Η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης ενημερώθηκε από τις κοινωνικές υπηρεσίες για ζευγάρι αλλοδαπών, στο οποίο ο σύζυγος ήταν συστηματικά και επικίνδυνα κακοποιητικός απέναντι στη γυναίκα του. Εκείνη δεν είχε οικογενειακό υποστηρικτικό περιβάλλον και φοβόταν πάρα πολύ να τον καταγγείλει.

"Θα σε σκοτώσω, όπως αυτές στην τηλεόραση!", ήταν μια από τις απειλές που εκστόμισε ο άνδρας προς τη σύζυγό του, εκφοβίζοντάς την πως θα είχε την τύχη των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας που βλέπουν το φως τη δημοσιότητας. Η φράση μεταφέρθηκε αυτούσια στην εισαγγελέα Πρωτοδικών, Αργυρή Κοτίνα, η οποία κινητοποιήθηκε άμεσα. Χρησιμοποίησε όλα τα προβλεπόμενα εργαλεία σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες για να δράσει αποτρεπτικά, να απλώσει δίχτυ προστασίας προς το θύμα, αλλά και να συνετίσει τον δράστη της κακοποίησης. Ο τελευταίος ενημερώθηκε μεταξύ άλλων πως με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο η απειλή βίας επισείει φυλάκιση κι αυτό λειτούργησε αποτρεπτικά.

"Πράγματι, αυτό μου μεταφέρθηκε, φοβήθηκε να μην πάει άμεσα φυλακή. Αυτό είπε η γυναίκα σε εμένα", ανέφερε η κ.Κοτίνα, η οποία μίλησε για το περιστατικό που χειρίστηκε, στη διάρκεια της 3ης Ημερίδας "Μαζί σπάμε τη σιωπή. 13 Πόλεις: Ένα μέτωπο κατά της ενδοοικογενειακής βίας", που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Η ίδια κατέθεσε το συγκεκριμένο συμβάν ως ένα παράδειγμα στο οποίο η αυστηροποίηση του νόμου λειτούργησε αποτρεπτικά, ξεκαθαρίζοντας, ωστόσο, πως αυτός δεν είναι ο κανόνας. "Δυστυχώς, έχει αποδειχθεί διαχρονικά ότι δεν συνδέεται απόλυτα η αυστηροποίηση με τη μείωση της εγκληματικότητας", υπογράμμισε και σημείωσε πως πέρα από την καταστολή χρειάζεται επένδυση στην πρόληψη, με συγχρονισμένες ενέργειες στην οικογένεια και στο σχολείο, καθώς και με σοβαρότατη ενίσχυση των κοινωνικών υπηρεσιών.

Στο ίδιο πνεύμα, σε επόμενο πάνελ, η πρόεδρος Εφετών, Σοφία Μαντζακίδου, εξέφρασε τον προβληματισμό της για το κατά πόσο οι αυστηρές ποινές συμβάλλουν στην πρόληψη. "Το θέμα δεν είναι απλό και δεν έχει να κάνει με τους νόμους", ανέφερε. Διερωτήθηκε "αν τα ισόβια που ‘έφαγε’ ο κατηγορούμενος το 2019 για τον φόνο της φοιτήτριας στη Ρόδο συνέτισαν τον επόμενο δράστη που δολοφόνησε τη φίλη του στις Κυκλάδες ή τον 23χρονο που σκότωσε τον ερωτικό σύντροφο της συντρόφου του πριν από δύο χρόνια", ενώ υποστήριξε πως πρέπει να ενισχυθεί ο θεσμός της ποινικής διαμεσολάβησης.

"Οι ποινές είναι ένας εύκολος τρόπος για να πει μια κυβέρνηση ότι ενδιαφέρεται για την αντιμετώπιση του εγκλήματος", παρατήρησε από την πλευρά της η ομότιμη καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, Ελισσάβετ Συμεωνίδου - Καστανίδου. "Το 2021, όταν έγινε ο πρώτος νόμος 4855 και με αφορμή μια γυναικοκτονία έκανε την ποινή της ανθρωποκτονίας ισόβια κάθειρξη ως μόνη ποινή, που δεν το έχει κανένα άλλο κράτος της Ευρώπης, την αμέσως επόμενη εβδομάδα είχαμε μια νέα γυναικοκτονία. Επομένως, επιβεβαιώθηκε στην πράξη αυτό το οποίο γνωρίζουμε, ότι οι ποινές, όσο ψηλές κι αν είναι, δεν μπορούν από μόνες τους να μειώσουν το έγκλημα", σημείωσε.

