Μελέτη ΣΦΕΕ - ΙΟΒΕ: Βουτιά στη δημόσια χρηματοδότηση της Υγείας στην Ελλάδα, αύξηση στην ΕΕ

Προβληματισμό προκαλούν τα στοιχεία για τη δημόσια χρηματοδότηση του συστήματος Υγείας στην Ελλάδα.

Η χώρα μας εμφανίζει υποχώρηση στη χρηματοδότηση, την ώρα που στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά και στις νότιες χώρες καταγράφεται αύξηση.

Το μερίδιο της κρατικής συμμετοχής στη συνολική χρηματοδότηση σημείωσε πτώση το 2023 σε σύγκριση με το 2009 (11 και 19 μονάδες αντίστοιχα).

Τα παραπάνω προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από την έκδοση "Η φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα: Γεγονότα και στοιχεία 2024" και τη μελέτη "Η συμβολή του κλάδου Φαρμάκου στην ελληνική οικονομία".

Τα στοιχεία, που παρατίθενται πιο κάτω, επεξεργάστηκε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) και παρουσιάστηκαν σήμερα.

Στην τελευταία έκθεση, αποτυπώνονται οι νέες συνθήκες που διαμορφώνονται για την ελληνική οικονομία, ενώ παραμένουν οι προκλήσεις αναφορικά με τον πληθωρισμό και το εμπορικό ισοζύγιο.

Επιπλέον, επισημαίνεται το κενό στη χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης που προέρχεται από την περίοδο της οικονομικής κρίσης και την επιβολή δημοσιονομικών μέτρων.

Οι ειδικοί τόνισαν πως στους Έλληνες ασθενείς φτάνουν περιορισμένες φαρμακευτικές θεραπείες και με καθυστέρηση σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης.

Από τα 173 νέα φάρμακα που εγκρίθηκαν κατά την περίοδο 2020 - 2023, μόλις τα 75 (43%) εισήχθησαν στην Ελλάδα, ενώ μόνο μόνο ένα στα πέντε καινοτόμα φάρμακα της τελευταίας τετραετίας είναι διαθέσιμο στην ελληνική αγορά.

Δημογραφική πρόκληση

Οι δημογραφικές εξελίξεις και η κατάσταση υγείας του πληθυσμού επηρεάζουν τις πολιτικές για τις δαπάνες υγείας και φαρμάκου. Το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα επανήλθε το 2024 στο υψηλό επίπεδο των 81,9 ετών, έπειτα από τη μείωση λόγω της πανδημίας, λίγο πάνω τον μέσο όρο της ΕΕ27 (81,7).

Ωστόσο, το 2024, το ποσοστό των ατόμων άνω των 65 ετών ανέρχεται στο 23,3% του συνολικού πληθυσμού, ενώ έως το 2070 αναμένεται να αυξηθεί σταδιακά στο 33,1%, οδηγώντας σε αυξημένες ανάγκες για δαπάνες υγείας και φαρμάκου λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Ταυτόχρονα, το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις - θάνατοι) οδηγεί σε σταδιακή μείωση του συνολικού πληθυσμού στα 8 εκατ. μέχρι το 2070. Επιπρόσθετα, το 2024, το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 16 ετών και άνω με χρόνιο πρόβλημα υγείας αντιστοιχεί στο 24,5%, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία άνω των 65 ετών ξεπερνά το 60%, δημιουργώντας μεγαλύτερη πίεση στις δαπάνες υγείας.

Φαρμακευτική δαπάνη

Στον τομέα των δαπανών, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη (εξωνοσοκομειακή και νοσοκομειακή) για το 2023 διαμορφώθηκε στα €7,5 δισεκ., ενώ εκτιμάται ότι το 2024 η δαπάνη ανήλθε στα €8,5 δισεκ.

Η δημόσια δαπάνη για το 2023 ήταν στα €2,8 δισεκ., με εκτίμηση για €3,0 δισεκ. το 2024, ενώ η συμμετοχή της φαρμακοβιομηχανίας στη φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε για το 2023 στα €3,9 δισεκ., και στα €4,6 δισεκ. το 2024 (εκτίμηση).

Από το 2022 και μετά το κράτος έκανε ανακατανομή της δαπάνης στα τρία κανάλια διανομής (retail, ΦΥΚ και νοσοκομεία), με αποτέλεσμα μια άνιση ανακατανομή των υποχρεωτικών επιστροφών, ειδικά στα νοσοκομειακά φάρμακα και στα φάρμακα υψηλού κόστους.

Τέλος, η συμμετοχή των ασθενών αυξήθηκε το 2023 στα €740 εκατ. και στα €810 εκατ. το 2024.

Φαρμακοβιομηχανία: Ισχυρό εξαγωγικό αποτύπωμα, R&D

Η φαρμακοβιομηχανία, αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, με ιδιαίτερη σημασία για το σύστημα υγείας, τους ασθενείς και την ελληνική οικονομία.

Η δαπάνη του κλάδου για Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) προσεγγίζει τα €161 εκ. (2022), ενώ την περίοδο 1995-2024 διενεργήθηκαν 2.034 κλινικές μελέτες (1.715 ολοκληρωμένες) ανεξαρτήτου φάσης ή σταδίου.

Σημαντικός είναι και ο ρόλος του φαρμακευτικού κλάδου στο συνολικό εξωτερικό εμπόριο, καθώς οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων ανήλθαν το 2024 στα €2,8 δισεκ. και αντιστοιχούν στο 5,7% των συνολικών εξαγωγών αγαθών με κυριότερους εξαγωγικούς προορισμούς την Γερμανία, την Αυστρία και την Κύπρο.

Αντίστοιχα, οι εισαγωγές αποτελούν περίπου το 5,1% των συνολικών εισαγωγών της χώρας το 2024.

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για το οικονομικό αποτύπωμα του κλάδου του φαρμάκου στην ελληνική οικονομία, η συνολική συνεισφορά του σε όρους ΑΕΠ εκτιμάται σε €6,9 δισεκ. (3,1% του ΑΕΠ) το 2023.

Έτσι, για κάθε €1 προστιθέμενης αξίας των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του φαρμάκου, δημιουργούνται πρόσθετα €1,3 στην ελληνική οικονομία. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμάται σε 119 χιλ. θέσεις εργασίας (ή 2,8% της συνολικής απασχόλησης). Δηλαδή, κάθε 10 θέσεις εργασίας στον κλάδο του φαρμάκου υποστηρίζουν επιπλέον 24 θέσεις πλήρους απασχόλησης στην οικονομία. Τέλος, η επίδραση στα φορολογικά έσοδα από τη δραστηριότητα του κλάδου φαρμάκου εκτιμάται περίπου στα €1,9 δισεκ.