Στο βιβλίο του, με τίτλο "Τεχνητή Νοημοσύνη - Ναι και Όχι|, ο καθηγητής στο Τμήμα ΗΜ&ΜΥ του ΔΠΘ, με γνωστικό αντικείμενο "Τεχνολογίες λογισμικού διασυνδεδεμένων - διαδικτυωμένων συστημάτων υπολογιστών ευρείας κλίμακας", Βασίλης Τσαουσίδης, επιχειρεί μια πολύπλευρη προσέγγιση της ΤΝ, η οποία διεισδύει στην καθημερινότητα των πολιτών με ραγδαίο ρυθμό, πριν ακόμα γίνει αντιληπτό, όπως λέει, τι πραγματικά είναι (και τι δεν είναι), τι μπορεί να κάνει και τι δεν θέλουμε να κάνει. "Έχουμε ήδη παραδείγματα όπου ο άνθρωπος εργάζεται ως βοηθός της ΤΝ και όχι το αντίστροφο", παρατηρεί στη συνέντευξή του στο iatronet.gr, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του στην Αθήνα.

Ο καθηγητής χαρακτηρίζει την Ιατρική ως το πιο κατάλληλο πεδίο για να τεκμηριώσει κάποιος γιατί πρέπει να "προφυλάξουμε" την ΤΝ από την κακή χρήση, ώστε τελικά να την αξιοποιήσει ο άνθρωπος προς όφελός του. Επισημαίνει, μεταξύ άλλων, τα ζητήματα της ερμηνείας των πορισμάτων της ΤΝ από γιατρό, της διαφύλαξης των προσωπικών δεδομένων των ασθενών, αλλά και της ευθύνης λογοδοσίας σε περίπτωση αστοχίας.

Το βιβλίο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Κλειδάριθμος", θα παρουσιαστεί την Παρασκευή, 5 Δεκεμβρίου, στις 19:30, στο 74ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών "Βασίλειος Καμπάνης" στην Πλάκα.

  • "Τεχνητή Νοημοσύνη - Ναι και Όχι". Ποιοι είναι οι προβληματισμοί ενός επιστήμονα του δικού σας γνωστικού αντικειμένου απέναντι στην ΤΝ;

Οι προβληματισμοί μου - και προβληματισμοί κορυφαίων επιστημόνων διεθνώς - σχετίζονται με τους όρους και τις προϋποθέσεις της χρήσης της. Ο ρυθμός με τον οποίο εισχωρεί η ΤΝ στην καθημερινότητά μας είναι ραγδαίος, πριν καν γίνει αντιληπτό από τους πολίτες τι είναι και τι δεν είναι η ΤΝ, τι μπορεί να κάνει ή τι δεν θέλουμε να κάνει. Η ΤΝ δεν είναι απλά ένα τεχνολογικό εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο, είναι μια τεχνολογία που μπορεί να τον υποκαταστήσει. Έχουμε ήδη παραδείγματα όπου ο άνθρωπος εργάζεται ως βοηθός της ΤΝ και όχι το αντίστροφο. Ο στόχος μου ήταν να αναδείξω πόσο μπορούμε να την εμπιστευτούμε και πότε, τεκμηριωμένα.

  • Στον τομέα της ιατρικής ποια είναι τα "ναι" και τα "όχι" που εντοπίζετε;

Ο τομέας της Ιατρικής είναι το καλύτερο παράδειγμα για να τεκμηριώσουμε γιατί πρέπει να "προφυλάξουμε" την ΤΝ και να αποτρέψουμε την ανεξέλεγκτη ή κακή χρήση της, ώστε να την αξιοποιήσει ο άνθρωπος προς όφελός του. Η ΤΝ μπορεί να σώσει ζωές, να προλάβει σοβαρές ασθένειες, να ανακαλύψει νέα φάρμακα, να εντοπίσει παρενέργειες ή να προβλέψει την αποτελεσματικότητά τους σε συγκεκριμένους ασθενείς – να αλλάξει τη μοίρα των ανθρώπων. Σε πολλές ειδικότητες (π.χ. Ακτινολογία, Παθολογία, Οφθαλμολογία, Αιματολογία, Δερματολογία) η ΤΝ έχει φτάσει σε επίπεδο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις να υπερβαίνει τις δυνατότητες της ανθρώπινης διάγνωσης, με λιγότερα λάθη σε μικροσκοπικά ευρήματα.

Ωστόσο, δεν πρέπει να παραγνωρίσει κανείς δυο παράγοντες:

  • Η ΤΝ βασίζεται στη στατιστική, τα δεδομένα και - συχνά - σε μη ερμηνεύσιμα μοντέλα. Η διάγνωση είναι για την ΤΝ μια πιθανότητα, η οποία προκύπτει από τα δεδομένα με τα οποία εμείς την εκπαιδεύσαμε. Αν αυτά ήταν μεροληπτικά ή ανεπαρκή, αν οι εικόνες είναι κακής ποιότητας ή αν υπο-εκπροσωπούνται κάποιες πληθυσμιακές ομάδες, τα πορίσματα της θα είναι αναξιόπιστα. Επίσης, τα πορίσματα της συχνά δεν είναι ερμηνεύσιμα. Είναι αναγκαίο να μπορεί ο γιατρός να γνωρίζει γιατί προτείνει μια θεραπεία ή ένα φάρμακο.
  • Τα ιατρικά δεδομένα είναι προσωπικά - δεν πρέπει να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης. Είχαμε πρόσφατα ένα παράδειγμα με τα γονιδιώματα 100.000 νεογνών, που παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες - μια προγραμματική σύμβαση που τελικά ακυρώθηκε. Προσωπικά δεδομένα με τα οποία μπορεί να προβλεφθεί η εξέλιξη της υγείας ενός ασθενούς ή να προληφθούν σοβαρές ασθένειες δεν μπορούν να αποτελέσουν ιδιοκτησία τρίτων. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακριτική μεταχείριση των πολιτών ή ακόμη και σε γενετικό ρατσισμό. Η ανωνυμοποίηση των δεδομένων είναι περίπλοκη και ευάλωτη διαδικασία - και η επαναταυτοποίηση είναι συχνά εφικτή και όταν εφαρμόζεται αξιόπιστα, συχνά αποδυναμώνεται το ιατρικό αποτέλεσμα. Βέβαια, το DNA από μόνο του αποτελεί ταυτοτικό στοιχείο .
  • Σε ποιο βαθμό εκτιμάτε ότι θα επηρεαστεί επαγγελματικά το ιατρικό λειτούργημα από την ΤΝ; Και ποιος λογοδοτεί σε περίπτωση ιατρικού λάθους;

Είναι αναπόφευκτο το να επηρεαστούν - κάποιες δραματικά και κάποιες λιγότερο. Κατά τη γνώμη μου κακώς - η ΤΝ δεν μπορεί να λογοδοτήσει για τα λάθη της, ούτε αναγνωρίζει τις έννοιες πραγματικά, όπως ο γιατρός. Ωστόσο, ως εργαλείο που βοηθά τον γιατρό αναλαμβάνει το δύσκολο, το, επιστημονικό μέρος της δουλειάς του. Αυτό αφαιρεί ένα σημαντικό μέρος από την «αξία» της εργασίας του, μισθολογικά και κοινωνικά. Η ΤΝ θα πρέπει να λειτουργεί ως βοηθός του γιατρού και αυτός θα πρέπει να καρπωθεί τα οφέλη της, ώστε να είναι πιο αξιόπιστος και πιο αποτελεσματικός. Παρόλα αυτά, τα οφέλη - και στην περίπτωση του γιατρού αλλά και του προγραμματιστή, του νομικού ή του μηχανικού -  είναι πιθανόν να τα καρπωθεί ο εργοδότης και όχι ο εργαζόμενος. Προφανώς, όσο η χρήση της ΤΝ επεκτείνεται και υποκαθιστά ιατρικές λειτουργίες, τόσο η λογοδοσία για ιατρικές πράξεις αποδυναμώνεται. Ένα λειτούργημα κρίσιμο για την ίδια τη ζωή των πολιτών δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την ευθύνη της λογοδοσίας. Τα πορίσματα που δεν είναι ερμηνεύσιμα μπορούν να αποτελέσουν για τον γιατρό σημεία ελέγχου, αν τα συμπεράσματά του ήταν διαφορετικά.

  • Ποιες παρεμβάσεις θεωρείτε πως πρέπει να γίνουν στο κανονιστικό πλαίσιο, ώστε η ΤΝ να ωφελεί τον άνθρωπο;

Ένα κανονιστικό πλαίσιο, πέρα από τη διαφάνεια, την αξιοπιστία, την προστασία των προσωπικών δεδομένων ή την ερμηνευσιμότητα - πράγματα που θίγει το ευρωπαϊκό πλαίσιο EU AI ACT - πρέπει να θέτει μετρήσιμα όρια και στην ενέργεια και στην πρόσβαση των πολιτών στα πορίσματα της ΤΝ. Την πρόσβαση τη θεωρούμε σήμερα αυτονόητη, ωστόσο δεν είναι. Αντίθετα, οι πόροι στους οποίους βασίζεται η ΤΝ είναι περιορισμένοι. Οι ενεργειακοί πόροι που σύντομα θα απαιτούνται για να λειτουργήσει το οικοσύστημα της ΤΝ θα είναι συγκρίσιμοι με την ετήσια κατανάλωση ολόκληρων κρατών. Περιορισμένοι είναι και οι δικτυακοί και υπολογιστικοί πόροι. Όσο αυξάνεται η ζήτηση, όσο δηλαδή ενσωματώνεται όλο και περισσότερο η ΤΝ στις εφαρμογές και την καθημερινότητά μας, τόσο η πρόσβαση θα γίνεται πιο δύσκολη, κοστοβόρα και επιλεκτική. Αν η πρόσβαση των πολιτών δεν διασφαλιστεί, θα διαμορφωθούν συνθήκες ανισότητας και διακριτικής μεταχείρισης, με σοβαρές συνέπειες στους αποκλεισμένους.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Πώς μπορώ να προλάβω την αρθρίτιδα
Τρίτη διαδοχική πιστοποίηση BCorp για την Chiesi Hellas
Η GENESIS Pharma ανακοινώνει νέα συνεργασία με την Otsuka Pharmaceutical Europe Ltd