Η αντοχή στα αντιβιοτικά μπορεί να μεταδοθεί μέσω της στενής επαφής μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Ωστόσο, ακόμη και χωρίς στενή επαφή, υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης, όπως δείχνουν ερευνητές της Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου της Βιέννης.

Εξέτασαν σκύλους στη Ρουάντα, όπου τα ζώα εκτρέφονται κυρίως σε εξωτερικούς χώρους ως σκύλοι φύλαξης, για την παρουσία δυνητικά παθογόνων και ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροοργανισμών. Τα δύο τρίτα των απομονωμένων στελεχών Staphylococcus aureus παρουσίασαν ανθεκτικότητα, η πλειονότητα των οποίων ήταν ανθρώπινης προέλευσης.

Οι ερευνητές της Vetmeduni στη Βιέννη, σε συνεργασία με συναδέλφους τους από τη Ρουάντα, εξέτασαν δείγματα από σχεδόν 500 σκύλους και γάτες από την αφρικανική χώρα για Staphylococcus aureus (S. aureus) για τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό "Letters in Applied Microbiology".

Ο μικροοργανισμός αυτός εντοπίστηκε σε 65 δείγματα από τη μύτη και τα αυτιά σκύλων.

Το S. aureus είναι ένα ευρέως διαδεδομένο βακτήριο που ζει συνήθως ως αβλαβής συνοδός στο δέρμα και τους βλεννογόνους του ανθρώπου. Ωστόσο, μπορεί επίσης να προκαλέσει ασθένειες όπως πνευμονία, μηνιγγίτιδα ή σήψη. Η θεραπεία γίνεται με αντιβιοτικά, αλλά υπάρχουν όλο και πιο ανθεκτικά στελέχη.

"Σε 31 απομονωμένα στελέχη του παθογόνου εντοπίσαμε ανθεκτικότητα στην πενικιλλίνη, σε έξι δείγματα τα μικρόβια ήταν ανθεκτικά στην πενικιλλίνη/ερυθρομυκίνη/κλινδαμυκίνη, σε τέσσερα στην πενικιλλίνη/τετρακυκλίνη και σε ένα στην τετρακυκλίνη", εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης Igor Loncaric από το Κέντρο Παθοβιολογίας της Vetmeduni στο Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η πλειονότητα των βακτηρίων ανήκε σε κλωνικές σειρές που συνδέονται κυρίως με τον άνθρωπο", δηλαδή ήταν ανθρώπινης προέλευσης.

Για τον Loncaric, αυτό υπογραμμίζει "το δυναμικό μετάδοσης μεταξύ διαφορετικών ειδών και προς τις δύο κατευθύνσεις, το οποίο αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Υπάρχει φυσικά ο κίνδυνος αυτά τα ανθεκτικά μικρόβια να επανέλθουν στον άνθρωπο".

Οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη καταλάβει γιατί τα σκυλιά σε αυτή την αφρικανική χώρα φιλοξενούν τέτοια βακτήρια. "Στην Αυστρία, αυτό δεν θα με εξέπληττε, λόγω της μεγάλης εγγύτητας μεταξύ ανθρώπων και σκύλων. Στη Ρουάντα, η σχέση είναι εντελώς διαφορετική, καθώς τα σκυλιά είναι αλυσοδεμένα γύρω από τα σπίτια ή στα χωράφια ως φύλακες", εξηγεί ο ειδικός.

Σε αντίθεση με τους σκύλους, οι άνθρωποι στη Ρουάντα έχουν πολύ στενή επαφή με τα μηρυκαστικά, ιδίως με αγελάδες, κατσίκες και πρόβατα. Τα βοοειδή είναι σύμβολο κοινωνικού κύρους στη Ρουάντα, αλλά οι άνθρωποι συχνά κοιμούνται στον ίδιο χώρο με τις κατσίκες.

Σε αρκετές μελέτες, οι επιστήμονες εντόπισαν επίσης ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια στα μηρυκαστικά.

"Παρατηρήθηκε μεγάλη ποικιλία και επικράτηση εντεροβακτηρίων ανθεκτικών στις κεφαλοσπορίνες", δήλωσε ο Loncaric.

Στην μεγάλη ομάδα των εντεροβακτηρίων περιλαμβάνονται επίσης επικίνδυνα παθογόνα, όπως η πνευμονική και η βολβώδης πανώλη ή ο τύφος. Λόγω της μεγάλης εγγύτητας των μηρυκαστικών και των ανθρώπων στη Ρουάντα, αυτό το αποτέλεσμα αποτελεί "σημαντική απειλή για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων".

Οι μελέτες είναι τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα μιας μακροχρόνιας συνεργασίας της Vetmeduni με το Πανεπιστήμιο της Ρουάντα και το "New Vision Veterinary Hospital στο Musanze (Ρουάντα)", το οποίο ιδρύθηκε με αυστριακή υποστήριξη.

Λόγω της απειλής για τη δημόσια υγεία από την εξάπλωση της αντοχής στα αντιβιοτικά, απαιτείται μια κοινή και διατομεακή προσέγγιση της ιατρικής και της κτηνιατρικής. "Θα ήταν σημαντικό να θεσπιστούν εθνικά και παγκόσμια προγράμματα παρακολούθησης One Health για την αντιμετώπιση της κρίσης της αντοχής στα αντιβιοτικά στην ιατρική και την κτηνιατρική", δήλωσε ο Loncaric.

Μια παρόμοια προοπτική μελέτη με αυτή της Ρουάντα έχει πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής από ερευνητές στην Αυστρία μόνο για σταφυλόκοκκους ανθεκτικούς στη μεθικιλλίνη σε κατοικίδια ζώα (σκύλους, γάτες, κουνέλια) (2019). Και σε αυτή την περίπτωση εντοπίστηκαν ανθεκτικά μικρόβια.

Σύμφωνα με τον Loncaric, μια παρόμοια μελέτη με S. aureus βρίσκεται σε προετοιμασία.

Πηγές:
Letters in Applied Microbiology

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη