Ερευνητές από το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (DKFZ) σε συνεργασία με την ομάδα του προγράμματος SILVACX του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης ανέπτυξαν ένα θεραπευτικό εμβολιακό σχέδιο που μπορεί να κινητοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα κατά των καρκινικών κυττάρων.

Η ομάδα έδειξε ότι με τη χρήση ιικών πεπτιδίων συνδεδεμένων με νανοσωματίδια πυριτίας μπορούν να προκληθούν αποτελεσματικές αντιδράσεις των Τ κυττάρων κατά των όγκων που προκαλούνται από τον HPV.

Σε ένα μοντέλο ποντικιών, το εμβόλιο με βάση τα νανοσωματίδια κατάφερε να αναστείλει εν μέρει τους όγκους που προκαλούνται από τον HPV.

Οι ανθρώπινοι ιοί θηλωμάτων είναι οι κύριοι αιτιολογικοί παράγοντες του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στους όγκους της περιοχής του κεφαλιού και του λαιμού και σε άλλους τύπους καρκίνου.

Τα προληπτικά εμβόλια HPV αποτρέπουν τη μόλυνση από τους παθογόνους παράγοντες και μπορούν έτσι να προλάβουν την ανάπτυξη καρκίνου. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη θεραπευτικά εμβόλια που να καταπολεμούν ήδη υπάρχοντα προκαρκινικά στάδια ή όγκους.

Μια νέα μέθοδος εμβολιασμού που αναπτύχθηκε από μια ερευνητική ομάδα υπό την ηγεσία της Angelika Riemer από το DKFZ και την ομάδα έργου SILVACX με έδρα το Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης βασίζεται σε νανοσωματίδια από πυρίτιο.

Το σταθερό υλικό, γνωστό και ως διοξείδιο του πυριτίου ή πυριτικό οξύ, έχει ήδη αποδειχθεί αποτελεσματικό σε διάφορες ιατρικές εφαρμογές. Τα σωματίδια πυριτίας επικαλύπτονται αρχικά για να καταστούν βιοσυμβατά. Στη συνέχεια, φορτίζονται με μικρά θραύσματα των πρωτεϊνών του ιού που υπάρχουν στα καρκινικά κύτταρα. Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές επιλέγουν τμήματα πρωτεϊνών που είναι γνωστό ότι μπορούν να ενεργοποιήσουν το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.

Μετά την ένεση, εξειδικευμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος – τα λεγόμενα κύτταρα που παρουσιάζουν αντιγόνα – απορροφούν τα σωματίδια και παρουσιάζουν τα ιικά επιτόπια στην επιφάνειά τους.

Αυτό ενεργοποιεί τα κυτταροτοξικά Τ-κύτταρα, τα οποία αναγνωρίζουν και καταστρέφουν στοχευμένα τα καρκινικά κύτταρα. Ιδιαίτερα αποτελεσματική ήταν η συνδυαστική χρήση ενός επιπλέον ενισχυτικού παράγοντα (αδυναμωτικού).

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ποντίκια των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είχε "εξανθρωπιστεί", δηλαδή τα οποία μπορούσαν να παρουσιάσουν τα ίδια επιτόπια με τους ανθρώπους.

Σε αυτά τα ζώα, ο εμβολιασμός οδήγησε σε σημαντική ενεργοποίηση των κυτταροτοξικών Τ-κυττάρων. Σε ένα μέρος των ποντικιών, οι υπάρχοντες HPV-θετικοί όγκοι καταστάλθηκαν πλήρως και τα ποντίκια αυτά επέζησαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

"Αυτά είναι ενθαρρυντικά αποτελέσματα, τα οποία μας επιβεβαιώνουν ότι πρέπει να συνεχίσουμε την ανάπτυξη του συστήματος εμβολιασμού με νανοσωματίδια. Έχει πολλαπλές εφαρμογές και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο μέλλον όχι μόνο κατά των καρκίνων που σχετίζονται με τον HPV, αλλά και κατά άλλων όγκων ή μολυσματικών ασθενειών", εξηγεί η επικεφαλής της μελέτης, Angelika Riemer.

Βασικό στοιχείο της θεραπευτικής διαδικασίας εμβολιασμού είναι τα νανοσωματίδια πυριτίας. Προστατεύουν τα επιτόπια αντιγόνα του εμβολίου στον οργανισμό από την ταχεία αποικοδόμηση και εξασφαλίζουν έτσι τη βιοδιαθεσιμότητα, την απορρόφηση και την παρουσίασή τους από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Επιπλέον, χαρακτηρίζονται από σταθερότητα και εύκολη παραγωγή. Επομένως, τα εμβόλια που βασίζονται σε νανοσωματίδια πυριτίας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε περιοχές όπου είναι δύσκολο να διατηρηθεί η αλυσίδα ψύξης που απαιτείται για τα περισσότερα εμβόλια – ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την παγκόσμια εφαρμογή τους.

Πηγές:
Γερμανικό Κέντρο Έρευνας Καρκίνου (DKFZ)

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη