Η μέση ωτίτιδα με υγρό ή εκκριτική ωτίτιδα αποτελεί την παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την παρουσία υγρού στην κοιλότητα του μέσου ωτός. Η τελευταία περιβάλλεται εξ ολοκλήρου από οστό εκτός από την έξω επιφάνεια, στην οποία βρίσκεται η τυμπανική μεμβράνη και το διαχωρίζει από το έξω ους.

Φυσιολογικά, η κοιλότητα αυτή αερίζεται μέσω ενός σωληνίσκου που συνδέει τον ρινοφάρυγγα με το μέσο ους και ονομάζεται ευσταχιανή σάλπιγγα.

Η συχνότητα της μέσης ωτίτιδας με υγρό είναι υψηλή στα παιδιά και φτάνει το μέγιστο στην ηλικία των δύο και πέντε ετών, ενώ μειώνεται μετά την ηλικία των επτά ετών. Η αιτιολογία στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι είτε η προϋπάρχουσα μέση ωτίτιδα είτε η δημιουργία του υγρού 'εκ κενού'.

Τα συμπτώματα

Η οξεία μέση ωτίτιδα χαρακτηρίζεται από θορυβώδη συμπτωματολογία όπως πόνο και πυρετό, καθώς και από ύπαρξη υγρού στο μέσο ους το οποίο είναι πυώδες. Μετά από κάποιες ημέρες τα συμπτώματα υποχωρούν, τα πυώδη στοιχεία του υγρού εξαφανίζονται, αλλά σε ένα 50% των περιπτώσεων υγρό μπορεί να παραμείνει έως και έναν μήνα.

Στη δεύτερη περίπτωση, της δημιουργίας 'εκ κενού', η αιτιολογία οφείλεται στο ότι εμποδίζεται ο φυσιολογικός αερισμός του μέσου ωτός λόγω απόφραξης της ευσταχιανής σάλπιγγας, η οποία συνήθως συμβαίνει στο στόμιό της που βρίσκεται στον ρινοφάρυγγα λόγω φλεγμονής ή υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων ('κρεατάκια').

Η απόφραξη οδηγεί σε μη αερισμό και εν συνεχεία σε απορρόφηση του αέρα, δημιουργία αρνητικής πίεσης στο μέσο ους του οποίου ο βλεννογόνος εκκρίνει υγρό.

Η συμπτωματολογία περιλαμβάνει αίσθημα πίεσης, βάρους ή και 'ύπαρξης νερού' στο αφτί. Επίσης, υπάρχει βαρηκοΐα, η οποία ποικίλλει από 10 - 40 dB. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί μπορεί να μην αντιλαμβάνεται την ψιθυριστή ομιλία.

Η αμφίπλευρη επιμένουσα βαρηκοΐα, όταν υπερβαίνει τα 25 dB θεωρείται ότι επηρεάζει σοβαρά την ομιλία και τη διανοητική ανάπτυξη του παιδιού.

Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι τα παιδιά συνήθως δεν διαμαρτύρονται για τη συμπτωματολογία, λόγω του ότι συνηθίζουν εύκολα το αίσθημα πληρότητας στα αφτιά. Η νόσος ανακαλύπτεται πολλές φορές μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, είτε από τους γονείς, είτε συνηθέστερα από τους δασκάλους, οι οποίοι παρατηρούν ότι το παιδί δεν ακούει καλά, η ανάπτυξη της ομιλίας καθυστερεί και εμφανίζονται προβλήματα συμπεριφοράς.

Η νόσος ανακαλύπτεται πολλές φορές μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, είτε από τους γονείς, είτε συνηθέστερα από τους δασκάλους.

Η διάγνωση

Η διάγνωση γίνεται με την ωτοσκόπηση, τη ρινοσκόπηση, ενώ πιθανώς να χρειαστεί και ενδοσκόπηση της ρινός για τη διαπίστωση υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων. Η επιβεβαίωση γίνεται με μια ανώδυνη και γρήγορη εξέταση, το τυμπανόγραμμα, το οποίο τεκμηριώνει την ύπαρξη υγρού.

Η θεραπεία έχει σκοπό την απαλλαγή του παιδιού από τα συμπτώματα, την αποκατάσταση της ακοής και την προφύλαξη από απώτερες επιπλοκές. Το χρονικό όριο μεταξύ συντηρητικής και χειρουργικής θεραπείας είναι οι τρεις μήνες. Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται σε διάφορα πρωτόκολλα χορήγησης αντιβιοτικών από το στόμα, χωρίς να έχουν αποδειχθεί διαφορές όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά τους.

Επίσης χορηγούνται συνδυασμοί τοπικών ρινικών αποσυμφορητικών και αντιισταμινικών. Η επανεξέταση του παιδιού πρέπει να γίνεται κάθε μήνα με τυμπανογραφικό έλεγχο για τη διαπίστωση υποχώρησης της νόσου. Εάν μετά την πάροδο 3 μηνών το υγρό δεν έχει απορροφηθεί συνιστάται η χειρουργική αντιμετώπιση, η οποία έγκειται στη μυριγγοτομή, τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού και κατά περίπτωση στην αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων ('κρεατάκια').

Η μυριγγοτομή πραγματοποιείται υπό γενική νάρκωση και με τη χρήση ηλεκτρονικού μικροσκοπίου διενεργείται τομή στο τύμπανο, αναρρόφηση του υγρού και ακολουθεί η τοποθέτηση του σωληνίσκου, ο οποίος χρησιμεύει για τον αερισμό του μέσου ωτός.

Οι σωληνίσκοι παραμένουν στη θέση τους για 6-12 μήνες, ακολούθως αποβάλλονται μόνοι τους και η τυμπανική μεμβράνη επουλώνεται.

Συμπερασματικά η μέση ωτίτιδα με υγρό είναι μια πάθηση με ήπια συμπτωματολογία για την οποία κύριος παράγοντας διάγνωσης είναι η υποψία των γονέων και του περιβάλλοντος του παιδιού.

Πηγές:
Σωτήρης Παπουλιάκος, Ωτορινολαρυγγολόγος, Επιμελητής, ΩΡΛ Τμήματος ΜΗΤΕΡΑ.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ο ψηφιακός φάκελος ασθενούς, η τεχνητή νοημοσύνη και η μεγάλη παγίδα
Αλαλούμ με το πρόγραμμα πρόληψης κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
GSK: Μήνυση κατά Pfizer-BioNTech για τις πατέντες των εμβολίων mRNA