Τα μανιτάρια αποτελούν μέρος της σύγχρονης ευρωπαϊκής διατροφής και πλέον επιστρέφουν δυναμικά στο προσκήνιο της επιστήμης και της υγείας. Πρώτοι οι λαοί της Ανατολής αλλά και οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποίησαν τους θαυματουργούς αυτούς φυσικούς μύκητες για τη θεραπεία ασθενειών. Σήμερα, η θεραπευτική τους χρήση επιβεβαιώνεται από σύγχρονες μελέτες και έρευνες.

Πλέον, αποδεικνύεται και επιστημονικά η ισχυρή ανοσοενισχυτική, αντιοξειδωτική και αντικαρκινική τους δράση. Από το Reishi, το «μανιτάρι της αθανασίας», έως το Cordyceps, το «θαύμα της αντοχής», και το Lion’s Mane, γνωστό για την ενίσχυση της μνήμης και της συγκέντρωσης, αυτά τα καινοτόμα τρόφιμα επανέρχονται στο επίκεντρο μιας νέας εποχής που βασίζεται στην ολοκληρωμένη ιατρική.

Οι πρόσφατες ερευνητικές μελέτες επιβεβαιώνουν τις παραδοσιακές γνώσεις και έρχονται να επαληθεύσουν τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Αρχικά, να σημειωθεί ότι, όπως αναφέρεται στην επιστημονική βιβλιογραφία, οι λειτουργίες για τα φαρμακευτικά μανιτάρια ξεπερνούν τις 130. Ενδεικτικά, αναφέρονται ορισμένες από τις βασικότερες, όπως ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια:

  • είναι πλούσια σε αντιφλεγμονώδη συστατικά . Η συστημική φλεγμονή είναι επιβλαβής διότι, με την πάροδο του χρόνου, καταστρέφει υγιή κύτταρα και ιστούς και οδηγεί σε χρόνιες ασθένειες όπως καρδιακές παθήσεις, καρκίνο και διαβήτη. Επίσης, η χρόνια φλεγμονή συμβάλλει σε παθήσεις όπως η αρθρίτιδα, νευρολογικές διαταραχές και προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
  • αποτελούν επίσης μια από τις πλουσιότερες πηγές αντικαρκινικών παραγόντων. Ο κοινωνικός αντίκτυπος του καρκίνου είναι βαθύς, επηρεάζοντας τα άτομα και τις οικογένειές τους με διάφορους τρόπους: μειωμένη σωματική λειτουργία, συναισθηματική δυσφορία,  αλλάζει τις κοινωνικές σχέσεις και μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση, οικονομικά μέσω απώλειας ωρών εργασίας και των αυξημένων δαπανών για θεραπεία.
  • εμφανίζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Τα αντιοξειδωτικά είναι σημαντικά επειδή προστατεύουν τα κύτταρα του σώματος από βλάβες που προκαλούνται από ασταθή μόρια που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες. Αυτή η προστασία μειώνει τον κίνδυνο για διάφορες σοβαρές χρόνιες παθήσεις και συμβάλλει στη συνολική υγεία.

Επίσης, διαθέτουν και άλλες φαρμακευτικές λειτουργίες, όπως ανοσορυθμιστικές, αντιιικές, αντιβακτηριακές, αντιπαρασιτικές, αντιμυκητιασικές, αποτοξινωτικές, ηπατοπροστατευτικές, αντιδιαβητικές, καθώς και καρδιοπροστατευτικές επιδράσεις. Για τα φαρμακευτικά μανιτάρια υπάρχουν ανθρώπινες μελέτες ήδη από την δεκαετία του 1940 και, στις μέρες μας, τουλάχιστον 84 χώρες έχουν ενεργό ρόλο στον τομέα της επιστημονικής έρευνας, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Επιπρόσθετα, εδώ και δεκαετίες έχουν εγκριθεί επίσημα σε Ιαπωνία και Κίνα, ενώ έχουν συμπεριληφθεί στην Αμερικάνικη Βοτανική Φαρμακοποιία  και στην Φαρμακοποιία της Κίνας.

Οι ενώσεις τους που εμφανίζουν έντονη βιοδραστικότητα και αρκετές εξ' αυτών έχουν υποβληθεί σε κλινικές δοκιμές Φάσης Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Οι πιο σημαντικές είναι οι πολυσακχαρίτες, δομικά συστατικά του κυτταρικού τοιχώματός τους. Οι πολυσακχαρίτες έχουν ισχυρή ικανότητα να μεταφέρουν βιολογικές πληροφορίες. Οι πιο γνωστές και πιο άφθονες ενώσεις τους είναι οι α- και β-γλυκάνες. Οι ετερογλυκάνες, οι πεπτιδογλυκάνες και τα σύμπλοκα πολυσακχαρίτη-πρωτεΐνης συμβάλλουν επίσης στη βιολογική δράση τους. Είναι κυρίως υπεύθυνες για τις ανοσορυθμιστικές επιδράσεις τους λόγω της ικανότητας που έχουν να συνδέονται με συγκεκριμένους υποδοχείς του κυτταρικού τοιχώματος και να διεγείρουν συγκεκριμένες ανοσολογικές αποκρίσεις. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται συνήθως σε θεραπείες για τον καρκίνο ως τροποποιητές βιολογικής απόκρισης, χρήσιμοι για την αντιμετώπιση του καρκίνου, τη μείωση των παρενεργειών των θεραπειών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του/της ασθενούς. Μια άλλη κατηγορία ενώσεων που είναι πολύ σημαντικές για τη βιοδραστικότητά τους είναι τα τερπένια, τα οποία ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα διεγείροντας την έκφραση γονιδίων που κωδικοποιούν πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην ανοσολογική απόκριση, αλλά έχουν επίσης και αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.Τα μανιτάρια είναι πλούσια σε μία συγκεκριμένου τύπου πρωτεΐνη, της οποίας οι μηχανισμοί δράσης είναι ποικίλοι. Άλλοι μεταβολίτες τους με βιοδραστικότητα είναι οι φαινολικές ενώσεις, αντιοξειδωτικά με διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης (απενεργοποίηση μετάλλων, αναστολή ελεύθερων ριζών κ.ά.), οι λακκάσες (οξειδάσες που περιέχουν χαλκό) καθώς και τα λιπαρά οξέα.

Οποιοσδήποτε αποφασίσει να εντάξει τα φαρμακευτικά μανιτάρια στη διατροφή του θα πρέπει να λάβει υπόψιν του δύο βασικά σημεία με στόχο να ενταχθούν με ασφάλεια στην διατροφή του. Το πρώτο βήμα είναι ότι η δοσολογία και ο τρόπος χρήσης χρειάζεται να εξατομικεύονται διότι κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές ανάγκες. Οι σχετικές οδηγίες που αναγράφονται πάνω στα σκευάσματα και τις συσκευασίες είναι γενικές και δεν είναι σε θέση να υποκαταστήσουν την καθοδήγηση από επαγγελματίες Υγείας. Το δεύτερο βήμα είναι η ποιότητα διότι πλέον τα φαρμακευτικά μανιτάρια έχουν γίνει ιδιαίτερα γνωστά και στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα στην αγορά να υπάρχουν δεκάδες επιλογές. Επιλέγουμε φαρμακευτικά μανιτάρια από εταιρείες ή παραγωγούς που να μπορούμε να εμπιστευτούμε. Να είστε προσεκτικοί όσον αφορά τα σκευάσματα που πωλούνται μέσω διαδικτύου. Σε γενικές γραμμές, τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι διαθέσιμα σε βιολογικά καταστήματα, σε φαρμακεία και σε εξειδικευμένα καταστήματα. Η βέλτιστη επιλογή είναι τα φαρμακευτικά μανιτάρια βιολογικής καλλιέργειας. Εάν διαθέτουν και άλλες πιστοποιήσεις (π.χ. GMP, HACCP, ISO), ακόμα καλύτερα. Κλείνοντας, να τονιστεί ότι τα φαρμακευτικά μανιτάρια σε καμμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τον/την Ιατρό μας. Ωστόσο, η επιστημονική βιβλιογραφία είναι πλέον σαφής: ενισχύουν σημαντικά το έργο τους. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι σε θέση να θωρακίσουν την Υγεία μας και να μας βοηθήσουν να χαρούμε το πολύτιμο δώρο της ζωής. Η καλή Υγεία δεν είναι αυτοσκοπός αλλά ένα μέσο ώστε να υλοποιήσουμε τα όνειρα μας και τους στόχους μας, βάζοντας παράλληλα και το λιθαράκι μας για μία ομορφότερη κοινωνία με ισορροπία και αγάπη.

