Της Σοφίας Νέτα

Η άμεση λήψη προληπτικών μέτρων για την καταπολέμηση των καρδιοπαθειών είναι αναγκαία στην Ελλάδα, καθώς έχουμε μείνει πολύ πίσω στον τομέα αυτό.

Οι χώρες οι οποίες είναι ‘πρωταθλήτριες’ αρνητικά (χώρες της ανατολικής Ευρώπης) φαίνεται πως σταδιακά αγωνίζονται να βελτιώσουν τη θέση τους, όσον αφορά στο προσδόκιμο επιβίωσης των πληθυσμών τους, ενώ η Ελλάδα, από το 1980 δεν έχει την κακή πορεία αυτών των χωρών, έχει φθάσει όμως σέ ένα επίπεδο από το οποίο, δυστυχώς, δεν βελτιώνεται.

Αντίθετα οι πρωταθλήτριες χώρες με εξαιρετικά ήδη αποτελέσματα, η Αμερική, η Αυστραλία, η Αγγλία και ο Καναδάς συνέχισαν με τη λήψη μέτρων να βελτιώνουν όπως καταδεικνύουν οι έρευνες τα μεγέθη επιβίωσης.

Τα παραπάνω επισήμανε ο καθηγητής καρδιολογίας Δημήτρης Κρεμαστινός, πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, μιλώντας σε συνέντευξη τύπου που δόθηκε στο πλαίσιο του 28ου Συνεδρίου της Εταιρείας που πραγματοποιείται στη Ρόδο.

Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη άσκησης μιας άλλης πολιτικής για την υγεία, πολιτική που πρέπει να υιοθετήσει η σημερινή, αλλά και η εκάστοτε κυβέρνηση, πάνω στο θέμα της πρόληψης που φαίνεται να είναι καταλυτικό για την εξέλιξη των καρδιοπαθειών.

‘Στην Ελλάδα’ ανέφερε χαρακτηριστικά, ‘το τσιγάρο, η πρόχειρη τροφή (fast food) και η ακινησία είναι οι βασικοί παράγοντες για αυτή την αρνητική σταθερότητα που παρουσιάζουμε στις μετρήσεις. Έτσι από πλευράς επιβίωσης ενώ ήμασταν στις τρείς πρώτες θέσεις κατρακυλήσαμε στη δέκατη έκτη θέση.

Αποδεικνύεται έτσι πως η πολιτεία θα πρέπει άμεσα να πάρει εκείνα τα μέτρα που απέδωσαν στις άλλες χώρες, και που δεν είναι παρά απλά πράγματα:

  • Έχουν απαγορεύσει το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους
  • Έχουν φτιάξει στους χώρους εργασίας εστιατόρια μεσογειακής δίαιτας
  • Έχουν οργανώσει χώρους άσκησης για τους εργαζόμενους,
    συνεισφέροντας με τον τρόπο αυτό ώστε ο άνθρωπος ν’ αποκτήσει τους φυσικούς του ρυθμούς.

Όλα αυτά βεβαίως απαιτούν νομοθετική ρύθμιση αλλά και επίβλεψη.’
Ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Ε. έκανε ιδιαίτερη αναφορά στα ΜΜΕ και στον τρόπο που αρνητικά επηρεάζουν το ευρύ κοινό αναφέροντας το παράδειγμα της τηλεόρασης που σε ζωντανές εκπομπές επιτρέπεται η χρήση τσιγάρου.

Τη μελέτη SCORING, που αποτελεί ένα επιδημιολογικό πρόγραμμα καταγραφής του καρδιαγγειακού κινδύνου και πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και την στήριξη της sanofi-aventis παρουσίασε ο αναπληρωτής καθηγητής Ιωάννης Λεκάκης.

Στη μελέτη αυτή θα υπολογίζεται με τη χρήση του Heart Score ο 10ετής κίνδυνος που διατρέχουν υπερτασικοί ασθενείς για καρδιαγγειακό θάνατο.

Το Heart Score είναι ένα εργαλείο πρόβλεψης του καρδιαγγειακού κινδύνου, που βασίζεται σε δεδομένα που προέρχονται από 12 Ευρωπαϊκές προοπτικές μελέτες με 205.178 ασθενείς, οι οποίοι δεν είχαν υποστεί κάποιο καρδιαγγειακό σύμβαμα, δηλαδή στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια ή έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Η χρήση του Heart Score γίνεται μέσω του διαδικτύου από το δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας και μάλιστα υπάρχει Ελληνική έκδοση της οποίας την επιμέλεια έχει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία.

Στο Heart Score ο ιατρός εισάγει κάποια στοιχεία από τον ασθενή του, δηλαδή την ηλικία του, το φύλο του, την καπνιστική συνήθειά του, την αρτηριακή του πίεση και την τιμή της χοληστερόλης. Με αυτό τον τρόπο υπολογίζεται ο κίνδυνος που έχει ο ασθενής να υποστεί θανατηφόρο καρδιαγγειακό σύμβαμα τα επόμενα 10 χρόνια.

Επίσης, υπολογίζεται η σχετική επιβάρυνση κάθε παράγοντα κινδύνου στον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο, γίνεται πρόβλεψη του κινδύνου που θα έχει ο ασθενής σε ηλικία 60 ετών και τέλος, υπολογίζεται η μείωση του κινδύνου για τον ασθενή εάν τροποποιήσει τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, δηλαδή το κάπνισμα, τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση.

Ο γιατρός μπορεί να τυπώσει για τον συγκεκριμένο ασθενή συμβουλές με βάση το ατομικό προφίλ του κινδύνου. Σε επόμενες επισκέψεις μπορεί να εισάγει τα νέα στοιχεία του ασθενή του και με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα της παρακολούθησης του συνολικού κινδύνου που διατρέχει, αλλά και της μεταβολής των επιμέρους παραγόντων κινδύνου.

Στη μελέτη Scoring δίνεται έμφαση στους υπερτασικούς ασθενείς και θα συσχετισθεί ο κίνδυνος που διατρέχουν με την παρουσία ή όχι σακχαρώδη διαβήτη.

Η μελέτη θα διεξαχθεί σύμφωνα με τις αρχές που καθορίστηκαν από τη 18η Παγκόσμια Ιατρική Συνέλευση και τις Ευρωπαϊκές οδηγίες για Καλή Επιδημιολογική Πρακτική και η έναρξή της θα γίνει αφού ληφθεί η σχετική άδεια από τον ΕΟΦ με συντονιστή τον κ.

Λεκάκη.

Στα πλαίσια του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε η κλειστή συνάντηση των ερευνητών της μελέτης Scoring.
Τέλος, σε καρδιολογικά θέματα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ευρύ κοινό που απασχόλησαν το Συνέδριο, αναφέρθηκε ο Καθηγητής Παθολογίας/Καρδιολογίας και Φαρμακευτικής (Ομότιμος) The Ohio State University, Χαρίσιος Μπουντούλας, διευθυντής Κέντρου Κλινικής Έρευνας, πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών:

Αντιγριπικό εμβόλιο και καρδιαγγειακά νοσήματα

Έχει βρεθεί ότι ο προφυλακτικός εμβολιασμός για γρίπη κάθε χρόνο σε ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα ελαττώνει σημαντικά την εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου, καρδιαγγειακού θανάτου αλλά και τις εισαγωγές σε νοσοκομεία γενικότερα, από οποιαδήποτε αιτία.

Γι’ αυτόν το λόγο, αντιγριπικός εμβολιασμός συνιστάται σε όλους τους ασθενείς με καρδιαγγειακό νόσημα. Nα σημειωθεί ότι αυτή είναι και η κατάλληλη, για εμβολιασμό, εποχή του έτους.

Επίσης, επιβάλλεται να γίνεται προφυλακτικός εμβολιασμός για πνευμονία, που προφυλάσσει και από τις σοβαρές επιπτώσεις που αυτή έχει. Τονίζεται μάλιστα ότι η δράση του εμβολίου για πνευμονία διαρκεί αρκετά χρόνια και μπορεί να επαναλαμβάνεται ανά δεκαετία περίπου.

Θεραπεία με αρχέγονα κύτταρα και καρδιακή ανεπάρκεια

Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αλλά και ασθενείς δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το αν η θεραπεία με αρχέγονα κύτταρα εφαρμόζεται στην κλινική πράξη. Σήμερα γίνεται μεγάλη έρευνα πάνω σε αυτόν τον τομέα, ακόμα όμως δεν είναι απόλυτα γνωστό ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος που πρέπει να εφαρμόζεται, ούτε πότε πρέπει να εφαρμόζεται.

Τονίζεται ότι η θεραπεία βρίσκεται ακόμη σε καθαρά ερευνητικό στάδιο και, αν εφαρμόζεται, πρέπει να είναι στο πλαίσιο κάποιου ερευνητικού πρωτοκόλλου. Εάν τα αποτελέσματα από τις έρευνες αποβούν ευνοϊκά, πιθανότατα να εφαρμοσθεί στην κλινική πράξη, κάτι που όμως δεν αναμένεται να γίνει πριν περάσει τουλάχιστον μία πενταετία.

