Ασβέστιο και Παχυσαρκία

Το πεδίο διερεύνησης της αιτιοπαθογένειας και των μεθόδων αντιμετώπισης της παχυσαρκίας, είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για όλους τους επιστήμονες που ασχολούνται με την πολυπαραγοντική αυτή νόσο. Διεθνή συνέδρια, σεμινάρια και ημερίδες, διοργανώνονται συχνά σε όλα τα μέρη του κόσμου, δίνοντας τροφή για σκέψη, έρευνα και προβληματισμό.

Πριν από λίγο καιρό διοργανώθηκε στο Παρίσι και συγκεκριμένα στο Ινστιτούτο Pasteur, το 1ο συνέδριο για τις θεραπείες έναντι της παχυσαρκίας, από τον Διεθνή Σύλλογο έρευνας για τα αντιοξειδωτικά. Στα πλαίσια αυτής της σημαντικής επιστημονικής συνάντησης, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά τον κορυφαίο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τενεσύ, Michael Zemel, τον άνθρωπο που πριν από λίγα χρόνια, έφερε στο φως της δημοσιότητας συγκλονιστικά στοιχεία, για την επίδραση του ασβεστίου και των γαλακτοκομικών προϊόντων στην παχυσαρκία!

Ο καθηγητής Zemel έδωσε μια εξαιρετική διάλεξη, απάνθισμα της πολυετούς έρευνάς του, αναδεικνύοντας την ουσιαστική συμβολή του ασβεστίου και άλλων συστατικών των γαλακτοκομικών, στη ρύθμιση της μεταβολικής ενέργειας και του ρίσκου για παχυσαρκία.

Οι υψηλές σε ασβέστιο δίαιτες, φαίνεται να μετριάζουν την συσσώρευση λίπους σε περιόδους υπερσίτισης και αντίστοιχα να επιταχύνουν την αποδόμηση λίπους, κατά την εφαρμογή υποθερμιδικής σίτισης. Βασικό ρόλο σε αυτή τη δράση φαίνεται να παίζει η καλσιτριόλη, που ρυθμίζει τα ιόντα ασβεστίου εντός των λιποκυττάρων, διαδικασία σημαντική για την λιπογέννεση και την λιπόλυση.

Η καλσιτριόλη αντιπροσωπεύει την ενεργή μορφή της βιταμίνης D, παράγεται στους νεφρούς και αποτελεί ορμόνη για τον ανθρώπινο οργανισμό. Σε πειραματόζωα, τα αυξημένα επίπεδα καλσιτριόλης που συναντώνται σε δίαιτες χαμηλές σε ασβέστιο, οδηγούν σε αυξημένη τάση λιπογέννεσης, ενώ οι υψηλές σε ασβέστιο δίαιτες συνεισφέρουν στα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα (αύξηση της λιπόλυσης – αναστολή της λιπογέννεσης).

Πέρα όμως από το ασβέστιο σαν μεμονωμένο συστατικό, τα γαλακτοκομικά φαίνεται να έχουν ισχυρότερη θετική επίδραση στη καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Κι αυτό γιατί εμπεριέχουν και άλλα θρεπτικά συστατικά που 'συνεργάζονται' με το ασβέστιο στα μονοπάτια της λιπόλυσης, όπως αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE), αμινοξέα διακλαδιζόμενης αλυσίδας (BCAA) και άλλα βιοενεργά συστατικά της πρωτεΐνης του ορού γάλακτος.

Τα ευρήματα αυτά εδραιώνονται σήμερα τόσο με επιδημιολογικές μελέτες όσο και με κλινικές δοκιμές, που δείχνουν ξεκάθαρα πως η ένταξη γαλακτοκομικών σε μια υποθερμιδική δίαιτα επιταχύνει την απώλεια λιπώδους ιστού, σε σύγκριση με μια ίσης ενεργειακής αξίας υποθερμιδική δίαιτα, που όμως δεν εμπεριέχει καθόλου γαλακτοκομικά.

Το τελευταίο συμπέρασμα αξίζει να τονισθεί, αφού όπως και ο Καθηγητής Zemel ανέφερε επανειλημμένα, οι θερμίδες παίζουν πάντα τον πρωταρχικό ρόλο σε μια προσπάθεια αδυνατίσματος και αυτό που αξίζει να μείνει στη συνείδηση κάθε διαιτώμενου, είναι ότι τα γαλακτοκομικά θα επισπεύσουν την απώλεια λιπώδους ιστού και κατεπέκταση βάρους, αν και εφόσον αποτελούν μέρος ενός υποθερμιδικού πλάνου διατροφής.

Κάποιος λοιπόν που καταναλώνει 3.000 θερμίδες καθημερινά, ενώ οι ενεργειακές του απαιτήσεις κυμαίνονται στις 2000, ας μην περιμένει πως θα αδυνατίσει 'ενισχύοντας' το βεβαρημένο σε θερμίδες διαιτολόγιο του, με γαλακτοκομικά…