 

 

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

1.   Wasser, S. P. (2017). Medicinal mushrooms in human clinical studies. Part I: Anticancer, oncoimmunological, and immunomodulatory activities: A review.International Journal of Medicinal Mushrooms, 19(4), 279–317. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28605319

2.   Balakrishnan, K., Nagarajan, S., Balakrishnan, G., Manickam, M., & Dharumadurai, D. (2023). Symbiotic microbial interactions in medicinal mushroom: An insight of phenotypic and genotypic characterization methods. In D. Dharumadurai (Ed.), Developments in applied microbiology and biotechnology: Microbial symbionts (pp. 277–294). Academic Press.

3.   Panda, S. K., & Luyten, W. (2022). Medicinal mushrooms: Clinical perspective and challenges. Drug Discovery Today, 27(2), 636–651. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1359644621004980

4.   Muszyńska, B., Grzywacz-Kisielewska, A., Kała, K., & Gdula-Argasińska, J. (2018). Anti-inflammatory properties of edible mushrooms: A review. Food Chemistry, 243, 373–381. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2017.09.149

5.   Ganeshpurkar, A., Rai, G., & Jain, A. (2010). Medicinal mushrooms: Towards a new horizon. Pharmacognosy Reviews, 4, 127–135. https://doi.org/10.4103/0973-7847.70904

6.   Itrat, N., Hasanath, S., & Ali, A. (2025). Mushrooms as natural antioxidants and their role in oxidative stress management. In [Book chapter]. https://doi.org/10.1007/978-3-032-00789-6_3

7.   Wasser, S. P. (2014). Medicinal mushroom science: Current perspectives, advances, evidences, and challenges. Biomedical Journal, 37(6), 345–356. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25179726

8.   Chugh, R. M., Mittal, P., N. M. P., Arora, T., Bhattacharya, T., Chopra, H., Cavalu, S., & Gautam, R. K. (2022). Fungal mushrooms: A natural compound with therapeutic applications. Frontiers in Pharmacology, 13, 925387. https://doi.org/10.3389/fphar.2022.925387

9.   Huriez, C. (1945). Indications actuelles de la mycothérapie [Current indications of mycotherapy]. Paris Médical, 35, 374–380. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21021559/

10.Diot. (1946). Premiers essais de mycothérapie dans les affections pyogènes et leurs résultats [First trials of mycotherapy in pyogenic conditions and their results]. Maroc Médical, 25(258), 10–12. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20993868/

11.Chabrol, E. (1949). La mycothérapie dans les cirrhoses du foie [Mycotherapy in liver cirrhosis]. Presse Thermale et Climatique, 86(1–2), 1–5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18115812/

12.Kourilsky, R. (1949). La mycothérapie dans la tuberculose pulmonaire chronique [Mycotherapy in chronic pulmonary tuberculosis]. Laval Médical, 14(10), 1319–1340. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15408327/

13.Cao, Y., Xu, X., Liu, S., Huang, L., & Gu, J. (2018). Ganoderma: A cancer immunotherapy review. Frontiers in Pharmacology, 9, 1217. https://doi.org/10.3389/fphar.2018.01217

14.in.gr. (2019, January 26). Καλλιέργεια φαρμακευτικών μανιταριών από το ΤΕΙ Θεσσαλίας. https://www.in.gr/2019/01/26/health/health-news/kalliergeia-farmakeytikon-manitarion-apo-tei-thessalias/

15.National Cancer Institute. (2024, July 11). Medicinal mushrooms (PDQ®) – Patient version. https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/patient/mushrooms-pdq

16.Sohretoglu, D., & Huang, S. (2018). Ganoderma lucidum polysaccharides as an anti-cancer agent. Anticancer Agents in Medicinal Chemistry, 18(5), 667–674. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6624854/

17.Zheng, D. S., & Chen, L. S. (2017). Triterpenoids from Ganoderma lucidum inhibit the activation of EBV antigens as telomerase inhibitors. Experimental and Therapeutic Medicine, 14(4), 3273–3278. https://doi.org/10.3892/etm.2017.4883

18.Venturella, G., Ferraro, V., Cirlincione, F., & Gargano, M. L. (2021). Medicinal mushrooms: Bioactive compounds, use, and clinical trials. International Journal of Molecular Sciences, 22(2), 634. https://doi.org/10.3390/ijms22020634

 

Ειδήσεις υγείας σήμερα
Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι πιθανό να συμβάλλει σε απόφραξη αρτηριών και καρδιακή νόσο [μελέτη[
Εξαρθρώθηκε κύκλωμα που διέπραττε απάτες με φάρμακα σε βάρος του ΕΟΠΥΥ
Τρία βήματα για ανανεωμένο πρόσωπο πριν την Πρωτοχρονιά