Οκτώ βασικές ερωτήσεις για το μελάνωμα

1. Τι είναι το κακόηθες μελάνωμα;

Το κακόηθες μελάνωμα είναι ο πιο επικίνδυνος καρκίνος του δέρματος, αλλά και άλλων οργάνων του σώματος, όπως το μάτι. Εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, οδηγεί σε μεταστάσεις σε λίγους μήνες και σε απώλεια ζωής.

2. Πώς δημιουργείται;

Το κακόηθες μελάνωμα αναπτύσσεται από τα μελανινοκύτταρα της επιδερμίδας μας, τα οποία εκκρίνουν τη χρωστική ουσία μελανίνη. Έτσι προστατεύεται το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία και αποφεύγεται το ηλιακό έγκαυμα. Μικρό ποσοστό των κακοήθων μελανωμάτων (γύρω στο 10% - 15%) προέρχεται από τα μελανινοκύτταρα που αποτελούν τους σπίλους (ελιές).

Οι ελιές υπάρχουν ήδη κατά τη γέννησή μας ή εμφανίζονται τα πρώτα χρόνια της ζωής μας. Κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει δύο μέχρι 50 ή 100 ελιές. Οι ελιές δεν αλλάζουν στο μέγεθος, σχήμα ή χρώμα στη διάρκεια της ζωής. Εάν αλλάξει το μέγεθος, το σχήμα ή το χρώμα της ελιάς, πρέπει να ανησυχήσουμε και να συμβουλευτούμε το δερματολόγο μας, γιατί αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι η ελιά έχει αρχίσει να γίνεται κακόηθες μελάνωμα.

3. Ποιοι παράγοντες ευνοούν την ανάπτυξη του μελανώματος;

Το κακόηθες μελάνωμα είναι κυρίως νόσημα της λευκής φυλής. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως η ηλιακή ακτινοβολία ευνοεί την εμφάνισή του. Άτομα με ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, με πράσινα ή μπλε μάτια, με λευκό δέρμα εμφανίζουν κακόηθες μελάνωμα πολύ συχνότερα από τα μελαχρινά.

4. Ποια συμπτώματα εμφανίζονται;

Ξαφνικά παρουσιάζεται μια «μαύρη ελιά» που μεγαλώνει γρήγορα και σε ορισμένα σημεία είναι μαύρη σαν την πίσσα και σε άλλα κόκκινη σαν κεράσι. Η περιφέρειά της είναι ανώμαλη και μεγαλώνοντας μπορεί να αιμορραγήσει. Κάτι ανάλογο εμφανίζουν και οι σπίλοι όταν μεταλλάσσονται σε κακόηθες μελάνωμα.

5. Πώς διαγιγνώσκεται το κακόηθες μελάνωμα;

Το ιστορικό της ταχείας ανάπτυξης ενός μελανωτικού όγκου ή της ταχείας μεταβολής των χαρακτηριστικών μιας ελιάς θέτουν την υποψία του μελανώματος, αλλά η ιστολογική εξέταση είναι αυτή που θα επιβεβαιώσει ή θα απορρίψει την κλινική διάγνωση.

Σήμερα η λεπτομερής διαγνωστική ανάλυση συμπληρώνεται με τη δερματοσκόπηση (χαρτογράφηση), δηλαδή την ψηφιακή απεικόνιση και ανάλυση αλλείωσης στην οθόνη ειδικού ηλεκτρονικού υπολογιστή.

6. Ποια η θεραπευτική του αντιμετώπιση;

Η έγκαιρη ολική χειρουργική αφαίρεση του κακοήθους μελανώματος με περιθώριο ασφάλειας αποτελεί τη θεραπεία εκλογής. Η ακτινοθεραπεία είναι αναποτελεσματική, ενώ η χημειοθεραπεία και η ανοσοθεραπεία προσφέρουν μικρή βοήθεια.

7. Ποια είναι η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης;

Η έγκαιρη διάγνωση μαζί με τη χειρουργική αφαίρεση ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ.

8. Ποιες συμβουλές δίνουν οι δερματολόγοι για την πρόληψη από το κακόηθες μελάνωμα;

Προφύλαξη από τις ηλιακές ακτίνες στην ύπαιθρο και χρησιμοποίηση αντηλιακών σκευασμάτων μαζί με κατάλληλη ενδυμασία. ΟΧΙ στο κυνήγι του «σοκολατένιου» δέρματος στις παραλίες που φθείρει το δέρμα (φωτογήρανση επιπλέον της βιολογικής γήρανσης).

Πηγές:
Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταιρεία