Καρδιαγγειακά και καρκίνοι "ευθύνονται" για τους περισσότερους θανάτους σε άνδρες και γυναίκες. Η σύγκριση, ωστόσο, των θανάτων από τα δέκα βασικότερα νοσήματα, δείχνουν πως το "ισχυρό" φύλο είναι πιο ευάλωτο στο σύνολο των νοσημάτων.

Τα παραπάνω προκύπτουν από στοιχεία που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκδοση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), με τίτλο "Health at a Glance 2025" (Η Υγεία με μία ματιά), η οποία δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα.

Σύμφωνα με τους συντάκτες της έλθεσης, η ανάλυση των δέκα κυριότερων αιτιών θνησιμότητας αποκαλύπτει έντονες ανισότητες μεταξύ των φύλων.

Οι άνδρες είχαν σταθερά υψηλότερη θνησιμότητα, ιδιαίτερα από καρδιαγγειακά νοσήματα, καρκίνο, αναπνευστικά νοσήματα, αυτοκτονίες, εξωγενή αίτια και CoViD.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο καρκίνος "ευθύνονται" για περισσότερους από τους μισούς θανάτους, τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τα νεοπλάσματα, ωστόσο, συνέβαλαν σε μεγαλύτερο ποσοστό στη γυναικεία θνησιμότητα - αντανακλώντας το υψηλότερο βάρος των γυναικών από παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία. 

Θάνατοι ανά 100.000 από 10 βασικά νοσήματα (2024)

   Άνδρες Γυναίκες 
Καρδιαγγειακά  319 226 
Νεοπλάσματα  229 151 
Εξωγενή αίτια (και αυτοκτονίες)  89 37 
Αναπνευστικό  103 64 
CoViD  69 40 
Πεπτικό  51 33 
Μεταβολικά νοσήματα  57 46 
Ασαφή αίτια  40 31 
Ουροποιητικό  28 21 
Λοιμώξεις - παράσιτα  21 15 

Πρόωρη θνησιμότητα

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η πρόωρη θνησιμότητα, μετρούμενη με βάση τα πιθανά έτη απώλειας ζωής πριν από την ηλικία των 75 ετών, δείχνει σημαντικές διαφορές μεταξύ των φύλων.

Οι άνδρες στις χώρες του ΟΟΣΑ είχαν σχεδόν διπλάσιο ποσοστό πρόωρης θνησιμότητας σε σχέση με τις γυναίκες, με τα εξωγενή αίτια, τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τις γαστρεντερικές παθήσεις να κάνουν τη διαφορά.

Αναλογικά, οι καρκίνοι προκάλεσαν τη μεγαλύτερη θνησιμότητα στις γυναίκες (31%), ενώ τα εξωγενή αίτια και η αυτοκτονία ήταν η κύρια αιτία για τους άνδρες (31%), ακολουθούμενες από τις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Εξωγενή αίτια, όπως ατυχήματα, επιθέσεις και αυτοκτονίες αποτελούσαν πολύ μεγαλύτερο μερίδιο της θνησιμότητας για τους άνδρες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο καρκίνος κατέλαβε την πρώτη θέση στην κατάταξη για τις γυναίκες και την τρίτη θέση για τους άνδρες.

Προτεραιότητες

Οι ειδικοί του ΟΟΣΑ υπογραμμίζουν πως τα ευρήματα αναδεικνύουν κρίσιμες πολιτικές προτεραιότητες.

  • Για τους άνδρες, απαιτείται στοχευμένη δράση για τη μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα, προβλήματα ψυχικής υγείας και τραυματισμούς.
  • Για τις γυναίκες, η πρόωρη θνησιμότητα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον καρκίνο, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για έγκαιρη διάγνωση και πρόσβαση στη θεραπεία.

Στην έκθεση διευκρινίζεται πως οι άνδρες και οι γυναίκες συχνά διαφέρουν ως προς τον χρόνο, τη σοβαρότητα και την έκβαση ορισμένων ασθενειών, γεγονός που καθορίζεται από τη βιολογία, τον τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα καρδιαγγειακά συνήθως αναπτύσσονται 5 - 10 χρόνια νωρίτερα στους άνδρες, ενώ οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο.

Οι άνδρες επίσης είναι 4,5 φορές πιο πιθανό από τις γυναίκες να πεθάνουν από καρκίνο του οισοφάγου.

Ορμονικές διαφορές και άλλοι παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών επιρροών, μπορεί να συμβάλλουν περαιτέρω στην ευαισθησία σε ασθένειες.

Επιρρεπείς

Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν πως οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη και στη νόσο Αλτσχάιμερ, ενώ οι άνδρες είναι πιο επιρρεπείς στη νόσο Πάρκινσον, στη σχιζοφρένεια και στις νευροαναπτυξιακές παθήσεις όπως ο αυτισμός.

Τα συμπτώματα των γυναικών συχνά παραβλέπονται, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η διάγνωση και θεραπεία παθήσεων, όπως ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Οι άνδρες συνήθως αναπτύσσουν καρδιαγγειακά νοσήματα νωρίτερα, λόγω της υψηλότερης έκθεσης σε κινδύνους και της απουσίας της προστατευτικής επίδρασης των οιστρογόνων.

Μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες με ή σε κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων αντιμετωπίζουν συχνότερα λανθασμένη διάγνωση και υψηλότερη θνησιμότητα μετά από οξέα συμβάντα.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Ι. Βαρδακαστάνης: Το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται και να διεκδικεί
Ενδυνάμωση των ασθενών: Καμπάνια ευαισθητοποίησης για την ενίσχυση υιοθέτησης της περιτοναϊκής κάθαρσης στην Ελλάδα
Ποιες τροφές αυξάνουν την καλή χοληστερόλη