Αργούν να ζητήσουν βοήθεια

Τα θύματα υφίστανται πολλαπλά επεισόδια σωματικής βίας μέσα στην οικογένεια, πριν αποφασίσουν να ζητήσουν βοήθεια. "Αυτό που πάντα με σοκάρει είναι ότι όταν ρωτάω τα θύματα αν είναι η πρώτη φορά που έπεσαν θύματα σωματικής βίας, ποτέ δεν έχω πάρει την απάντηση ναι", ανέφερε η ιατροδικαστής, καθηγήτρια και διευθύντρια του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του ΑΠΘ, Λήδα Κοβάτση. "Μιλάμε για άτομα τα οποία φτάνουν ενώπιόν μου να εξεταστούν μετά από 5,6,7 επεισόδια κακοποίησης», σημείωσε, προσθέτοντας πως «αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι έχουν εξοικειωθεί, ότι είναι ψύχραιμα τα θύματα. Τις περισσότερες φορές ξεσπάνε σε κλάματα, σίγουρα θέλει μια διαχείριση ιδιαίτερη. Και ομολογώ ότι εμείς οι γιατροί ιατροδικαστές δεν έχουμε την κατάλληλη εκπαίδευση, πιθανώς από έναν ψυχίατρο ή από έναν ψυχολόγο, για να αντιμετωπίσουμε ίσως τέλεια όπως πρέπει ένα τέτοιο θύμα".

Η ίδια επεσήμανε πως η εξέταση σε ένα νοσοκομείο ή σε έναν ιδιώτη γιατρό οποιασδήποτε ειδικότητας δεν υποκαθιστά την ανάγκη για εξέταση από ιατροδικαστή. "Ο ιατροδικαστής άλλα πράγματα βλέπει, αλλιώς συντάσσει το δικό του κείμενο, το οποίο είναι ιατρονομικό, δεν είναι αμιγώς ιατρικό, και αλλιώς θα τα μεταφέρει ενώπιον του ακροατηρίου, προκειμένου να βοηθήσει το δικαστήριο να φτάσει στην αλήθεια", εξήγησε.

Σύμφωνα με την υπαστυνόμο Β' Στυλιανή Στεργίου, προϊσταμένη Γραφείου Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας Α.Τ. Χαριλάου - Αναλήψεως, τα θύματα προσέρχονται πλέον στα αρμόδια γραφεία συνειδητοποιημένα. "Νιώθουν ότι ‘θα πάω σε ένα χώρο που έχει πάει και κάποιος άλλος, κάποια άλλη σαν κι εμένα, που έχουν ξανακούσει αυτά που θα τους πω και ξέρω ότι η διαχείριση μετά θα είναι πιο εξειδικευμένη’. Και άρα θα νιώσουν ασφάλεια και περαιτέρω καθοδήγηση", σημείωσε. Εκτός από τα ίδια τα θύματα, στα γραφεία προσφεύγουν συχνά και άτομα από το ευρύτερο περιβάλλον που αντιλαμβάνονται πως κάτι συμβαίνει, όπως εκπαιδευτικοί, γείτονες, περαστικοί, ή και φίλοι των θυμάτων. "Έχει έρθει έφηβος και μας έχει πει ότι ένας φίλος του βιώνει μια κατάσταση στο σπίτι", ανέφερε.

Κατάχρηση του θεσμού με ψευδείς καταγγελίες

Ένα φαινόμενο που δεν είναι σπάνιο στις αρμόδιες αρχές που χειρίζονται καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία είναι η  κατάχρηση του θεσμού με ψευδείς αναφορές για ιδιοτελείς λόγους. Όπως ανέφερε η εισαγγελέας Πρωτοδικών Αργυρή Κοτίνα, αυτό συμβαίνει ειδικά σε περιπτώσεις "κακών" διαζυγίων, όπου η καταγγελία χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης και όργανο για τον στιγματισμό του ενός εκ των γονέων, καθώς και για την αποκοπή του από την επικοινωνία του με το παιδί. "Έχουμε δει και έχουμε ξαναδεί ψευδείς αδιανόητες καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση. Φυσικά για να φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι είναι ψευδές κάτι τόσο σοβαρό, είναι πάρα πολύ σημαντικό να έχουμε τη συνδρομή των ιατροδικαστών, κοινωνικών λειτουργών, ειδικών ψυχικής υγείας στη διερεύνησή του", κατέληξε.  

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πόνος: Οι καλύτερες στάσεις ύπνου
Ο βασιλιάς Κάρολος κερδίζει τη μάχη με τον καρκίνο και απευθύνει έκκληση για έγκαιρη διάγνωση
Αυξημένοι υγειονομικοί έλεγχοι ενόψει εορτών - Τι γίνεται με εταιρείες εστίασης που δέχονται παραγγελίες