Λιπώδης νόσος ήπατος και κίνδυνος καρκίνου - Σχέση με παχυσαρκία και διαβήτη [ελληνική μελέτη]

Η μείωση του σωματικού βάρους κατά τουλάχιστον 10%, μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο εμφάνισης ηπατοκυτταρικού καρκίνου σε άτομα με λιπώδη νόσο του ήπατος. 

Αυτό προκύπτει, μεταξύ άλλων, από μελέτη Ελλήνων επιστημόνων, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Seminars in Cancer Biology. Τη μελέτη υπογράφουν οι Στέργιος Πολύζος, Λάμπρος Χρυσαυγής, Ηλίας Βαχλιώτης, Ευάγγελος Χαρταμπίλας και Ευάγγελος Χολόγκιτας, από το Αριστοτέλειο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο της Αθήνας.

Όπως αναφέρουν, ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος είναι η τρίτη κύρια αιτία θνησιμότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο και χαρακτηρίζεται από χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος αναδεικνύεται ως η κύρια αιτία πρόκλησης του συγκεκριμένου καρκίνου, τα ποσοστά της οποίας αυξάνονται, λόγω του αυξανόμενου επιπολασμού της λιπώδους νόσου.

Η σχέση μεταξύ των δύο αυτών προβλημάτων υγείας είναι πολυπαραγοντική. Η αντίσταση στην ινσουλίνη, η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η χαμηλού βαθμού ηπατική φλεγμονή, που χαρακτηρίζει τη λιπώδη νόσο, φαίνεται να παίζουν βασικούς ρόλους στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του ηπατοκυτταρικού καρκίνου.

Η πρόληψη συνίσταται στην απώλεια βάρους, στη διακοπή ακόμη και της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ και του καπνίσματος, καθώς και της λήψης μετφορμίνης, στατινών και ασπιρίνης.

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, νέα φάρμακα, όπως οι αναστολείς κινάσης τυροσίνης και των αναστολέων σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού, έχουν βελτιώσει την επιβίωση ασθενών με προχωρημένο ηπατοκυτταρικό καρκίνο.

Σιωπηλή πανδημία

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος έχει πολύ μεγαλύτερη επίπτωση σε συγκεκριμένους πληθυσμούς. Σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 ή και νοσογόνο παχυσαρκία, μπορεί να κυμανθεί από 50% έως 90%.

Η λιπώδης νόσος του ήπατος μπορεί να εξελιχθεί σε μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα και σε ηπατική ίνωση, κίρρωση και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Η νόσος θεωρείται μία "σιωπηλή επιδημία", η οποία κινείται παράλληλα με τις επιδημίες παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2.

"Ευθύνεται" για το 70% έως 85% όλων των περιπτώσεων πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος και είναι μία από τις πιο κοινές κακοήθειες παγκοσμίως, αποτελώντας σημαντική επιβάρυνση για την υγειονομική περίθαλψη. Είναι η τρίτη κύρια αιτία θνητότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο, με ποσοστό πενταετούς επιβίωσης περίπου στο 18%.

Ο πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος είναι η δεύτερη κύρια αιτία απώλειας ετών ζωής λόγω καρκίνου παγκοσμίως. Σύμφωνα με το Global Burden of Disease, σημειώθηκε αύξηση 75% στη συχνότητα του πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος μεταξύ 1990 και 2015, με τη μεγαλύτερη αύξηση να παρατηρείται στην Ανατολική Ασία.

Πρόκειται για τη μόνη κακοήθεια, η οποία μπορεί να διαγνωστεί αποκλειστικά με απεικόνιση σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, χωρίς την ανάγκη παθολογικής επιβεβαίωσης.

Απώλεια βάρους

Αν και επί του παρόντος δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν άμεσα ότι η απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ανάπτυξης ηπατοκυτταρικού καρκίνου που σχετίζεται με λιπώδη νόσο του ήπατος, μια υποθερμιδική δίαιτα με άσκηση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του σωματικού βάρους κατά 10% ή περισσότερο, έχει συσχετιστεί με υποχώρηση της ίνωσης και διάλυση του λίπους.

Δεδομένου ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης του καρκίνου αυξάνεται σημαντικά στο στάδιο της ίνωσης, μπορεί να υποτεθεί ότι η υποχώρηση της ίνωσης που προκαλείται από την απώλεια βάρους μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό του ηπατοκυτταρικού καρκίνου.