στο χώρο ένα compact γραμμικό επιταχυντή που μπορεί να λαμβάνει χιλιάδες θέσεις (>1.200).

Το εντυπωσιακό και τεχνολογικά αξεπέραστο αυτό στοιχείο ενισχύεται από την μοναδική δυνατότητα το σύστημα να παρακολουθεί την οποιαδήποτε κίνηση του ασθενή-στόχου και το ρομπότ να ακολουθεί την κίνηση αυτή κλειδώνοντας στην ουσία τον στόχο.

Ειδικά μηχανήματα αποκλειστικά στερεοτακτικής ακτινοχειρουργικής ήταν και παραμένουν δύο το Gamma Knife (της Elekta) και το CyberKnife (της Accuray)). Το μεν Gamma-Knife περιορίζεται σε θεραπείες μόνο στο κεφάλι ενώ το CyberKnife πραγματοποιεί θεραπείες σε όλο το σώμα (κεφάλι, σπονδυλική στήλη, πνεύμονα, πάγκρεας, ήπαρ, προστάτη).

Είναι πολύ ακριβά και εξειδικευμένα μηχανήματα γι’ αυτό έχουν υψηλό νοσήλιο.

Σύμφωνα με ανεξάρτητη έρευνα του Δεκεμβρίου του 2007, της Dominic & Irvine Research εταιρείας που έχει μεγάλη εμπειρία σε ογκολογικές έρευνες και έχει πελάτες τις μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου, αφορούσε σε 1.460 κέντρα στις ΗΠΑ, εκ των οποίων 333 συστήματα είχαν δυνατότητα ακτινοχειρουργικής εκ των οποίων τα λιγότερα ήταν CyberKnife (Accuray CyberKnife=35, Varian Trilogy=116, Tomotherapy Hi-Art=74, Elekta Synergy=65, BrainLAB Novalis=43), τα ποσοστά πραγματοποιούμενων εξωκρανιακών θεραπειών στερεοτακτικής ακτινοχειρουργικής στο 50% του χρόνου τους τουλάχιστον, ήταν για το CyberKnife 74% και για όλους του άλλους συνολικά 1%, ο μέσος όρος ασθενών ετησίως ήταν 91% για το CyberKnife και 5% για όλα τα άλλα συστήματα μαζί.

Αυτό σημαίνει ότι το CyberKnife σχεδιασμένο ειδικά για να πραγματοποιεί ασφαλείς υψηλής δόσης κλασματικές θεραπείες ακτινοχειρουργικής χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη διεξάγοντας τέτοιες θεραπείες σε ρουτίνα, ενώ τα άλλα συστήματα που έχουν σχεδιαστεί κατά πρώτο λόγο για θεραπείες μεγάλων πεδίων με χαμηλή δόση χρησιμοποιούνται σπάνια (αν χρησιμοποιούνται ποτέ) για εξωκρανιακά περιστατικά ακτινοχειρουργικής.

Υπάρχουν πολλά στοιχεία διεθνώς που καθημερινά επιβεβαιώνουν την υπεροχή του CyberKnife σε αυτό που κάνει έναντι άλλων συστημάτων που ισχυρίζονται ότι κάνουν και αυτό (στερεοτακτική ακτινοχειρουργική).

Ρωτήστε τους νευροχειρουργούς αν θα έκαναν ακτινοχειρουργική με κάτι άλλο πέραν του CyberKnife και GammaKnife. Το ΦΕΚ επίσης που αναφέρετε στο άρθρο σας, ορίζει ότι για να λειτουργήσει ένα τμήμα CyberKnife πρέπει να υπάρχει επιστημονικά υπεύθυνος και Νευροχειρουργός εκτός από Ακτινοθεραπευτή Ογκολόγο, κάτι που δεν ισχύει για τους άλλους γραμμικούς επιταχυντές.

Αυτό λέει κάτι;

Είναι γεγονός ότι οι τιμές της κλασικής ακτινοθεραπείας είναι χαμηλές και δεν έχουν αλλάξει εδώ και 20 χρόνια. Οι τιμές αυτές δε, είναι ουσιαστικά ο κινητήριος μοχλός για την ανανέωση των μηχανημάτων. Έτσι τα δημόσια κέντρα βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό με παλαιά μηχανήματα ενώ τα ιδιωτικά κέντρα πρόσφατα αρκετά έχουν αλλάξει ή βρίσκονται σε διαδικασία αλλαγής μηχανημάτων, μιας αλλαγής που ήρθε μετά από πολλά χρόνια σε σχέση με τα άλλα κράτη και δεν υποστηρίζεται από αύξηση του νοσηλίου.

Η σχετική πρόταση στο υπουργείο που έγινε τελευταία δεν έγινε δεκτή, αλλά η οικονομική κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων και του τομέα υγείας εν γένει, επιβαρυνόμενη από την γενικότερη οικονομική κρίση δυστυχώς δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας.

Το όλο θέμα που εμφανίζεται στο άρθρο σας, πιστεύω ότι δεν περιορίζεται στα περιστατικά ακτινοχειρουργικής τα οποία έτσι και αλλιώς είναι πάρα πολύ λίγα σε σχέση με τα περιστατικά κλασικής ακτινοθεραπείας, αλλά το ενδεχόμενο οι ‘διαμαρτυρόμενοι’ να εφαρμόσουν τιμές ακτινοχειρουργικής σε περιστατικά κλασικής ακτινοθεραπείας, εμφανίζοντάς τα ως τέτοια (στην Ελλάδα ζούμε).

Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τα ασφαλιστικά ταμεία. Για να κατανοήσετε τα μεγέθη, έχουμε στην Ελλάδα περίπου 30-35 γραμμικούς επιταχυντές που κάνει ο καθένας 800-1500 περιστατικά τον χρόνο ενώ έχουμε μόνο 1 CyberKnife που κάνει υποπολλαπλάσια περιστατικά.

Η τιμή που πληρώνεται στην Ελλάδα η θεραπεία είναι παρόμοια με αυτή διεθνώς αν όχι φθηνότερη, αν ήταν δε τόσο υψηλή θα έπρεπε οι επιχειρηματίες να αγόραζαν CyberKnife και όχι άλλους γραμμικούς επιταχυντές και τώρα να ‘παραπονιούνται για το νοσήλιο’.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Συμβουλές για γιορτές με υγεία
Χριστουγεννιάτικα δώρα ζωής - Το σήμερα και το αύριο των μεταμοσχεύσεων
Πώς να φροντίσετε τον εαυτό σας αν οι γιορτές σας φαίνονται ''δύσκολες''