Καταρχάς το στομάχι δεν είναι όργανο απορρόφησης. "Εδώ δεν απορροφάται πραγματικά τίποτα, ούτε καν το ASS", τόνισε πρόσφατα ο καθηγητής Dr. Werner Weitschies, φαρμακευτικός τεχνολόγος του Πανεπιστημίου του Greifswald, στην ομιλία του με "Η σημασία του στομάχου στην από του στόματος φαρμακευτική θεραπεία" στο συνέδριο Scheele στο Warnemünde.

Μόλις φέτος, μια μελέτη έδειξε ότι η ανατομία του στομάχου είναι απλή, αλλά διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο – υπάρχουν διαφορετικοί τύποι στομάχου – "και όλοι λειτουργούν", σύμφωνα με τον Weitschies. "Οι λειτουργίες του είναι η αποθήκευση, η θραύση, η (προ)πέψη και η εκκένωση σε επικοινωνία με το έντερο και το εντερικό νευρικό σύστημα". Το τελευταίο είναι κάτι που μέχρι στιγμής κατανοούμε μόνο σε βασικό επίπεδο.

Από φαρμακευτικής τεχνολογίας, το κύριο μέλημα είναι να περάσει η φαρμακευτική ουσία από το στομάχι, ώστε να απορροφηθεί από το έντερο και να μπορέσει να δράσει. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι "πρέπει να διαχωρίζουμε αυστηρά δύο καταστάσεις: την μεταγευματική, πεπτική κατάσταση αμέσως μετά την πρόσληψη τροφής και την νηστική ή ενδιάμεση κατάσταση – ένα είδος φάσης ηρεμίας για καθαρισμό και εκκένωση".

Η ροή της δραστικής ουσίας εξαρτάται από την ταχύτητα της κένωσης του στομάχου

Τα κύματα καθαρισμού είναι σαν έντονες συσπάσεις, που λαμβάνουν χώρα σε κύκλους 60 έως 90 λεπτών, μέχρι το στομάχι να λάβει ξανά τροφή. "Ό,τι είναι μεγαλύτερο από δύο χιλιοστά, δηλαδή και οι φαρμακευτικές μορφές που δεν διαλύονται (για παράδειγμα τα δισκία βραδείας αποδέσμευσης), δεν μπορούν να εξέλθουν νωρίτερα και δεν μπορούν να δράσουν", εξήγησε ο Weitschies.

Η ταχύτητα της ροής της δραστικής ουσίας στο πλάσμα του αίματος καθορίζεται στις περισσότερες περιπτώσεις από την ταχύτητα της κένωσης του στομάχου. Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα: η αμλοδιπίνη απορροφάται πάντα αμέσως – "δεν γνωρίζουμε γιατί".

Η επαφή με τα τρόφιμα μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τον βαθμό απορρόφησης του φαρμάκου (θετική ή αρνητική επίδραση των τροφίμων). "Ωστόσο, γνωρίζουμε ακόμη πολύ λίγα για τις πραγματικές συνθήκες απορρόφησης των φαρμάκων", παραπονέθηκε ο Weitschies.

Ωστόσο, στις κλινικές μελέτες οι συνθήκες είναι ακριβώς καθορισμένες.

Οι συνθήκες εδώ είναι μερικές φορές "εκτός κάθε πραγματικότητας", όσον αφορά τις ώρες νηστείας ή το προδιαγεγραμμένο "πρωινό FDA" με τοστ, αυγά, μπέικον και άφθονο βούτυρο – περίπου 1000 θερμίδες ανά κιλό. Ένα ποτήρι νερό μαζί με το δισκίο αραιώνει το οξύ του στομάχου σε pH 3 έως 5 και η θερμοκρασία στο στομάχι μειώνεται, αν το νερό ήταν κρύο. "Οι πραγματικές συνθήκες δεν συνάδουν λοιπόν με τις τυπικές δοκιμές μας."

Πάντα να πίνετε ένα ολόκληρο ποτήρι νερό όταν παίρνετε το φάρμακο το πρωί

Είναι τουλάχιστον αναπαραγώγιμη η λήψη του φαρμάκου το πρωί με άδειο στομάχι; Και εδώ υπάρχουν διαφορές. Μελέτες έδειξαν ένα πολύ μεταβλητό όγκο γαστρικού υγρού μεταξύ 0 και 156 χιλιοστόλιτρων. Αυτό έχει να κάνει με το πού βρίσκεται κανείς στον κύκλο κινητικότητας του στομάχου όταν σηκώνεται.

"Όταν ξυπνάμε, δεν γνωρίζουμε σε ποιο σημείο του κύκλου βρισκόμαστε – γι' αυτό πρέπει να πίνουμε πάντα το πρωί την ποσότητα νερού που χρειάζεται για να διαλυθεί η φαρμακευτική  μορφή. "Μην πίνετε μόνο μια γουλιά, αλλά ένα ολόκληρο ποτήρι!", προειδοποίησε ο Weitschies. Το πόσιμο νερό είναι πολύ σημαντικό για μια σταθερή απορρόφηση του φαρμάκου.

Ο Weitschies ερευνά ο ίδιος το θέμα και έφερε εντυπωσιακές εικόνες μαγνητικής τομογραφίας που δείχνουν πώς το νερό και διάφορες μορφές φαρμάκων περνούν από το στομάχι. 240 ml νερού με άδειο στομάχι εξαφανίζονται μέσα σε 30 λεπτά, σε πολλούς ήδη μετά από 15 λεπτά.

Ακόμη και τα δισκία ταχείας αποδέσμευσης δεν διαλύονται πάντα πλήρως στο στομάχι, εξήγησε ο Weitschies.

Σε περίπτωση λήψης με άδειο στομάχι, σε περίπου 5% των περιπτώσεων τα δισκία και οι κάψουλες περνούν από το στομάχι πριν διαλυθούν.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει τόσο πολύ υψηλά μέγιστα επίπεδα όσο και πολύ χαμηλά επίπεδα. Ό,τι δεν διαλύεται στο στομάχι παραμένει ως σωματίδιο στο στομάχι και πρέπει να περιμένει το επόμενο περισταλτικ'ο κύμα για να φτάσει στο δωδεκαδάκτυλο.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Πνευμονία: Βακτηριακό ένζυμο είναι πιθανό να προκαλεί μοιραίες καρδιακές επιπλοκές [μελέτη]