Αντικατάσταση βαλβίδων χωρίς εγχείρηση

Τα τελευταία χρόνια άρχισε να γίνεται αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδος ‘χωρίς εγχείρηση’. Είναι δυνατόν να γίνει με τον καρδιακό καθετηριασμό, που όμως είναι πολύ πιο πολύπλοκος απ’ ό,τι ο συνήθης. Και αυτή η μέθοδος είναι ακόμα σε καθαρά ερευνητικό στάδιο και δεν εφαρμόζεται στην καθ’ ημέρα κλινική πράξη.

Υπάρχουν ακόμα αρκετά προβλήματα και οι ασθενείς στους οποίους εφαρμόζεται είναι επιλεγμένοι με αυστηρά κριτήρια. Και η μέθοδος αυτή (εάν επικρατήσει) δεν θα εφαρμοσθεί στην καθ’ ημέρα κλινική πράξη πριν περάσει μία πενταετία.

Παθητικό κάπνισμα

 Όσοι Έλληνες δεν καπνίζουν, είναι παθητικοί καπνιστές. Καλό όμως είναι να ξέρουμε με αριθμούς την επίδραση που έχει το παθητικό κάπνισμα ή μάλλον το υποχρεωτικό κάπνισμα (καθώς, παρ’ όλο που κάποιος δεν καπνίζει, είναι υποχρεωμένος να δεχθεί την επίδρασή του).

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2007 στο American Journal of Public Health δημοσιεύθηκε μία εργασία σύμφωνα με την οποία: Στην Πολιτεία της Ν. Υόρκης (με πληθυσμό περίπου 19 εκατομμύρια) οι ασθενείς που εισήχθησαν σε όλα τα νοσοκομεία της Πολιτείας το 2004 ήταν 3.813 λιγότεροι από αυτούς που αναμενόταν να εισαχθούν αν, τον προηγούμενο χρόνο, δεν είχε απαγορευθεί το κάπνισμα σε όλους τους κλειστούς χώρους.

Η ελάττωση οφείλεται αποκλειστικά στην απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους. Στην Ελλάδα ο αριθμός αυτός, εάν η επίδραση είναι η ίδια με αυτή που παρατηρήθηκε στη Ν. Υόρκη, εκτιμάται να είναι 2.207.
Υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα: Σε μια πόλη της Montana (ΗΠΑ) ανακοινώθηκε το 2003 ότι η ελάττωση αυτή, μετά τη απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους, ήταν περίπου 40%.

Τονίζεται μάλιστα ότι, όταν ο Νόμος για απαγόρευση καπνίσματος σε όλους τους κλειστούς χώρους αργότερα καταργήθηκε, ο αριθμός των εμφραγμάτων έφτασε πάλι στα προηγούμενα επίπεδα. Σε μια πόλη του Colorado (ΗΠΑ) η ελάττωση των εμφραγμάτων 18 μήνες μετά την απαγόρευση του καπνίσματος σε όλους του κλειστούς χώρους ήταν 27%.

Παχυσαρκία και καρδιαγγειακό σύστημα

Οι θάνατοι από στεφανιαία νόσο στις ΗΠΑ από το 1980 έως το 2000 έχουν ελαττωθεί κατά περίπου 50%. Η ελάττωση αυτή κατά 45% οφείλεται στην αλλαγή του τρόπου ζωής. Και θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη (κατά 15% περίπου), αν δεν είχε αυξηθεί ο αριθμός των παχύσαρκων κατά την ίδια χρονική περίοδο, καθώς η παχυσαρκία άρχισε να αποτελεί ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα υγείας στις ΗΠΑ.

‘Επισημαίνεται για μια ακόμη φορά ότι το κάπνισμα και η παχυσαρκία είναι οι δύο μεγαλύτερες μάστιγες που απειλούν και θα συνεχίσουν να απειλούν (αν δεν αλλάξουμε τρόπο ζωής) την υγεία μας’, κατέληξε ο κ. Μπουντούλας.

Ειδήσεις υγείας σήμερα
H διάσωση του Δημήτρη και μια δωρεά για τους αφανείς μοτοσικλετιστές του ΕΚΑΒ
Η κοινωνική διάσταση της αύξησης των ψυχιατρικών διαταραχών
Ο Μ. Θεμιστοκλέους για τις προτεραιότητες του Υπουργείου Υγείας για το 2026